6+1 βασανιστικά ερωτήματα και η εμμονή κάποιων να «περάσει» το δικό τους
Του Αλέξη Γαλανού
Είναι κοινή πεποίθηση ότι το μέλλον της κυπριακής οικονομίας και η δυνατότητά της να αντεπεξέλθει των σημερινών δυσκολιών, θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από την επιβίωση της Τράπεζας Κύπρου. Οι κατεδαφιστικές αποφάσεις του Eurogroup, φόρτωσαν στους ώμους μιας τραυματισμένης και παροπλισμένης Τράπεζας Κύπρου την ευθύνη να αντιπροσωπεύει όλο σχεδόν το τραπεζικό σύστημα της χώρας.
Φαίνεται, όμως, ότι αυτό που όλοι αντιλαμβάνονται, ότι τυχόν πτώση της Τράπεζας Κύπρου θα σημαίνει και οριστική κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας, δεν δείχνουν να το συναισθάνονται εκείνοι, από τις πράξεις –ή παραλείψεις– των οποίων θα κριθεί τελικά το μέλλον της Τράπεζας.
Παρακολουθούμε καθημερινά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τις εξελίξεις που αφορούν την Τράπεζα Κύπρου. Δυστυχώς, αντί σοβαρών αποφάσεων και γρήγορων κινήσεων, αντί μιας συλλογικής στρατηγικής προσέγγισης επαναλειτουργίας της Τράπεζας, γινόμαστε μάρτυρες καθυστερήσεων, αντιπαραθέσεων Κυβέρνησης και Κεντρικής Τράπεζας, αποφάσεων που ανατρέπονται το επόμενο 24ωρο και, ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, μιας απαράδεκτης και αδικαιολόγητης παράτασης του σημερινού προβληματικού καθεστώτος λειτουργίας της Τράπεζας.
Παρακολουθούμε δηλαδή να επαναλαμβάνονται όλες εκείνες οι συμπεριφορές και νοοτροπίες που μας οδήγησαν στη σημερινή τραγική κατάσταση. Συμπεριφέρονται κάποιοι, ωσάν να πρόκειται για ένα θέμα δευτερευούσης σημασίας και ένα πεδίο όπου ο καθένας πρέπει να «περάσει» το δικό του. Ενεργούν ωσάν να έχουν απεριόριστο χρόνο στη διάθεσή τους και την πολυτέλεια να «παίζουν και να ξιπαίζουν».
Αμέσως μετά τις κρίσιμες αποφάσεις των Βρυξελλών, πληροφορηθήκαμε όλοι για την απόφαση απορρόφησης από την Τράπεζα Κύπρου της καλής Λαϊκής και ότι η Τράπεζα Κύπρου, κυρίως για διαδικαστικούς λόγους, θα έμπαινε σε καθεστώς εξυγίανσης για ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Από τις 25 Μαρτίου 2013 που ανακοινώθηκε από την Κεντρική Τράπεζα ο διορισμός διαχειριστή για την εκτέλεση των μέτρων εξυγίανσης στην Τράπεζα Κύπρου, έχουν παρέλθει πέραν των δύο μηνών, στη διάρκεια των οποίων, κάθε άλλο παρά λήφθηκαν οι ενδεδειγμένες αποφάσεις και κάθε άλλο παρά περιορίστηκε η ανασφάλεια του κοινού και του επιχειρηματικού κόσμου για το μέλλον της Τράπεζας.
Τα ερωτήματα είναι πολλά και μένουν προς το παρόν αναπάντητα:
Μπορεί η Τράπεζα να εισέλθει στη νέα δύσκολη εποχή, μένοντας για τόσο διάστημα χωρίς επικεφαλής διευθύνοντα σύμβουλο; Θα δοθούν στον διορισθέντα ενδιάμεσο διευθύνοντα σύμβουλο, η δυνατότητα και τα κίνητρα για να φέρει σε πέρας το δύσκολο έργο που αναλαμβάνει;
Με τον βίαια συρρικνωμένο κύκλο εργασιών της Τράπεζας Κύπρου και την εντεινόμενη οικονομική κρίση, είναι λογικό να παραμένουν ανοιχτά όλα τα υποκαταστήματα των δύο τραπεζών και η προτεραιότητα να είναι η αφαίρεση των πινακίδων της Λαϊκής και η αντικατάστασή τους με εκείνες της Τράπεζας Κύπρου; Είναι λογικό να συνεχίζουν να εργοδοτούνται όλοι οι υπάλληλοι και των δύο τραπεζών, χωρίς μάλιστα οποιεσδήποτε μειώσεις μισθών και ωφελημάτων;
Μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα ποιο θα είναι το τελικό ύψος του κουρέματος και εάν τελικά θα σωθούν καταθέσεις;
Είναι νομικά ή ακόμη και ηθικά σωστό έναντι των καταθετών και μετόχων της Τράπεζας Κύπρου, να μεταφερθεί σ’ αυτήν ο υπέρογκος ελληνικός ELA της Λαϊκής, ο οποίος στραγγαλίζει κάθε προοπτική της Τράπεζας;
Υπάρχουν πολλά ακόμα βασανιστικά ερωτήματα που απασχολούν τους πολίτες, τα οποία ακόμη κι αν δεν υφίστανται, επιδεινώνουν το ηλεκτρισμένο κλίμα. Π.χ. αληθεύει ότι είναι προς το συμφέρον μεγάλων χρεωστών των δύο τραπεζών, να καταρρεύσει η Τράπεζα Κύπρου για να μην είναι πλέον εισπράξιμα τεράστια χρέη αυτών των ολίγων; Δηλαδή όντως κάποιοι αναμένουν και επενδύουν στον Αρμαγεδδών της ολικής κατάρρευσης;
Δυστυχώς ο κόσμος, στην ψυχολογική και οικονομική κατάσταση που βρίσκεται, είναι έτοιμος να πιστέψει το χειρότερο σενάριο. Με το κλίμα ανασφάλειας που επικρατεί, γινόμαστε οι ίδιοι προφήτες των κακών που έρχονται και κυριαρχεί παντελής έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους πάντες και τα πάντα. Ο κόσμος θέλει να δει να περιθωριοποιούνται και να εξουδετερώνονται τα κάθε λογής κατεστημένα και όλοι μαζί, Κυβέρνηση, Κεντρική Τράπεζα, Βουλή να φύγουν τάχιστα από τα ευχολόγια και να παρουσιάσουν με συλλογικότητα και αποφασιστικότητα, υλοποιήσιμες και άμεσα εφαρμόσιμες αποφάσεις. Να δείξουν ότι είμαστε έτοιμοι να κερδίσουμε το στοίχημα, όχι να το χάσουμε.
Είναι, όμως, δυνατόν να σταθεί μελλοντικά στη συνείδηση του κόσμου η Τράπεζα Κύπρου και η Λαϊκή Τράπεζα εάν υπάρξει ατιμωρησία; Εάν αφεθεί σιγά-σιγά να ξεχαστεί το μεγάλο έγκλημα το οποίο έγινε από επώνυμους, μικρούς και μεγάλους, σε βάρος των μετόχων, των καταθετών και γενικά της κυπριακής οικονομίας και του Κύπριου φορολογούμενου; Είναι δυνατόν μετά τον κλάδο ελαίας του 1974, το «περασμένα – ξεχασμένα» του Χρηματιστηρίου, το Nolle prosequi της Ήλιος και πολλά άλλα, να παραγράψουμε ένα οικονομικό Αττίλα που εξευτέλισε τον κάθε πολίτη και το κυπριακό κράτος με πρωταγωνιστές τους τότε ιθύνοντες της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής.
Το άλφα και το ωμέγα για να αναρρώσει και να ανορθωθεί το σύστημα είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Και αποκατάσταση εμπιστοσύνης χωρίς λογοδοσία, ανάληψη ευθυνών και ανάλογη τιμωρία εκεί που πρέπει, δεν μπορεί να υπάρξει. Εκτός αν όλα αυτά που ζούμε είναι ένα κακό όνειρο και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Το κατεστημένο παραμένει ανίκητο και οι υπόλοιποι θλιβεροί ραγιάδες.
*Ο Αλέξης Γαλανός είναι Δήμαρχος Αμμοχώστου, Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων Κύπρου, πρώην Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων.