– Πλαίσιο για τις μεθόδους αξιολόγησης των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιδόσεων των κατασκευαστικών έργων ως βάση για την εκτίμηση της βιωσιμότητας
* του Χρίστου Παπαγεωργίου
Ο τομέας των κατασκευών και των κτιρίων συγκαταλέγεται στους υψηλότερους καταναλωτές πόρων και ενέργειας ανά το παγκόσμιο. Όπως αποδεικνύεται όμως από τη βιβλιογραφία, η βελτίωση των περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών επιδόσεων των κτιρίων και έργων πολιτικής μηχανικής είναι εφικτό να επιτευχθεί με τις δυνατότητες που παρέχει ο σωστός σχεδιασμός. Πλέον, η ύπαρξη μεθοδολογίας αποδεικνύει μια τάση υπέρ των αειφόρων κατασκευών, των οποίων οι κύριοι στόχοι είναι η ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων και η μεγιστοποίηση των θετικών άμεσων και έμμεσων επιδράσεων στην αειφόρο ανάπτυξη, ιδίως με έμφαση στη χρήση των πόρων (υλικά, νερό και ενέργεια) και παραγωγή αποβλήτων, βιοποικιλότητα και οικοσυστήματα και την καινοτομία όσον αφορά την επιλογή των ευεργετικών και οικονομικών εναλλακτικών λύσεων.
Η Αξιολόγηση Βιωσιμότητας Κύκλου Ζωής (Life Cycle Sustainability Assessment – LCSA) αναγνωρίζεται ως η κατάλληλη μέθοδος που βασίζεται στην αρχή της “τριπλής βάσης”, για τον υπολογισμό των περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων που παράγουν τα κτίρια κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. Το νέο Διεθνές πρότυπο ISO 21931:2019 με τίτλο ‘Αειφορία των κτιρίων και των έργων πολιτικής μηχανικής – Πλαίσιο για τις μεθόδους αξιολόγησης των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιδόσεων των κατασκευαστικών έργων ως βάση για την εκτίμηση της βιωσιμότητας’, αποσκοπεί στο να παρουσιάσει ένα μεθοδολογικό πλαίσιο βασισμένο στο LCSA, το οποίο χρησιμοποιείται και ενσωματώνεται στην τεχνολογία σχεδιασμού, όπως το Building Information Modeling (BIM). Παράλληλα, προτείνεται μια εννοιολογική προσέγγιση για τη διεξαγωγή της ολοκλήρωσης των δεδομένων και μια πιθανή ροή εργασιών για την ενσωμάτωση του LCSA στο BIM. Η αξία της παρούσας προσέγγισης, είναι η δυνατότητα διεξαγωγής ποσοτικής εκτίμησης των περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων των κτιρίων, για να καθοδηγήσει τους σχεδιαστές να μετρήσουν και να προβλέψουν τις σχετικές αποδόσεις. Οι εκτιμήσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν είτε για το σύνολο των εργασιών του έργου, για ένα μέρος του έργου ή για συνδυασμό πολλών έργων πολιτικής μηχανικής.
Γενικά, το ISO 21931:2019 παρέχει ένα κοινό πλαίσιο και στοχεύει στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των περιφερειακών και εθνικών μεθόδων για την αξιολόγηση της επίδοσης της βιωσιμότητας των έργων πολιτικής μηχανικής και άλλων παραμέτρων που επηρεάζονται.
Από την άλλη, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το εν λόγω πρότυπο δεν καθορίζει δείκτες αναφοράς ή επίπεδα απόδοσης σε σχέση με τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές πτυχές και επιπτώσεις. Οι μέθοδοι αποτίμησης, τα επίπεδα, οι κλάσεις ή οι δείκτες αναφοράς, μπορούν να περιγράφονται στις απαιτήσεις του πελάτη, στους κατασκευαστικούς κανονισμούς, στα εθνικά πρότυπα, στους εθνικούς κώδικες πρακτικής, στις μελέτες έργων πολιτικής μηχανικής ή στα συστήματα πιστοποίησης.
Τέλος, το ISO 21931:2019 προορίζεται να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό και σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στα Διεθνή πρότυπα ISO 15392: 2008 – Αειφορία στις οικοδομές – Γενικές αρχές και στο ISO 14001:2015 – Συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης.
Το ISO 21931:2019, εκπονήθηκε από τη Διεθνή Τεχνική Επιτροπή Τυποποίησης ISO/TC 59, ‘Βιωσιμότητα σε κτίρια και έργα πολιτικής μηχανικής’. Η υιοθέτηση και εφαρμογή των Ευρωπαϊκών και Διεθνών Προτύπων στην Κύπρο γίνεται μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS), ο οποίος είναι ο Εθνικός φορέας για την τυποποίηση. Ενημέρωση για οποιεσδήποτε εξελίξεις στο εν λόγω θέμα, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να λάβουν από τους αρμόδιους Λειτουργούς του CYS και το Κέντρο Πληροφόρησης & Εξυπηρέτησης (ΚΕΠΕ).
*Λειτουργός Τυποποίησης CYS
Πολιτικός Μηχανικός