Υγεία: Παγκόσμια ημέρα κατά της λέπρας – Νόσος του Hansen
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Λέπρας γιορτάζεται κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Ιανουαρίου με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά της Λέπρας (ILEP) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, με στόχο την ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας για την ασθένεια της λέπρας, που πλήττει 3 εκατομμύρια ανθρώπους σ’ όλο τον κόσμο.
Η Λέπρα είναι μια μεταδοτική λοιμώδης πάθηση, γνωστή από την αρχαιότητα με τα ονόματα «λεύκη» και «ελεφαντίαση». Προκαλείται από το μυκοβακτηρίδιο «Mycobacterium leprae», που απομονώθηκε από τον νορβηγό γιατρό Γκέρχαρντ Χάνσεν.
Παλαιότερα ήταν ανίατη αρρώστια και οι λεπροί απομονώνονταν υποχρεωτικά σε ορισμένες περιοχές (Σπιναλόγκα κλπ). Σήμερα θεωρείται ιάσιμη. Η λέπρα πλήττει τις αναπτυσσόμενες χώρες και κυρίως την Ινδία, ενώ στην Ελλάδα έχει εξαλειφθεί.
Βασικοί στόχοι της παγκόσμιας ημέρας αποτελούν η διεθνής κινητοποίηση για την εξεύρεση φαρμάκων και πόρων σε περιοχές όπου η νόσος είναι ενδημική, η αφύπνιση του κοινού αναφορικά με την αναγκαιότητα της πρώιμης έναρξης θεραπείας και η ενημέρωση του ατόμου αναφορικά με τα πρώιμα συμπτώματα.
Η πρώιμη εξέταση και έγκαιρη εφαρμογή θεραπείας είναι σημαντικά στα άτομα που έχουν μολυνθεί, κυρίως κατά τη διάρκεια παρατεταμένης παραμονής σε ενδημικές περιοχές. Η έναρξη της νόσου είναι ύπουλη. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν ακόμη και είκοσι χρόνια μετά τον συγχρωτισμό με μολυσμένα άτομα.
Λόγω των δεδομένων που προαναφέρονται, οι μετανάστες από περιοχές όπου ενδημεί η νόσος πρέπει να είναι σε αυξημένη επιφυλακή.
Τα αρχικά συμπτώματα αφορούν το δέρμα και τα νεύρα. Αναπτύσσονται συγκεκριμένα δερματικές βλάβες και προοδευτική προσβολή των νεύρων. Σε αλλοιωμένες περιοχές του δέρματος υπάρχει μούδιασμα, κάψιμο, τοπική ατονία. Σταδιακά αναπτύσσονται εκτεταμένες παραμορφώσεις με διάβρωση και καταστροφή παρακείμενων και υποκείμενων ιστών.
Στις επιπλοκές συγκαταλέγονται ηπατική, νεφρική ανεπάρκεια, αναπηρία, τύφλωση.
Είναι σημαντική η πρώιμη διάγνωση και θεραπεία στο δερματικό στάδιο πριν την εμφάνιση αναπηρίας, διότι η έγκαιρη θεραπεία σταματά την εξέλιξη και τη μετάδοση της νόσου. Δεν αποκαθιστά ωστόσο την αναπηρία από καταστροφή των νεύρων και των ιστών, όταν έχει αναπτυχθεί πριν την εφαρμογή της ενδεικνυόμενης θεραπείας.
Η διάγνωση γίνεται με βιοψία και εξέταση του προσβεβλημένου δέρματος. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη λέπρα περιλαμβάνουν τα dapsone, rifampin, clofazimine, ofloxacin, minocycline, prednisone, thalidomide. Χορηγείται συνδυασμός φαρμάκων επί αρκετούς μήνες.