Μοιάζει με κορεάτικη «μαύρη κωμωδία». Ο πρωταγωνιστής ματωμένος, λίγο πριν από την κατάρρευση, βλέπει ένα μυρμήγκι στο πόδι του. Στρέφει το σπαθί του προς τον εαυτό του, κόβει το πόδι του και αναφωνεί: «Το σκότωσα, κανείς δεν μπορεί να με αγγίξει». Σε λίγο πεθαίνει από την ακατάσχετη αιμορραγία. Είναι νεκρός, αλλά όχι ηττημένος.
Κάπως έτσι μοιάζει και το Ηνωμένο Βασίλειο – και μαζί του και η Κοινοπολιτεία – με το θέμα του Brexit. Από την αναγγελία του δημοψηφίσματος και τη «δραπέτευση» του Κάμερον στην κονιορτοποίηση των Συντηρητικών, στην αέναη μάχη της Τερέζα Μέι και τη νεκρανάσταση του πολιτικού «ειδικού σκοπού» Νάιτζελ Φάρατζ, το Brexit αποτελεί την καταστροφή της Βρετανίας και μια επικίνδυνη εξέλιξη για την Ευρώπη συνολικά.
Η παρούσα κατάσταση στην πολιτική σκηνή της Μεγάλης Βρετανίας δηλώνει αδιέξοδο: οι βουλευτές των Συντηρητικών κατάφεραν να διώξουν την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, τα «ασφαλή χέρια» που ήρθαν να σώσουν το κόμμα μετά τη «δραπέτευση» του πρώην πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον.
Η Μέι, πρώην σιδηρά υπουργός Εσωτερικών – με έμφαση στην ασφάλεια –, ανέλαβε αυτό που κάποιοι έλεγαν ότι είναι αδύνατον να επιτευχθεί (και τελικά κάτι ήξεραν παραπάνω): να συμφωνήσει μια οργανωμένη αποχώρηση από την Ε.Ε., όπως είχε αποφασίσει ο βρετανικός λαός, και αυτή η συμφωνία να γίνει αποδεκτή από τη Βουλή. Το πρόβλημα έγκειται σε τρία δομικά θέματα:
● Ο ευρωσκεπτικισμός βρίσκεται στο DNA του βρετανικού πολιτικού συστήματος.
● Οι Συντηρητικοί είναι εγκλωβισμένοι στην ευρωφοβική ρητορική, κάτι που φτάνει στα όρια του ακροδεξιού λαϊκισμού.
● Οι Εργατικοί υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν, σε μια προσπάθεια να αποδείξουν ότι αντέχει η βαρουφάκειος λογική, συνηγόρησαν στην πιο αντιδραστική πολιτική φάση της χώρας τους.
Σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον διαπραγματεύτηκε η πρωθυπουργός με την Ε.Ε., η οποία – χωρίς να αποκλείεται και ο συμβολισμός της επιλογής – εκπροσωπούνταν από τον Γάλλο Μισέλ Μπαρνιέ και συμφώνησαν σε ένα σχέδιο που στο επίκεντρό του είχε τα χρήματα που έπρεπε να καταβάλει το Ηνωμένο Βασίλειο – ως αποζημίωση από τη συμμετοχή του στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό – αλλά και τη μελλοντική σχέση.
Το ιρλανδικό δίλημμα
Στο τελευταίο βάραινε και βαραίνει ακόμα το ζήτημα του back stop στην ιρλανδική χερσόνησο. Δηλαδή η απειλή να τεθεί – σε περίπτωση μη συμφωνίας – σκληρό σύνορο ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και την Ιρλανδική Δημοκρατία. Λιγότερο σημαντικό, αλλά παρεμφερές, είναι τα σύνορα Ισπανίας με το Γιβραλτάρ.
Οι προτάσεις της Μέι υπέστησαν δραματικές ήττες, βουλευτές και από τα δύο κόμματα έφτιαξαν ξεχωριστή Κοινοβουλευτική Ομάδα, υπήρξε απαίτηση για να παραιτηθεί και εκείνη έδωσε αναλυτικό χρονοδιάγραμμα προκειμένου να στηριχθεί το σχέδιό της. Εις μάτην. Οι βουλευτές της πλευράς των ευρωαρνητών πέτυχαν τον στόχο τους.
Επόμενος σταθμός: άτακτο Brexit
O Μπόρις Τζόνσον αποσύρθηκε νωρίς, αλλά δεν σταμάτησε ποτέ τον πόλεμο. Το ίδιο και ο Φάρατζ. Πάντα ευθυγραμμισμένοι με τον Στιβ Μπάνον, τον πρώην σύμβουλο του Τραμπ και φίλο όλων των σκοτεινών χρηματοδοτών του λαϊκίστικου «δούρειου ίππου» εις βάρος της Δύσης και της Ε.Ε.
Τώρα που ο κόμπος έφτασε στο χτένι ο Μπόρις Τζόνσον – ίσως ο πιο λαϊκιστής και γκαφατζής ΥΠΕΞ που έχει περάσει από το Foreign Office – είναι ο βασικός διεκδικητής για την ανάληψη της αρχηγίας του κόμματος των Συντηρητικών και άρα της πρωθυπουργίας.
Όμως, στους σχεδιασμούς του δεν υπάρχει θέση για τον Φάρατζ, που, αφού απολύθηκε από το ίδιο του το πρώτο κόμμα (το Ukip), τώρα με τους ίδιους σκοτεινούς χρηματοδότες έφτιαξε άλλο κόμμα, το Brexit Party, και ήταν ο νικητής των ευρωεκλογών. Και ζητάει να είναι μέρος της διαπραγματευτικής ομάδας με στόχο την αρχηγία των Συντηρητικών.
Την ίδια στιγμή και ο Φάρατζ και ο Τζόνσον θέλουν άτακτο Brexit για δύο πολύ απλούς λόγους: πρώτον για δικαιολογήσουν τον ρόλο του «σωτήρα» στην κρίση που οι ίδιοι δημιούργησαν και δεύτερον για να φέρουν το Ηνωμένο Βασίλειο πιο κοντά στην ιδεολογική Διεθνή του τραμπισμού.
Όμως, υπάρχει ένα εξαιρετικά ευαίσθητο και σημαντικό ζήτημα: αν το μεγαλύτερο θέμα των ευρωαρνητών είναι το irish backstop, δηλαδή η ύπαρξη ή μη σκληρού συνόρου στην ιρλανδική χερσόνησο, τότε λογικά εγείρεται η πιθανότητα να επανέλθει στην καρδιά της Ευρώπης το φάντασμα της εθνοθρησκευτικής διαμάχης ανάμεσα σε Ενωτικούς (Αγγλικανούς) και Ρεπουμπλικανούς (Καθολικούς) στη Βόρεια Ιρλανδία.
Συγχρόνως ένα άτακτο Brexit καταδεικνύει περίτρανα ότι η Ευρώπη που οραματίζονται οι λαϊκιστές ευρωαρνητές είναι μία Ευρώπη όπως ακριβώς πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: διχασμένη, με σκληρά εθνικά σύνορα, φοβικά σύνδρομα, την κοινωνία πολωμένη με ακραία ιδεολογικά αφηγήματα και με έναν μεγάλο «πατερούλη». Η διαφορά είναι ότι αυτή την Ευρώπη επιθυμούν επίσης οι Εργατικοί του Κόρμπιν – που όλον αυτόν τον καιρό στηρίζουν εν τοις πράγμασι την ατζέντα της Άκρας Δεξιάς – και οι Ρώσοι.
Η Ε.Ε., από την άλλη, κινείται σε μια πραγματικότητα «Δημοκρατίας των Λογιστών» και ψάχνει να βρει βηματισμό πιστεύοντας στη διαδικασία που επιτρέπει στους αρνητές της να αποτελούν ισότιμα μέλη στις όποιες διαδικασίες. Τελικά ποιος είναι φιλοευρωπαίος; Αυτός που μπορεί και εκλέγεται ή αυτός που μπορεί να εκλέγεται με όραμα και στρατηγική για μια πραγματική Ευρωπαϊκή Ένωση αρχών και αξιών;