Τίποτε δεν υλοποιήθηκε από τις εισηγήσεις της ΑΟΝ Χιούιτ, που επιλέχθηκε τον Νοέμβριο του 2007, με διεθνή διαγωνισμό, από τη Διαχειριστική Επιτροπή του Ταμείου Συντάξεων εργαζομένων της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου για να ετοιμάσουν μια γενική επενδυτική στρατηγική και για να παρέχουν συμβουλές για τον τρόπο υλοποίησης αυτής της στρατηγικής, με αποτέλεσμα να μην γίνουν επενδύσεις και στο εξωτερικό, να μείνουν όλα τα χρήματα του Ταμείου στην Κύπρο, κάτι που βοήθησε στην ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών, όχι όμως το Ταμείο, όπως δήλωσε ο Διευθυντής του Γραφείου Κύπρου της Χιούιτ, Φίλιππος Μαννάρης.
Σημαντική παράμετρος όλων των εκθέσεων της Χιούιτ και των κατά χρονικά διαστήματα εισηγήσεών της με επιστολές και αναλύσεις – παρουσιάσεις προς τους Διαχειριστές του Ταμείου, είπε ο κ. Μαννάρης, ήταν ο επιμερισμός των επενδύσεων με συγκεκριμένα ποσοστά και ανά γεωγραφική περιοχή, στην Κύπρο και στο εξωτερικό, έτσι ώστε να διασπείρεται στο μέγιστο δυνατό βαθμό ο κίνδυνος μη ικανοποιητικής απόδοσης κάθε επένδυσης και να μη συσσωρεύει ζημιές το Ταμείο, το οποίο οφείλει να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες υποχρεώσεις για καταβολή συντάξεων και εφάπαξ αποζημιώσεων στα μέλη του, με χρονικό ορίζοντα 50 – 60 ετών.
Σε κατάθεσή του στη σημερινή συνεδρία της Ερευνητικής Επιτροπής για τις αγοραπωλησίες τουρκοκυπριακών περιουσιών και ειδικότερα για την επένδυση του Ταμείου Συντάξεων Εργαζομένων της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (ΑΤΗΚ) με την αγορά κτήματος που ανήκε αρχικώς στον Μουσταφά Μεχμέτ Μουσταφά, στην περιοχή Δρομολαξιάς, ο κ. Μαννάρης αναφέρθηκε τόσο στην πρώτη έκθεση των Χιούιτ όσο και στις κατοπινές εισηγήσεις τους, συμφώνως των οποίων τα εκατομμύρια ευρώ που διέθετε το Ταμείο θα έπρεπε να επενδύονται, στην Κύπρο και στο εξωτερικό, κατά 5% – 15% σε εγχώριες μετοχές, 10% – 20% σε παγκόσμιες, 5% – 15% σε ακίνητα, 50% – 60% σε ομόλογα και 0 ευρώ μέχρι 10% σε καταθέσεις μετρητών ή, με τα ίδια ποσοστά, σε εναλλακτικές επενδύσεις.
Ερωτηθείς για το κατά πόσον ισχύουν τα όσα προηγούμενοι μάρτυρες κατέθεσαν στην Επιτροπή, ότι το Ταμείο απώλεσε μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, επενδύοντας στο εξωτερικό και σε μετοχές της Goldman Sachs, ο κ. Μαννάρης δήλωσε ότι η εταιρεία του εγκαταστάθηκε στην Κύπρο το Νοέμβριο του 2006, άρχισε συνεργασία με την ΑΤΗΚ το Νοέμβριο του 2007, ενώ οι επενδύσεις στην Goldman Sachs και οι συνεπακόλουθες ζημιές είχαν προηγηθεί.
Επίσης, πρόσθεσε, ο οίκος των Χιούιτ ποτέ δεν εισηγείται συγκεκριμένη επένδυση σε τίτλους οποιασδήποτε εταιρείας, αλλά, μετά από εξονυχιστική έρευνα, προβαίνει σε εισηγήσεις για να επιλεγούν διεθνείς οίκοι, οι οποίοι θα υποβάλουν προς το Ταμείο εκθέσεις και εισηγήσεις και οι Διαχειριστές θα πρέπει να κάνουν τις δικές τους επιλογές, στο πλαίσιο της γενικής επενδυτικής στρατηγικής που υποβάλλει η ΑΟΝ Χιούιτ και που εγκρίνει το Ταμείο, κατόπιν συζήτησης και ελέγχου.
Στην κατάθεσή του ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής, ο κ. Μαννάρης είπε ότι η εταιρεία του προσελήφθη ως Σύμβουλοι για τις γενικής φύσεως επενδύσεις του Ταμείου Συντάξεων των εργαζομένων της ΑΤΗΚ, μετά από διεθνή διαγωνισμό, το Νοέμβριο του 2007, με εντολή να καταρτίσουν μια γενική επενδυτική στρατηγική και να παρέχουν συμβουλές για τον τρόπο υλοποίησης αυτής της στρατηγικής.
Η πρώτη ενέργεια, στην οποία προέβη η Χιούιτ, όπως ανέφερε ο κ. Μαννάρης, ήταν στις 4 Νοεμβρίου 2007, όταν πραγματοποίησαν εκπαιδευτικό σεμινάριο στην τότε Διαχειριστική Επιτροπή για να δοθεί τεχνογνωσία στους Διαχειριστές για το τί έπρεπε να αλλαχθεί ως προς την ακολουθούμενη μέχρι τότε πολιτική επενδύσεων.
Στις 28 Ιανουαρίου 2008, είπε ο κ. Μαννάρης, παραδόθηκε η πρώτη μελέτη για τη βέλτιστη στρατηγική επενδύσεων, προκειμένου να μπορεί το Ταμείο να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του και, συμφώνως της μελέτης, θα έπρεπε να γίνονται επενδύσεις 30% του χαρτοφυλακίου σε μετοχικές αγορές και 5% – 10% σε ακίνητα, 5% σε εναλλακτικές επενδύσεις, να περιορισθεί η έκθεση σε μετρητά στο 5% και να αυξηθεί η έκθεση σε ομόλογα από 35% σε 55. Αυτά τα ποσοστά, συνέχισε ο κ. Μαννάρης, ελάχιστα διαφοροποιήθηκαν στη συνέχεια, με τις κατοπινές εκθέσεις και αναλογιστικές μελέτες που ακολούθησαν.
Το επόμενο βήμα, μετά από αυτήν τη μελέτη, συνέχισε ο κ. Μαννάρης, ήταν να ακολουθήσουν τρεις εκθέσεις με ημερομηνία 13 Ιουνίου 2008, η μία έκθεση για μετοχές, η άλλη για ομόλογα και η τρίτη για ακίνητα, όπου, σε αυτές τις εκθέσεις τις “υποστρατηγικές επενδύσεων”, αναφέρεται το πως μπορεί να γίνει η μέγιστη διάρθρωση του χαρτοφυλακίου.
Μετά από αυτές τις εκθέσεις και επειδή το 2008 ήταν η χρονιά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, δήλωσε ο κ. Μαννάρης, καταρτίσθηκε η Δήλωση Αρχών Επενδυτικής Πολιτικής, που προβλέπεται από νόμο της Κυπριακής Δημοκρατίας και που εθελοντικά το Ταμείο ακολουθούσε μιας και δεν ακόμα εγγραφεί στον οικείο Έφορο.
Η Δήλωση αυτή, όπως ανέφερε ο κ. Μαννάρης, συντάχθηκε από τη Διαχειριστική Επιτροπή στις 23 Φεβρουαρίου 2009 και οι Διαχειριστές την κοινοποίησαν και στη Χιούιτ, συμφώνως δε της Δήλωσης αυτής, οι Διαχειριστές, λόγω της αβεβαιότητας στις παγκόσμιες χρηματοοικονομικές αγορές, αποφάσισαν να αναβάλουν την έναρξη υλοποίησης της επενδυτικής αυτής στρατηγικής.
Στη συνέχεια, με την αλλαγή που επήλθε στη Διαχειριστική Επιτροπή και το νέο Συμβούλιο της ΑΤΗΚ, όπως ανέφερε ο κ. Μαννάρης, έγινε στις 12 Οκτωβρίου 2010 μια συνοπτική παρουσίαση από τη Χιούιτ στους Διαχειριστές για τα όσα έκαναν το προηγούμενο χρονικό διάστημα από το 2008 και επαναλήφθηκαν συνοπτικώς όλες οι εκθέσεις και εισηγήσεις για τις επενδύσεις του Ταμείου.
Ακολούθησε επιστολή της Χιούιτ την επομένη ημέρα προς τον Πρόεδρο του Ταμείου και παρουσιάστηκαν ακόμα πιο συνοπτικά τα όσα ελέχθησαν την προηγούμενη ημέρα, με επανάληψη των επενδυτικών στόχων που έθεσε το προηγούμενο Συμβούλιο, την στρατηγική κατανομή των επενδύσεων και τον καλύτερο τρόπο υλοποίησης αυτής της στρατηγικής.
Απαντώντας σε ερώτηση για το κατά πόσον συμβούλευαν το Ταμείο να αγοράσει συγκεκριμένους τίτλους μετοχών, ο κ. Μαννάρης δήλωσε ότι η Χιούιτ δεν μπορούσε να συμβουλεύσει για το ποιους τίτλους θα αγοράσουν ή θα πωλήσουν και πότε, ούτε να συμβουλεύουν για συναλλαγές σε χρηματοοικονομικά μέσα, κάτι για το οποίο χρειάζεται άδεια ΕΠΕΫ (Εταιρειών Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών) και είναι δουλειά διαχειριστών κεφαλαίων, ενώ η Χιούιτ αξιολογεί διαχειριστές κεφαλαίων και ετοιμάζει σχετικούς καταλόγους.
Στο πλαίσιο της βέλτιστης πρακτικής να γίνεται κάθε τριετία μελέτη ενεργητικού – παθητικού, η Χιούιτ παρέδωσε στις 24 Ιανουαρίου 2012 στο Ταμείο τη νέα μελέτη, η οποία κατέληγε σε μία νέα μακροχρόνια επενδυτική στρατηγική, λαμβάνοντας τα νέα δεδομένα του Ταμείου μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2011.
Μετά, συνέχισε, στις 30 Μαρτίου 2012, το Ταμείο παρέλαβε επιστολή της Χιούιτ, για τα επόμενα βήματα που θα επιθυμούσαν να κάνουν, υλοποιώντας την ανανεωμένη επενδυτική στρατηγική και “εκεί”, δήλωσε ο κ. Μαννάρης, “σταμάτησε ουσιαστικά η ενασχόλησή μας με την επενδυτική λειτουργία του Ταμείου, αλλά, φυσικά, υπήρχαν και άλλες υπηρεσίες μας προς το Ταμείο που αφορούν τις αναλογιστικές μελέτες του Ταμείου, που συνεχίσαμε να παρέχουμε”.
Απαντώντας σε ερώτηση του κ. Νεοκλέους για διευκρίνιση αγγλικών ορολογίας που χρησιμοποίησε σε επιτολή του προς το Ταμείο στις 13 Οκτωβρίου 2012, ο κ. Μαννάρης δήλωσε ότι έγραφε στους Διαχειριστές πως, επειδή οι τιμές μεμονωμένων ακινήτων είναι σημαντικές, είναι συνεπώς δύσκολο να αποκτήσει κάποιος ικανοποιητική διασπορά κατά τοποθεσία και κατά είδος ακινήτου, όταν επενδύει απευθείας.
Επομένως, πρόσθεσε ο κ. Μαννάρης, η Χιούιτ έκανε εισήγηση όπως οι επενδύσεις σε ακίνητα υλοποιηθούν μέσω της χρήσης αμοιβαίων κεφαλαίων, βελτιστοποιώντας έτσι τη διασπορά.
Αρχές του 2011, πρόσθεσε ο κ. Μαννάρης, η Χιούιτ υπέβαλε στο Ταμείο μελέτη από διεθνή αξιολόγηση οίκων για επενδύσεις σε παγκόσμια ομόλογα και σε παγκόσμιες μετοχές, ενώ για επενδύσεις σε ακίνητα θα έπρεπε, βάσει νομοθεσίας του 2012, να υποβάλλονται εισηγήσεις από εξειδικευμένα άτομα ή οίκους, αδειοδοτημένα από το ΕΤΕΚ και όταν η Διαχειριστική Επιτροπή δεν έχει η ίδια τα απαιτούμενα προσόντα, οφείλει να επικουρείται από συμβούλους.
“Όσον αφορά τις μετοχές και τα ομόλογα”, είπε ο κ. Μαννάρης, “μας ζητήθηκε τότε να παράσχουμε την υποστήριξη για προεπιλογή οίκων, μέσω της έρευνας που διεξάγουμε διεθνώς, έγινε τον Ιανουάριο του 2011 η παρουσίαση και δεν υλοποιήθηκε καν”.
Αναφερόμενος σε πρακτικό των Διαχειριστών του 2011 και για διαφωνίες μεταξύ των μελών της Διαχειριστικής Επιτροπής ως προς τις εισηγήσεις της Χιούιτ για επενδύσεις σε ακίνητα μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων, κάτι που θεωρούσαν ως “νέο στοιχείο που δεν υπήρχε στην επενδυτική στρατηγική”, ο κ. Νεοκλέους ζήτησε την τοποθέτηση του κ. Μαννάρη, ο οποίος δήλωσε ότι η στρατηγική επενδύσεων δεν έκανε εξειδίκευση των αμοιβαίων κεφαλαίων, εάν είναι απευθείας επένδυση, ή μέσω Χρηματιστηρίου Κύπρου ή Χρηματιστηρίων άλλων χωρών όπως της Ιαπωνίας.
Η στρατηγική, είπε ο κ. Μαννάρης, αφορά την επενδυτική κατηγορία και η εργασία της Χιούιτ κατέληγε στο όριο για ακίνητα στο 10% με 20% και μετά γινόταν εξειδίκευση των ακινήτων με την υποστρατηγική, όπως έγινε με την έκθεση του Ιουνίου 2008.
Η Ερευνητική Επιτροπή θα συνεδριάσει την Τετάρτη 2 Οκτωβρίου, στις 09:00 το πρωί με νέο μάρτυρα, το όνομα του οποίου δεν εδόθη στους δημοσιογράφους, ενώ την επομένη, την ίδια ώρα, θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στη Δρομολαξιά, όπου θα ξεναγηθεί στις κτιριακές εγκαταστάσεις που ανεγείρονται στο κτήμα της επένδυσης του Ταμείου Συντάξεων.