Μνημονιακό νομοσχέδιο που κατέθεσε η Κυβέρνηση στη Βουλή ενισχύει τη φοροεισπρακτική ικανότητα στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων (ΤΕΠ) .
Ο Περί Εισπράξεων Φόρων Νόμος τροποποιείται από το νομοσχέδιο και αποτελεί προαπαιτούμενη ενέργεια για σκοπούς της εκταμίευσης της 5ης δόσης της οικονομικής στήριξης από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, διασφαλίζει την καταβολή των καθυστερημένων αλλά οριστικά επιβεβαιωμένων φορολογικών υποχρεώσεων, αφού έχουν εξαντληθεί όλες οι άλλες θεραπείες που προβλέπονται με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία, μέσω της κατάσχεσης κινητής ιδιοκτησίας, τραπεζικών λογαριασμών και της απαγόρευσης αποξένωσης ακινήτων, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μια πρακτική η οποία εφαρμόζεται και σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Κατάσχεση τραπεζικών λογαριασμών
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις στον περί Εισπράξεως Φόρων Νόμο, παρέχουν την εξουσία στο Διευθυντή ΤΕΠ, εφόσον εξασφαλίσει τη γραπτή συναίνεση του Γενικού Εισαγγελέα, να ζητά από τα πιστωτικά ιδρύματα τη δέσμευση σε τραπεζικό λογαριασμό ποσού μέχρι το ύψος του οφειλόμενου φόρου πλέον τόκων και επιβαρύνσεων και στη συνέχεια, τηρουμένων των χρονοδιαγραμμάτων που θέτονται στο νομοσχέδιο, το δεσμευμένο ποσό να καταβάλλεται στην αρμόδια φορολογική αρχή.
Σημειώνεται πως ο φορολογούμενος θα έχει το δικαίωμα να υποβάλει ένσταση έναντι της πιο πάνω δέσμευσης του ποσού σε τραπεζικούς λογαριασμούς επί της οποίας ο Διευθυντής του ΤΕΠ πρέπει να αποφασίσει εντός 15 ημερών ή και να υποβάλει αίτηση στο Δικαστήριο για άρση της εγγραφής.
Κατάσχεση κινητής ιδιοκτησίας
Σύμφωνα με τις υφιστάμενες διατάξεις του περί Εισπράξεως Φόρων Νόμου αρ.31/1962, το Δικαστήριο δύναται, κατόπιν αίτησης του Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων, να καλέσει ενώπιον του, πρόσωπο που παραλείπει να καταβάλει οφειλόμενο φόρο και να προβεί σε έρευνα για την κατάσταση και τα μέσα διαβίωσης του εν υπερημερία προσώπου, καθώς και να διατάξει το πρόσωπο αυτό να καταβάλει το οφειλόμενο ποσό. Εφόσον το πρόσωπο συνεχίζει να παραλείπει την καταβολή του οφειλόμενου ποσού, τότε το Δικαστήριο δύναται να διατάξει την κατάσχεση και την πώληση της κινητής περιουσίας του εν υπερημερία προσώπου.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Υπηρεσίας του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, καθώς και τους περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Δήμευση Αγαθών) Κανονισμούς, δίνεται στον Έφορο ΦΠΑ η εξουσία της κατάσχεσης και δήμευσης αγαθών, χωρίς την εμπλοκή του Δικαστηρίου, εκτός και αν ο φορολογούμενος αμφισβητήσει τη κατάσχεση και δήμευση.
Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις στον περί Εισπράξεως Φόρων Νόμο, έχουν βασιστεί στις υφιστάμενες ρυθμίσεις του περί Φόρου Προστιθεμένης Αξίας Νόμου, ώστε να εναρμονιστούν οι εξουσίες των δύο Τμημάτων ως προς την κατάσχεση και δήμευση κινητής ιδιοκτησίας, συνάδοντας έτσι και με την επικείμενη ενοποίηση των Τμημάτων αυτών.
Προς υλοποίηση της πιο πάνω εξουσίας, θα προωθηθεί η θέσπιση κανονισμών, στη βάση των αντίστοιχων υφιστάμενων Κανονισμών της Υπηρεσίας ΦΠΑ.
Εξουσία στο Διευθυντή ΤΕΠ για εγγραφή εμπράγματου βάρους
Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις παρέχουν την εξουσία στο Διευθυντή ΤΕΠ να αποταθεί στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας και να εγγράψει εμπράγματο βάρος επί ακίνητης ιδιοκτησίας ως εγγύηση για οφειλόμενους φόρους, οι οποίοι έχουν καταστεί τελεσίδικοι, εισπράξιμοι και μη αμφισβητήσιμοι, χωρίς να χρειάζεται η εκ των προτέρων έκδοση απόφασης του Δικαστηρίου για επιβεβαίωση του οφειλόμενου φόρου.
Ο φορολογούμενος θα έχει το δικαίωμα να υποβάλει ένσταση έναντι της εγγραφής του εμπράγματου βάρους, επί της οποίας έντασης ο Διευθυντής του ΤΕΠ θα πρέπει να αποφασίσει εντός 15 ημερών ή και να υποβάλει αίτηση στο Δικαστήριο για άρση της εγγραφής.
Παράλληλα θα πρέπει να τροποποιηθεί ο κατάλογος των εμπράγματων βαρών στο Πρώτο Παράρτημα του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμου, ο οποίος μπορεί να τροποποιηθεί μόνο με Διάταγμα του Υπουργικού Συμβουλίου. Προς τούτο έχει ετοιμαστεί προσχέδιο Διατάγματος, σύμφωνα με το οποίο προστίθεται στον κατάλογο των εμπράγματων βαρών που μπορούν να εγγραφούν στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας και το εμπράγματο βάρος που θα μπορεί να εγγράψει ο Διευθυντής του ΤΕΠ δυνάμει του προτεινόμενου Νόμου.
Σημειώνεται πως με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις του περί Εισπράξεως Φόρων Νόμου αρ.31/1962, το Δικαστήριο δύναται, κατόπιν αίτησης του Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων, να καλέσει ενώπιόν του, πρόσωπο που παραλείπει να καταβάλει οφειλόμενο φόρο και να προβεί σε έρευνα για την κατάσταση και τα μέσα διαβίωσης του εν υπερημερία προσώπου, καθώς και να διατάξει το πρόσωπο αυτό να καταβάλει το οφειλόμενο ποσό. Εφόσον το πρόσωπο συνεχίζει να παραλείπει την καταβολή του οφειλόμενου ποσού, τότε το Δικαστήριο δύναται να διατάξει την κατάσχεση και την πώληση της ακίνητης περιουσίας του εν υπερημερία προσώπου, οπότε σύμφωνα τις διατάξεις του περί Πολίτικης Δικονομίας Νόμου, εγγράφεται η δικαστική απόφαση ως εμπράγματο βάρος επί του ακίνητης ιδιοκτησίας του εν υπερημερία προσώπου. Κατ’ επέκταση δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση της ακίνητης ιδιοκτησίας εάν δεν διευθετηθεί ο οφειλόμενος φόρος.
Το Δικαστήριο, κατά την προαναφερθείσα διαδικασία, δεν έχει αρμοδιότητα να εξετάσει το δίκαιο της επιβληθείσας φορολογίας. Η ορθότητα και το δίκαιο της φορολογίας εξακριβώνονται μέσω άλλων διαδικασιών και ένδικων μέσων, που προηγούνται της λήψης δικαστικών μέτρων εκ μέρους του Διευθυντή του ΤΕΠ για την είσπραξη του οφειλόμενου φόρου.