Το επάγγελμα του ναυαγοσώστη στην Κύπρο είναι μια αρκετά περίπλοκη υπόθεση. Από το 1993, με την ίδρυση της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ναυαγοσωστικής, το επάγγελμα δεν έχει αναγνωριστεί μέχρι και σήμερα. Τα προβλήματα πολλά και οι αρμόδιοι φορείς απόντες. Οι πνιγμοί από τον Μάιο μέχρι και σήμερα έχουν φτάσει τους οκτώ κανείς όμως δεν παίρνει την ευθύνη για τα θύματα αυτά.
Τα πιο σημαντικά προβλήματα όμως που υπάρχουν σήμερα στις παραλίες είναι η ανεπαρκής στελέχωση των ναυαγοσωστών με τον ανάλογο αριθμό ατόμων, το μη ικανοποιητικό ωράριο εργασίας των ναυαγοσωστών με συνέπεια την καταγγελία από τους ναυαγοσώστες σχετικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την ασφάλεια των λουομένων, ντόπιων και ξένων, η εργασία σε ακατάλληλους πύργους/παρατηρητήρια για να μην βρίσκονται σε κίνδυνο τόσο για οι ναυαγοσώστες, όσο και οι λουόμενοι και η αγορά κατάλληλου εξοπλισμού για διάσωση, ο οποίος είναι αναγκαίος για την διάσωση λουομένων από πνιγμό. Αν και τα προβλήματα έχουν επισημανθεί δεν έχουν ωστόσο λυθεί.
Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο του 2017, σε συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών συζητήθηκε η ανάγκη για ενίσχυση της υποδομής για τη διάσωση και την ασφάλεια των λουομένων στις παραλίες και για κατοχύρωση του επαγγέλματος του ναυαγοσώστη, το θέμα της άνισης μεταχείρισης των ναυαγοσωστών στους Δήμους και στις Κοινότητες καθώς και την καθυστέρηση που παρατηρείται στην κατάθεση νέου νομοσχεδίου.
Στο πλαίσιο αυτό συζητήθηκαν δύο προτάσεις νόμου του βουλευτή του ΔΗΣΥ, Κυριάκου Χατζηγιάννη. Η μία πρόταση νόμου, είναι αυτή που ρυθμίζει τις υπηρεσίες των ναυαγοσωστών σε περιοχές προστασίας των λουομένων στη θάλασσα. Η πρόταση προβλέπει ότι για κάθε παραλία η τοπική αρχή θα ετοιμάζει σχέδιο λειτουργίας της παραλίας και όλες οι λεπτομέρειες θα καθορίζονται μέσα από αυτό. Το σχέδιο θα διορθώνεται από μια τεχνική επιτροπή, με στόχο να ελέγχεται ότι αυτό που προτείνουν οι τοπικές αρχές τηρεί τα διεθνή πρότυπα. Επίσης, οποιοδήποτε σχέδιο θα καταρτίζεται με βάση τις ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις της κάθε παραλίας. Η πρόταση νόμου ρυθμίζει και τη λειτουργία των ναυαγοσωστικών σχολών που θα λειτουργούν στη βάση των διεθνών προτύπων. Ο κ. Χατζηγιάννης είπε πως η πρόταση νόμου πρέπει να πάει το συντομότερο στην Ολομέλεια και η εκτελεστική εξουσία να έρθει με πρόσθετους κανονισμούς. Η δεύτερη πρόταση νόμου αφορά την ποινικοποίηση της κατοχής σημαδούρων ιδιοκτησίας του κράτους. Οι προτάσεις έμειναν εκεί και τα προβλήματα μεγάλωσαν. Παράλληλη η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ελένη Μαύρου, είχε τονίσεις πως είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι δεν υπάρχει νομοθεσία που να ρυθμίζει το επάγγελμα του ναυαγοσώστη και δεν υπάρχουν κριτήρια για το πού είναι απαραίτητη η παρουσία τους και με ποιο εξοπλισμό.
Παράλληλα των Μάη, σε μια δεύτερη συνεδρία της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής για το θέμα, συζητήθηκε ο Νόμος του 2015 περί περί Ρύθμισης των Υπηρεσιών των Ναυαγοσωστών σε Περιοχές Προστασίας των Λουομένων στη Θάλασσα. Αμέσως μετά την συνεδρία, ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Νουρή, δήλωσε ότι «οι αρμόδιες υπηρεσίες, περιλαμβανομένων και των διαφόρων οργανώσεων έχουν τοποθετηθεί θετικά και η πρόθεσή μας είναι στις επόμενες μία ή δύο συνεδρίες της Επιτροπής Εσωτερικών να ολοκληρώσουμε αυτή την συζήτηση του θέματος εντάσσοντας στην πρόταση νόμου όλες εκείνες τις δικλίδες που θα δώσουν ευταξία και ασφάλεια σε όλους τους λουόμενους».
Να σημειώσουμε επίσης ότι από το 2005 εκκρεμεί προσχέδιο νόμου στο Υπουργείο Εσωτερικών για κατοχύρωση του επαγγέλματος αλλά ρυθμίζει όλα τα θέματα που αφορούν τις παραλίες μας.Κανένα όμως βήμα δεν έχει γίνει από πλευρά Υπουργείου για να διορθωθεί η κατάσταση της παραλίες του νησιού.
Μια άλλη παράμετρος του προβλήματος είναι η εκπαίδευσή των ναυαγοσωστών. Για να ακολουθήσει κανείς το επάγγελμα αυτό χρειάζεται, να κατέχει τουλάχιστον τέταρτο δίπλωμα της ναυαγοσωστικής, δίπλωμα οξυγόνου και αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή, καθώς και άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους. Ωστόσο οι ναυαγοσώστες σήμερα είναι τοποθετημένοι σε κλίμακα Ε5, που αντιστοιχεί σε ωρομίσθιο ανειδίκευτο εργάτη, χωρίς να μετρούν χρόνια υπηρεσίας, εμπειρίες και πολλά άλλα, με αποτέλεσμα ο μισθός να παραμένει πολύ χαμηλός.
Σήμερα, προς το τέλος του καλοκαιριού και όλα αυτά τα προβλήματα δεν έχουν επιλυθεί. Το ωράριο τον ναυαγοσωστών είναι διαφορετικό ανά επαρχία αλλά η βάρδιες τελειώνουν στις έξι το απόγευμα. Να αναφέρουμε ωστόσο ότι οι περισσότεροι πνιγμοί που σημειώθηκαν φέτος ήταν μετά την αποχώρηση των ναυαγοσωστών από τις παραλίες.
Το συγκεκριμένο ωράριο δεν είναι καθόλου βοηθητικό, δήλωσε στον Τύπο ο εκπρόσωπος των ναυαγοσωστών Λεμεσού, επισημαίνοντας την ανάγκη να καθοριστεί ένα ωράριο από τις 8.00 το πρωί μέχρι τις 7.00 το απόγευμα, τουλάχιστον κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, και ιδιαίτερα τους μήνες τουριστικής αιχμής. Ταυτόχρονα, αν θέλουμε και χειμερινό τουρισμό, θα πρέπει τα πόστα των ναυαγοσωστών να παραμείνουν επανδρωμένα και τους χειμερινούς μήνες. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των ναυαγοσωστών, προκειμένου να καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες, αφού οι λουόμενοι στις παραλίες είναι από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα. Να αναφέρουμε επίσης ότι αρχές Ιουλίου στην Πάφο, ναυαγοσώστες πραγματοποίησαν διαμαρτυρία για το ωράριο τους και επισήμαναν ότι οι πνιγμοί γίνονται την ώρα που φεύγουν από την βάρδια τους. Από πλευράς ναυαγοσωστών έχουν γίνει διαβήματα και υπάρχει δέσμευση από πλευράς του Υπουργείου Εσωτερικών για τη δημιουργία κυματοθραύστη, δήλωσαν οι ναυαγοσώστες.
Τα προβλήματα είναι γνωστά αλλά κανείς δεν προχωρεί σε επίλυση αυτών των προβλημάτων. Τα θύματα των πνιγμών έχουν φτάσει για φέτος τους οκτώ και οι αρμόδιοι φορείς τηρούν σιγή ιχθύος. Είναι καιρός να παρθούν τα ανάλογα μέτρα έτσι ώστε να μην θρηνήσουμε άλλα θύματα τις παραλίες μας. Εξάλλου το νησί αποτελεί ένα από τους πιο συχνούς προορισμούς για ξένους τουρίστες τόσο για το κλίμα όσο και για τις παραλίες που υπάρχουν. Είναι κρίμα η Κύπρος να έχει τόσα πολλά προβλήματα στον τομέα της ασφάλειας στις παραλίες και να μην γίνονται διαβήματα για να επιλυθούν.
Άντρια Δημητρίου
**Επικοινωνήσαμε με τον κ. Παλλήκαρο, Πρόεδρο της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ναυαγοσωστικής ο οποίος δεν προέβηκε σε καμία δήλωση επί του θέματος.