Του Λευτέρη Χριστοφόρου *
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι Συνομιλίες στην Ελβετία είχαν υψηλό βαθμό δυσκολίας και απαιτούνταν ισχυρές δυνατότητες και δεξιότητες από τη δική μας πλευρά για να αντιμετωπισθεί και να αναχαιτισθεί η θρασύτατη τουρκική διπλωματία.
Όμως εάν κάποιος αξιολογήσει, την πορεία και την κατάληξη των συνομιλιών, με αντικειμενικότητα και απαλλαγμένος μικροκομματικών ή άλλων σκοπιμοτήτων, πιστεύω ότι θα καταλήξει στα κάτωθι συμπεράσματα.
ΠΡΩΤΟΝ. Για πρώτη φορά υποχρεώθηκε η Τουρκία να εισέλθει, η ίδια, σε εντατικές διαπραγματεύσεις για επίλυση του Κυπριακού, με επίκεντρο την Ασφάλεια, κάτι που επεδίωξαν όλοι από το 1974, αλλά δεν κατέστην κατορθωτό. Μέχρι τις συνομιλίες της Ελβετίας, η Τουρκία κρυβόταν πίσω από τους Τουρκοκυπρίους και παρουσιαζόταν ως “πρέσβειρα καλής θελήσεως” για την επίλυση του Κυπριακού, ενώ ήταν η μοναδική υπεύθυνη για την εισβολή και την κατοχή και τη δημιουργία του προβλήματος.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ. Η Τουρκία από το 2004 και μετά προσπαθούσε να αποενοχοποιηθεί, επικαλούμενη τάχατες την καλή της θέληση για το Δημοψήφισμα του 2004, με αποτέλεσμα να δημιουργεί ερείσματα και πολλές φορές να κερδίζει την κατανόηση, από κάποιους, στο εξωτερικό.
Αυτό το “επίπλαστο” ηθικό πλεονέκτημα που έφτιαξε η Τουρκία από το 2004, το απώλεσε για πάντα στις Συνομιλίες του Crans Montana, εξαιτίας των πετυχημένων στρατηγικών κινήσεων του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
ΤΡΙΤΟΝ. Όταν πολύ ορθά υποστηρίζουμε ότι το Κυπριακό Πρόβλημα είναι Διεθνές Πρόβλημα, Εισβολής και Κατοχής, θεωρούμε ότι το κυρίαρχο κεφάλαιο είναι το κεφάλαιο της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων.
Δεν είναι τυχαίο που εδώ και 43 χρόνια τόσο η Τουρκία όσο και οι Τουρκοκύπριοι αρνούνταν πεισματικά να το συζητήσουν. Αποτελεί τεράστια επιτυχία το ότι υποχρεώθηκε η Τουρκία να καθίσει στο τραπέζι και ενώπιον του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας να συζητά την Κατάργηση των Εγγυήσεων και την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων.
ΤΕΤΑΡΤΟΝ. Για πρώτη φορά Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τοποθετήθηκε με τον πιο επίσημο τρόπο τονίζοντας εμφαντικά ότι Η Κύπρος πρέπει να καταστεί ένα φυσιολογικό κράτος, χωρίς εξαρτήσεις από τρίτους, χωρίς ξένα στρατεύματα, χωρίς εγγυήσεις.
Μαζί με τον Γενικό Γραμματέα ένωσε τη φωνή του και ο Αντιπρόεδρος της Ε.Ε. επισημαίνοντας ότι η Ε.Ε. είναι η καλύτερη ασφάλεια για χώρα μέλος της Ε.Ε., που είναι και δικιά μας θέση, κάτι που εξόργισε τον Τσαβούσογλου.
ΠΕΜΠΤΟΝ. Αποτελεί θετικό επίτευγμα το ότι η ορθή στρατηγική του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη και του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, για πρώτη φορά υποχρέωσαν την Τουρκία να αποκαλύψεις τις απαράδεκτες προκλητικές της προθέσεις ενώπιον της Διεθνούς Κοινότητας. Αποκαλύφθηκαν, κραυγαλέα και ξεκάθαρα, σε όλη τη διεθνή κοινότητα οι πραγματικές απροκάλυπτες και απαράδεκτες επιδιώξεις της Τουρκίας, για παραμονή στρατευμάτων και εγγυήσεων σε μία κυρίαρχη, ανεξάρτητη χώρα.
ΕΚΤΟΝ. Στην Ελβετία αναδείχθηκε για μία ακόμη φορά η ισχυρή πολιτική προσωπικότητα του Νίκου Αναστασιάδη που κατόρθωσε να περάσει το Κυπριακό Σκάφος, αλώβητο και ισχυρό όσο ποτέ άλλοτε, μέσα από δύσκολες συμπληγάδες,. Κοίταξε με τόλμη και αποφασιστικότητα τη Τουρκία στα μάτια , θέτοντας την , προ των ευθυνών της και εκθέτοντας την διεθνώς για τις προκλητικές της θέσεις και την επίσημη πλέον αδιάλλακτη στάση της.
ΕΒΔΟΜΟΝ. Με τα λόγια του ίδιου του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, υπερτονίσθηκε η αγαστή, άψογη και υποδειγματική συνεργασία Κύπρου – Ελλάδας. Μάλιστα, ο κ. Κοτζιάς δεν δίστασε να επισημάνει ότι μπορεί να υπήρξε ναυάγιο εξαιτίας της προκλητικά αδιάλλακτης στάσης της Τουρκίας, αλλά για τη δική μας πλευρά το αποτέλεσμα των χειρισμών και της στρατηγικής της διαπραγμάτευσης κρίνεται επιτυχές.
ΟΓΔΟΟΝ. Σύμφωνα με την γενική εικόνα των συμμετεχόντων, η δική μας αποστολή και διαπραγματευτική ομάδα ήταν άψογα προετοιμασμένη, επαρκώς τεκμηριωμένη και πειστική και πανέτοιμη να αντιμετωπίζει τα ζητήματα της διαπραγμάτευσης.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέδειξε θάρρος, αποφασιστικότητα και σε όλες τις φάσεις της διαπραγμάτευσης προέβαινε στις ορθές και κατάλληλες κινήσεις, υπερασπιζόμενος ανυποχώρητα τις θέσεις της δικής μας πλευράς και δεν άφησε ποτέ τη δική μας πλευρά εκτεθειμένη ή παρουσιαζόμενη ως αδιάλλακτη. Αυτή η σκληρή μάχη δόθηκε σε απόλυτη και στενή συνεργασία και ταύτιση με την Ελλάδα
ΕΝΑΤΟΝ. Ακόμη θεωρώ σημαντικό το ότι ο Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. κράτησε ανοικτή τη πόρτα της συνέχισης της προσπάθειας επίλυσης του Κυπριακού, που οφείλομε να παραδεχθούμε ότι οποιαδήποτε νέα συζήτηση, από τούδε και στο εξής, θα ξεκινά από το Κεφάλαιο Ασφάλεια και Εγγυήσεις που αποτελεί σημαντικό κέρδος και επιτυχία για τη δική μας πλευρά.
Σταχυολόγησα μόνο μερικές αναντίλεκτες διαπιστώσεις για τις συνομιλίες στο Crans Montana, που επιβεβαιώνουν την ορθότητα και αποτελεσματικότητα των χειρισμών και τη στρατηγική της δικής μας πλευράς, που δυστυχώς προσέκρουσαν στο “σινικό τείχος” αδιαλλαξίας της Τουρκίας.
Καταληκτικά, επαναλαμβάνουμε ότι δεν πρέπει να λησμονούμε ότι, εμείς οι Ελληνοκύπριοι, υφιστάμεθα τις τραγικές συνέπειες, εδώ και 43 χρόνια, της εισβολής και της κατοχής και δεν πρέπει και δεν πρόκειται, να εγκαταλείψουμε τη προσπάθεια μας, για Λύση, γιατί δεν βολευόμεθα με την κατοχή και γιατί πιθανή εγκατάλειψη της επίμονης προσπάθειας μας, σημαίνει και παράδοση των κατεχομένων στον Αττίλα και αυτό δεν πρόκειται να το επιτρέψουμε ποτέ.
*Αναπλ. Πρόεδρος ΔΗ.ΣΥ. – Ευρωβουλευτής Ε.Λ.Κ