Η Διεθνής Ημέρα κατά της Ομοφοβίας έχει σκοπό να συντονίσει τις διεθνείς προσπάθειες, που στοχεύουν στον σεβασμό της διαφορετικότητας των ομοφυλοφίλων, ανδρών και γυναικών.
Επελέγη η 17η Μαΐου, επειδή αυτή την ημέρα του 1990 η ομοφυλοφιλία έπαψε να θεωρείται ασθένεια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ο όρος «ομοφοβία» ή «ομοφυλοφοβία» («homophobia») επινοήθηκε την δεκαετία του εξήντα από τον αμερικανό ψυχολόγο Τζορτζ Γουάινμπεργκ.
Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι υποστηρίζουν την ισότητα των δικαιωμάτων των λεσβιών, των ομοφυλόφιλων, των αμφιφυλόφιλων και των διεμφυλικών και μεσοφυλικών ατόμων (ΛΟΑΔΜ) ωστόσο, έρευνες σε επίπεδο ΕΕ καταδεικνύουν ότι εξακολουθεί να υπάρχει ένα ανησυχητικό επίπεδο διακρίσεων και παρενοχλήσεων σε βάρος τους.
Η ΕΕ δραστηριοποιείται για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου και για την προώθηση των δικαιωμάτων των πολιτών ΛΟΑΔΜ.
Τόσο οι Συνθήκες της ΕΕ όσο και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων απαγορεύουν ρητά τις διακρίσεις λόγω φύλου και γενετήσιου προσανατολισμού, και κατά συνέπεια βάσει του δικαίου της ΕΕ οι ΛΟΑΔΜ χαίρουν μιας σειράς δικαιωμάτων. Το διεμφυλικό άτομο, προστατεύεται από τη διακριτική μεταχείριση λόγω αλλαγής φύλου στην εργασία, αλλά και κατά την αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Το δίκαιο της ΕΕ προστατεύει τους ομοφυλόφιλους, λεσβίες ή αμφιφυλόφιλους από διακρίσεις στην εργασία. Ένας προτεινόμενος, νέος νόμος θα απαιτεί από όλες τις χώρες της ΕΕ να επεκτείνουν την εν λόγω προστασία και στους χώρους της υγείας, της εκπαίδευσης και στην πρόσβαση σε στέγαση. Το δίκαιο της ΕΕ αναγνωρίζει ότι τα άτομα ΛΟΑΔΜ μπορεί να χρειάζονται ειδική στήριξη εάν πέσουν θύμα εγκληματικής ενέργειας. Ο κατάλογος δράσεων 2016-2019 της ΕΕ για τα δικαιώματα των ΛΟΑΔΜ προέβλεπε μια σειρά άλλων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των εκστρατειών ευαισθητοποίησης και της χρηματοδότησης για ομάδες βάσης και έργα.
Πολλοί σημαντικοί τομείς της ζωής των ανθρώπων, όπως οι ιατρικές επεμβάσεις για τα μεσοφυλικά άτομα, το δικαίωμα στο γάμο, η καταγραφή των συμφώνων συμβίωσης, η υιοθέτηση παιδιών, η πρόσβαση στην επιβοηθούμενη αναπαραγωγή ή η αλλαγή φύλου, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων και υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών. Ωστόσο, μετά από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το 2018 που αφορούσε το σεβασμό στα δικαιώματα ελεύθερης κυκλοφορίας, όλες οι χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δεν επιτρέπουν την τέλεση γάμου για τα ζευγάρια του ιδίου φύλου, έχουν υποχρέωση να αναγνωρίζουν τουλάχιστον το δικαίωμα διαμονής για τους συζύγους ιδίου φύλου.