Ο Υπουργός Γεωργίας Νίκος Κουγιάλης με σημείο αιχμής την κατοχύρωση του χαλουμιού ως προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ), μίλησε σε συνέντευξή του για το όραμά του να καταστεί το Υπουργείο Γεωργίας ένα αναπτυξιακό και παραγωγικό Υπουργείο, που θα συμβάλει στην ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
«Θεωρώ ότι αυτό το Υπουργείο μπορεί να διαδραματίσει σοβαρό ρόλο στην ανόρθωση της οικονομίας μας», ανέφερε σημειώνοντας ότι τόσο η γεωργία όσο και η κτηνοτροφία μπορούν να συνεισφέρουν και να αναπτυχθούν περισσότερο.
Σημείωσε ότι η κατοχύρωση του χαλουμιού μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για αυτή την ανάπτυξη.
Την ίδια ώρα, ανέφερε, στον τομέα του περιβάλλοντος, στόχος είναι η πράσινη ανάπτυξη η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων στο περιβάλλον και στη δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας μέσα από την πράσινη ανάπτυξη της οικονομίας.
Την περασμένη Τετάρτη το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, με το οποίο θα διατεθεί ένα ποσό €240 εκ. για τη στήριξη του αγροτικού κόσμου την επταετία 2014-2020. Παράλληλα εγκρίθηκε το πρόγραμμα «Θάλασσα» στο πλαίσιο του οποίου θα διατεθούν €53 εκ. για την αλιεία.
«Το πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης αποτελεί το αναπτυξιακό εργαλείο του Υπουργείου Γεωργίας. Το πρόγραμμα αφορά €240 εκ. που θα διατεθούν για την αγροτική ανάπτυξη μέσω διαφόρων μέτρων που θα προκηρυχθούν», ανέφερε.
Όσον αφορά το πρόγραμμα για την αλιεία είπε ότι από τα €53 εκ., τα €40 εκ. προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Καταφέραμε να αυξήσουμε αυτούς τους πόρους από €20εκ σε €40 εκ. για αυτή την επταετία κάτι που ήταν μια μεγάλη επιτυχία του Υπουργείου μας», ανέφερε. Πρόσθεσε ότι το πρόγραμμα αυτό αποτελεί το εργαλείο με το οποίο θα αναπτυχθούν οι παράκτιες περιοχές, θα στηριχθεί η αλιεία και η ιχθυοκαλλιέργεια, ενώ θα περιλαμβάνει πολλά μέτρα για έρευνα και καινοτομία, κάτι που θα δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας, τις λεγόμενες γαλάζιες θέσεις εργασίας.
«Αυτό το Υπουργείο αλλάζει. Το όραμα μας είναι να δημιουργήσουμε ένα Υπουργείο παραγωγικό και αναπτυξιακό, μπορούμε να προσφέρουμε πάρα πολλά έργα και θέσεις απασχόλησης στον τόπο μας, μέσα από τα χρηματοδοτικά προγράμματα που χειριζόμαστε και θα προσπαθήσουμε με κάθε τρόπο να συμβάλλουμε κι εμείς στην ανόρθωση της οικονομίας μας», υπογράμμισε ο κ. Κουγιάλης.
Η κατοχύρωση του χαλουμιού θα ωφελήσει όλους τους παραγωγικούς κλάδους
Αισιοδοξία εξέφρασε ο Υπουργός για σύντομη κατοχύρωση του χαλουμιού ως ΠΟΠ. Αναφέρθηκε στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Επίτροπο Αγροτικής Ανάπτυξης Ντάσιαν Τσιόλος με τον οποίο συζήτησε το θέμα.
«Έχω ζητήσει από τον Επίτροπο όπως ο φάκελος του χαλουμιού τεθεί σε διαδικασία ταχείας εξέτασης. Η Επιτροπή είναι ιδιαίτερα γνώριμη με το θέμα, ο φάκελος είναι παρόμοιος με αυτόν που είχε σταλεί πριν από τέσσερα χρόνια και νομίζω ότι μέσα στο επόμενο εξάμηνο θα έχουμε την πρώτη θετική απάντηση από την Επιτροπή», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι στη συνέχεια θα υπάρξει διαδικασία κατά την οποία τα κράτη-μέλη που θα ήθελαν να υποβάλουν τις όποιες ενστάσεις θα μπορούν να το πράξουν. Παράλληλα, είπε ότι είναι σημαντικό το γεγονός ότι πλέον δεν μπορούν ιδιώτες, Κύπριοι ή ξένοι, να υποβάλουν ενστάσεις προς την ΕΕ, αλλά μόνο κράτη τα οποία θεωρούν ότι θίγονται τα οικονομικά συμφέροντα των παραγωγών τους.
Σχετικά με έγκριση που εξασφάλισε η Παγκύπρια Οργάνωση Αγελαδοτρόφων (ΠΟΑ) για κατοχύρωση του χαλουμιού ως εμπορικού σήματος από το Γραφείο Εναρμόνισης Εσωτερικής Αγοράς, ανέφερε ότι η νομική υπηρεσία του κράτους θα εφεσιβάλει αυτή την αίτηση στο δευτεροβάθμιο όργανο του γραφείου. Ανέφερε ωστόσο ότι αυτό το θέμα είναι άσχετο από την κατοχύρωση του χαλουμιού ως ΠΟΠ και δεν επηρεάζει την εξέταση του φακέλου, ούτε και τον ίδιο το φάκελο.
Ερωτηθείς κατά πόσο δέχτηκε οποιεσδήποτε πιέσεις από οικονομικά ή και πολιτικά συμφέροντα στην Κύπρο μετά την υποβολή του φακέλου του χαλουμιού, ο κ. Κουγιάλης δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν έχει δεχτεί καμιά πίεση ούτε από οικονομικά ούτε από πολιτικά, ούτε από άλλα συμφέροντα πλην κάποιων ανακοινώσεων της ΠΟΑ και του συνδέσμου των τυροκόμων, τις οποίες χαρακτήρισε θεμιτές.
«Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι ο φάκελος έχει κατατεθεί. Είναι ένα πρόβλημα το οποίο απασχολεί και τους παραγωγούς και τους συμπολίτες μας εδώ και δέκα ολόκληρα χρόνια. Θεωρώ ότι η κατοχύρωση, με τον τρόπο που προσπαθούμε μέσα από αυτό το φάκελο να κατοχυρώσουμε, θα ωφελήσει όλους τους κλάδους τους παραγωγικούς, τους τυροκόμους, τους αγελαδοτρόφους και τους ποιμνιοτρόφους, άλλους βραχυπρόθεσμα και άλλους μακροπρόθεσμα και σίγουρα θα έχει θετικό αντίκτυπο στην οικονομία του τόπου», ανέφερε.
Όσον αφορά επικρίσεις ότι η ποσόστωση θα μειώσει τις εξαγωγές χαλουμιού στο εξωτερικό, αφού δεν υπάρχει αρκετό αιγοπρόβειο γάλα ακόμα και για το ποσοστό του 20%, ο κ. Υπουργός εξέφρασε τη λύπη του.
«Αυτό το θέμα με στεναχωρεί ιδιαίτερα. Έχει δοθεί μια δεκαετής μεταβατική περίοδος έτσι ώστε να προσαρμοστεί η βιομηχανία και η παραγωγή στο 50% όπως προνοεί ο φάκελος», ανέφερε.
Πέραν τούτου, πρόσθεσε, πριν από την ημερομηνία υποβολής του φακέλου, δηλαδή, την 9η Ιουλίου, υπήρχε ένα άλλο διάταγμα που προνοούσε 23% για κάποιο χρονικό διάστημα και 35% για ένα άλλο χρονικό διάστημα ως ελάχιστες ποσοστώσεις πρόσμιξης αιγινού και πρόβειου γάλακτος.
«Διερωτούμε πώς οι τυροκόμοι κατάφερναν να παρασκευάζουν χαλούμι με το προηγούμενο διάταγμα. Εκείνο που έχουμε κάνει σήμερα είναι για να διευκολύνουμε την παραγωγή του χαλουμιού να μειώσουμε αυτό το ποσοστό από 23% σε 20%. Άρα δεν βλέπω τον λόγο γιατί κάποιος με το 20% δεν μπορεί να παρασκευάσει χαλούμι», ανέφερε.
Ενδιαφέρον για επενδύσεις στην αιγοπροβατοτροφεία
Εντός της εβδομάδας το Υπουργείο Γεωργίας προκηρύσσει ένα επενδυτικό μέτρο που αφορά τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων κτηνοτροφικών μονάδων και τη δημιουργία νέων. Αμέσως μετά τον Οκτώβριο, όταν εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης θα προκηρυχθεί ένα μεγάλο πακέτο μέτρων που αφορά περίπου €80 εκ για την κτηνοτροφία.
«Αρκετά από αυτά τα μέτρα έχουν να κάνουν με την ευημερία των ζώων και την οικονομική στήριξη της παραγωγής με στόχο να αυξηθεί η παραγωγή του αιγινού και πρόβειου γάλακτος και να διορθωθεί το πρόβλημα της εποχικότητας που υπάρχει σήμερα, αφού δεν είναι σταθερή η παραγωγή αιγινού και πρόβειου ολόχρονα και ταυτόχρονα να στηριχθεί η προσπάθεια που γίνεται με την κατοχύρωση του χαλουμιού», εξήγησε ο κ. Κουγιάλης.
Ερωτηθείς κατά πόσο υπάρχει ενδιαφέρον από νέους κτηνοτρόφους, να εισέλθουν στο επάγγελμα, ο κ. Κουγιάλης, ανέφερε ότι η κατάθεση του φακέλου έχει αλλάξει άρδην τα δεδομένα στην κτηνοτροφία, αφού υπάρχει ανάγκη παραγωγής αιγινού και πρόβειου γάλακτος και ταυτόχρονα καλλιέργειας κτηνοτροφικών φυτών.
«Ήδη αρκετοί συμπολίτες μας επικοινωνούν με το Υπουργείου και ρωτούν πώς μπορούν να συμμετέχουν σε αυτά τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα διότι η μισή περίπου επένδυση, μέχρι €400 χιλιάδες μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει και επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό», ανέφερε.
Όπως είπε, ήδη κάποιοι επενδυτές έχουν έρθει στο Υπουργείο Γεωργία και συλλέγουν πληροφορίες, από χώρες όπως η Λετονία αλλά και το Ισραήλ, στο οποίο υπάρχει ήδη ιδιαίτερη ενασχόληση με την αιγοπροβατοτροφία.
Ερωτηθείς κατά πόσο το Υπουργείο θα ακολουθήσει το πρότυπο του Ισραήλ στην κτηνοτροφία το οποίο βασίζεται στην επιμόρφωση και στα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, ο κ. Κουγιάλης ανέφερε ότι ο τομέας της γεωργίας και της κτηνοτροφίας πρέπει πλέον να τεθεί σε σωστή επαγγελματική και επιστημονική βάση.
«Μέσα από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, υπάρχουν αρκετά μέτρα και θα δαπανηθούν σημαντικά ποσά για την εκπαίδευση και την επιμόρφωση των αγροτών μας», ανέφερε. Εξέφρασε επίσης την ικανοποίηση του, αφού διαπιστώνει ότι υπάρχουν αρκετά νέα παιδιά που έχουν σπουδάσει αυτά τα επαγγέλματα όπως γεωπόνοι και ζωοτέχνες.
«Θεωρώ ότι με τη δική μας στήριξη, αν αυτοί οι άνθρωποι αποφασίσουν να ενεργοποιηθούν, τότε η γεωργία και η κτηνοτροφία της Κύπρου θα αλλάξει, θα τεθεί σε αυτή την επιστημονική βάση που θέλουμε να τη θέσουμε και είμαι βέβαιος ότι θα είναι και πολύ πιο παραγωγική, αλλά θα εξοικονομεί και φυσικούς πόρους, όπως είναι το νερό, που είναι και ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε», ανέφερε.
25εκ. κυβικά μέτρα ανακυκλωμένου νερού για τη γεωργία
Η Κύπρος δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα με την ύδρευση αφού μπορεί να αγοράσει νερό από τις αφαλατώσεις, παρά το γεγονός ότι η παραγωγή είναι ακριβή, δήλωσε ο Υπουργός, σημειώνοντας ωστόσο το διαχρονικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα όσον αφορά την άρδευση.
Το Υπουργείο ενόψει της επερχόμενης ανομβρίας έχει ξεκινήσει το σχεδιασμό του και από το 2015 θα ξεκινήσει να εντάσσει ανακυκλωμένο νερό στο υδατικό ισοζύγιο της Κύπρου. Ο Υπουργός εξέφρασε την ελπίδα ότι μέσα στην επόμενη τριετία θα ενταχθούν 8 εκ. κυβικά μέτρα ανακυκλωμένου νερού στο υδατικό ισοζύγιο και 25 εκ. κυβικά μέτρα νερού μέσα στα επόμενα επτά χρόνια, τα οποία θα διατεθούν για σκοπούς γεωργίας και για στήριξη της κτηνοτροφίας.
Πρόσθεσε ότι πέραν τούτου είναι πολύ δύσκολο να επιλυθεί το πρόβλημα με άλλους τρόπους. Αναφέρθηκε στο ενδιαφέρον του Λιβάνου να παρέχει νερό στην Κύπρο, το οποίο όπως είπε δεν ανταποκρίθηκε στις προϋποθέσεις που έθεσε η Κύπρος και έχει ναυαγήσει.
«Η μεταφορά νερού από άλλη χώρα όσο κοντινή κι αν είναι εξυπακούει πολύ υψηλά κόστη, που είναι ασύμφορη κατά την προσωπική μου άποψη για επίλυση του προβλήματός μας», ανέφερε.
Ερωτηθείς για το θέμα της μεταφοράς νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα, το οποίο εξετάζεται από Υπουργική Επιτροπή στην οποία συμμετέχει και ο ίδιος, ο κ. Κουγιάλης εξέφρασε την εκτίμηση ότι η μεταφορά νερού από την Τουρκία προς τα κατεχόμενα θα είναι ακριβή και πιθανόν να πλησιάζει τα κόστη του αφαλατωμένου νερού.
Τέλος σε ζημιογόνες πρακτικές του παρελθόντος
« Η μεγαλύτερη πρόκληση που υπάρχει αυτή τη στιγμή για μας είναι η δημιουργία ενός Υπουργείου παραγωγικού και αναπτυξιακού το οποίο θα αξιοποιεί στο μέγιστο δυνατό τους ανθρώπινους πόρους, το προσωπικό του», ανέφερε ο Υπουργός.
Πρόσθεσε ότι το Υπουργείο διαθέτει πολύ καλό προσωπικό, ωστόσο πρέπει κάποια πράγματα να αλλάξουν ώστε να γίνει πιο αποδοτικό και να μειωθούν τα κόστη λειτουργίας.
Ο Υπουργός αναφέρθηκε στους διάφορους οργανισμούς που βρίσκονται υπό το Υπουργείο Γεωργίας και χρήζουν μεταρρύθμισης. Η Επιτροπή Σιτηρών έχει περιέλθει κάτω από την ομπρέλα του Υπουργείου Γεωργίας.
«Ο τομέας των σιτηρών χρήζει μεταρρύθμισης με στόχο πρώτον την εξασφάλιση χαμηλότερων τιμών για τους κτηνοτρόφους, δεύτερον τη διατήρηση αποθεμάτων ασφαλείας σε περίπτωση που συμβεί κάτι, όπως έγινε πέρυσι με την οικονομική κρίση όπου υπήρχε τεράστιο πρόβλημα με τα σιτηρά αλλά και τρίτον το κράτος να αξιοποιήσει την περιουσία του κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο», ανέφερε.
«Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια Επιτροπή που κατά τη γνώμη μου είναι πολυδάπανη, χρήζει διαχείρισης έτσι ώστε να καταφέρουμε να μειώσουμε δραστικά και τις τιμές των σιτηρών», πρόσθεσε.
Ο Υπουργός ζήτησε από το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού το οποίο έχει διοριστεί τον περασμένο Ιανουάριο να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα μεταρρύθμισης. Όπως είπε, αν αυτό το πρόγραμμα δεν ικανοποιήσει την Κυβέρνηση, τότε «πρέπει να δούμε τί μπορεί να γίνει με την Επιτροπή».
«Υπάρχουν σωρεία επενδυτών από το εξωτερικό οι οποίοι θα ήθελαν να αξιοποιήσουν τις εγκαταστάσεις, αλλά επαναλαμβάνω ότι προτεραιότητα έχει το σχέδιο μεταρρύθμισης από την Επιτροπή», ανέφερε.
Διευκρίνισε ότι σε περίπτωση που δεν ικανοποιήσει το σχέδιο μεταρρύθμισης τότε ο οργανισμός μπορεί να πωληθεί ή να ενοικιαστεί σε στρατηγικό επενδυτή.
Όσον αφορά τον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ), είπε ότι αυτός θα ενταχθεί στο Τμήμα Γεωργίας. Γίνεται ακόμα συζήτηση που αφορά τον Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ) και ξεκαθάρισε ότι η προσωπική του άποψη είναι ότι ο οργανισμός αυτός είναι πολυδάπανος και ότι μπορεί να λειτουργήσει με χαμηλότερα κόστη. Ο Υπουργός ζήτησε από τον Επίτροπο του ΚΟΑΠ να υποβάλει μια μελέτη μεταρρύθμισης και ταυτόχρονα έχει ζητηθεί από το Τμήμα Διοίκηση και Προσωπικού να υποβάλει και αυτό τη δική του έκθεση.
«Αφού αξιολογήσουμε αυτές τις δύο εκθέσεις τότε θα λάβουμε και τις τελικές αποφάσεις», ανέφερε προσθέτοντας ότι σε κάθε περίπτωση το προσωπικό των πιο πάνω οργανισμών δεν πρέπει να ανησυχεί ως προς την επαγγελματική του εξασφάλιση.
Παράλληλα και στις Κτηνιατρικές υπηρεσίες υπάρχουν θέματα που εκκρεμούν και έχουν κοστίσει στο κράτος. Το συμβόλαιο συλλογικής ζωικών αποβλήτων που υπήρχε από το 2004, κατέληξε να ανέρχεται το 2012 σε €2, 8 εκ. το χρόνο το οποίο είναι ασύμφορο για το κράτος.
«Αυτό το συμβόλαιο έχει εκπνεύσει περί τα τέλη του προηγούμενου χρόνου. Δυστυχώς δεν έχουμε καταφέρει να πάμε σε ένα νέο μακροχρόνιο συμβόλαιο. Υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα συμβόλαιο το οποίο ανανεώνεται κάθε μήνα. Αυτό το συμβόλαιο είναι περίπου στις €105 χιλιάδες το μήνα. Προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε ένα συμβόλαιο λογικό. Η υπόθεση διερευνάται από τη Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου», ανέφερε ο Υπουργός Γεωργίας.
Σχέδιο δράσης για το Περιβάλλον
Η Κύπρος όντως είναι πίσω στις υποχρεώσεις της που αφορούν την διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), παραδέχτηκε ο Υπουργός Γεωργίας.
«Η Κύπρος είναι ένα μικρό και απομονωμένο νησί και η απότομη διείσδυση ανανεώσιμων πηγών δημιουργεί προβλήματα σταθερότητας στο σύστημα. Όμως είναι μια δέσμευση την οποία έχουμε αναλάβει. Σταδιακά θα αυξηθεί η διείσδυση των ΑΠΕ. Έχουμε προγράμματα τόσο εμείς όσο και το Υπουργείο Ενέργειας», ανέφερε.
Εξέφρασε την πεποίθηση ότι μέσα στα επόμενα χρόνια θα παρατηρηθεί μεγάλη αύξηση στις ΑΠΕ, αφού πρόκειται για ένα τομέα που δημιουργεί πράσινες θέσεις εργασίας, που μπορούν να συμβάλουν στην καταπολέμηση της ανεργίας στους νέους.
Παράλληλα ο Υπουργός παραδέχτηκε ότι η Κύπρος είναι πίσω σε θέματα διαλογής στην πηγή και ανακύκλωσης, κάτι που πρέπει να βελτιωθεί μέσα στα επόμενα χρόνια λόγω του νέου πλαισίου και των κανονισμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Πρέπει να αξιοποιούμε όλους αυτούς τους πόρους. Παράλληλα είμαστε και μια χώρα η οποία καταναλώνει ή δημιουργεί απόβλητα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από την υπόλοιπη ΕΕ. Έχουμε την πρωτιά στην παραγωγή αποβλήτων. Ελπίζω τουλάχιστον ότι αυτή η οικονομική κρίση που μαστίζει τον τόπο μας, θα φέρει και κάποιο όφελος σε αυτό τον τομέα», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι μέσα στο επόμενο διάστημα το Υπουργείο θα υποβάλει ένα σχέδιο δράσης για την διαχείριση των αποβλήτων που θα αφορά την επόμενη επταετία και μέσα σε αυτό το σχέδιο δράσης περιλαμβάνονται πολλά έργα που αφορούν και την ανακύκλωση και τη διαλογή στην πηγή.
«Θα διατεθούν γύρω στα €30 εκ. μέσα στα επόμενα χρόνια για να πετύχουμε τους στόχους μας, είναι έργα τα οποία θα γίνουν από ιδιώτες και από δήμους και κοινότητες και είμαι βέβαιος ότι και εκεί θα δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης».
Ανέφερε παράλληλα ότι σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας γίνεται προσπάθεια ώστε η κουλτούρα ανακύκλωσης, αειφόρου ανάπτυξης και λιγότερης παραγωγής αποβλήτων να καλλιεργείται στα σχολεία.