Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης μιλώντας στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του ΡΙΚ, αναφέρθηκε στις εξελίξεις στο Κυπριακό καθώς και την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας με την Αίγυπτο για αγωγό.
Ο Υπουργός Εξωτερικών, είπε ότι η επόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη, κρίνεται καθοριστική για τις εξελίξεις.
Ανέφερε ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενημερωθεί για τα αποτελέσματα της αποστολής της Τζέιν Χολ Λουτ, στη συνάντηση που θα έχει με τον Γ. Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης.
Πρόσθεσε ότι, δεδομένης της κοινής ανησυχίας για την παρούσα κατάσταση πραγμάτων και του προβληματισμού για την αβεβαιότητα, Αθήνα και Λευκωσία συντονίζουν τις προσπάθειές τους, προκειμένου να προκύψει το επιθυμητό αποτέλεσμα από τις επικείμενες επαφές στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών.
Η Ελληνοκυπριακή πλευρά θα κάνει ότι μπορεί για επανεκκίνηση της διαπραγματευτικής διαδικασίας, ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης, ευχόμενος να ανταποκριθεί και η τουρκική πλευρά.
Σε ερώτηση για την υπογραφή, διακρατικής συμφωνίας με την Αίγυπτο για αγωγό, ο ΥΠΕΞ είπε:
Θα υπογραφεί αύριο μια σημαντικότατη εξέλιξη και θα υπάρξει και σχετική συνάντηση με τον ΠτΔ σήμερα το απόγευμα. Από εκεί και πέρα, οι επαφές που έγιναν στην Κύπρο εντάσσονται στο πλαίσιο αναβάθμισης της Κυπριακής Δημοκρατίας, το πώς προσεγγίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω και των ενεργειακών εξελίξεων καθώς και άλλων δεδομένων στην περιοχή μας, σημαντικές χώρες της ΕΕ. Υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας -που έγινε και χθες μια ανταλλαγή απόψεων ανάμεσα στον ΠτΔ και τον Έλληνα Πρωθυπουργό- αυτή η προσπάθεια από πλευράς Τουρκίας τουλάχιστον στο δημόσιο διάλογο για να έρθει πιο κοντά στην ΕΕ. Είναι κάτι που καταγράφουμε και παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά και όλα αυτά αναμφίβολα συνδέονται έμμεσα και με τις εξελίξεις στο Κυπριακό διότι όλοι αναμένουν ότι είναι η Τουρκία που πρέπει να προβεί σε κινήσεις προς την κατεύθυνση επίλυσης του Κυπριακού. Αυτές οι περιφερειακές εξελίξεις, αυτά τα ενεργειακά δεδομένα στέλνουν και ανάλογα μηνύματα στην Τουρκία σε σχέση με το πώς επηρεάζει τη γενικότερη στρατηγική της η μη-επίλυση του Κυπριακού.
Eρώτηση: Ποια είναι η εμπλοκή του Ισραήλ σ’ αυτή την κατάσταση;
Κατ’ αρχάς να αναφέρουμε ότι από πλευράς Αιγύπτου και από πλευράς όλων των γειτονικών κρατών βλέπουμε με ιδιαίτερο προβληματισμό αυτή την αμφισβήτηση από πλευράς Τουρκίας των θαλάσσιων συνόρων που έχουν καθοριστεί στην περιοχή βάσει του διεθνούς δικαίου. Αντιλαμβάνεστε ότι επηρεάζονται και δικά τους συμφέροντα. Από εκεί και πέρα, στη συνάντηση με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό κυριάρχησαν τα θέματα της ενέργειας. Όντως είναι τα θέματα που αφορούν αυτή την πολυμερή διάσταση με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Κύπρου, του Ισραήλ και του ενδιαφέροντος που εκδηλώνει η Επιτροπή (αυτό που λέμε EastMed). Yπάρχουν όμως και διμερή θέματα ενέργειας. Υπάρχει ένας στόχος -μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου που θα γίνει η επόμενη τριμερής στο Ισραήλ- να υπογραφτούν σημαντικές συμφωνίες στην κατεύθυνση της ενέργειας. Ήταν και αυτό ένα θέμα που συζητήθηκε στην Αθήνα καθώς υπάρχει και εμπλοκή από την πλευρά της Ελληνικής Κυβέρνησης. Θεωρούμε ότι περί τα τέλη του χρόνου θα είμαστε σε θέση να υπογράψουμε σημαντικές συμφωνίες γι’ αυτό το θέμα. Χρειάζεται διακρατική συμφωνία που αφορά την κατασκευή του αγωγού EastMed. Σημαντικό θέμα είναι και το κόστος, αλλά το πιο σημαντικό θέμα είναι τα αποθέματα. Πρέπει να βρεθούν αποθέματα τα οποία να επιτρέπουν από όλες τις πτυχές (οικονομική και άλλες) ότι είναι εφικτό ένα τέτοιο σχέδιο.
Ερώτηση: Θα μπορούσαν να υπάρξουν επιπλοκές λόγω αντίδρασης της Τουρκίας;
Η Τουρκία θέλει απλώς να μεταφερθεί ο αγωγός μέσω Τουρκίας ενώ είναι η μόνη χώρα της περιοχής που δεν ευνοεί να υπάρξει συνεργασία όπως υπάρχει με τα κράτη της περιοχής αυτή τη στιγμή. Υπάρχει ένα δεδομένο που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς: Όλα τα κράτη της περιοχής, εκτός από την Τουρκία, βρίσκονται σε ένα διάλογο για ενεργειακά ή άλλα θέματα. Από αυτό τον διάλογο απουσιάζει η Τουρκία για πολύ συγκεκριμένο λόγο: για την κατάσταση πραγμάτων στην Κύπρο, για τη συνεχιζόμενη κατοχή εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν η Τουρκία επιθυμεί να είναι μέρος αυτού του διαλόγου, αν επιθυμεί να εξεταστεί η προοπτική του αγωγού προς την Τουρκία, θα πρέπει πρώτα να προχωρήσει σε επίλυση του Κυπριακού, καθώς αυτό θα της επιτρέψει να συμμετέχει σ’ αυτές τις συζητήσεις. Τα πράγματα είναι πολύ απλά. Αν η Τουρκία πραγματικά το επιθυμεί, μπορεί να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για λύση του Κυπριακού.
Ποιος είναι ο ρόλος της Γαλλίας σ’ αυτό το θέμα;
Η Γαλλία είναι η χώρα της ΕΕ με το πιο αυξημένο ενδιαφέρον στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Έχουμε ξεκινήσει ένα διάλογο με τη Γαλλική Κυβέρνηση για θέματα πολιτικά, ενεργειακά και αμυντικά. Έχουμε μια συνολική προσέγγιση ώστε να καταλήξουμε σε κάποια πολύ συγκεκριμένα συμβατικά κείμενα/συμφωνίες που θα αποτυπώνουν τη σχέση μας σ’ αυτά τα θέματα που έχω προαναφέρει με χρονικό προορισμό περί τα τέλη Νοεμβρίου να ολοκληρωθούν όλες αυτές οι διεργασίες που πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να υπογράψουμε. H EE και πολλά άλλα κράτη ενδιαφέρονται έτσι ώστε η ανατολική Μεσόγειος να αναπτυχθεί σε ένα εναλλακτικό ενεργειακό διάδρομο για την Ευρώπη. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα δεδομένα, εμείς επιθυμούμε πραγματικά όλα αυτά να οδηγήσουν και σε επίλυση του Κυπριακού διότι θεωρούμε ότι μόνο τότε θα είμαστε σε θέση να αξιοποιήσουμε το σύνολο των δυνατοτήτων της χώρας μας προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού. Ελπίζουμε να υπάρξει ανταπόκριση και από πλευράς Τουρκίας.
Ερώτηση: Στις σχέσεις μας με τη Μόσχα είναι όλα ήρεμα;
Είχα παρακολουθήσει την αντιπαράθεση Άντρου Κυπριανού-Αβέρωφ Νεοφύτου στα ΜΜΕ γι’ αυτό το θέμα. Για μας το θέμα αυτό είναι ξεκάθαρο. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος της ΕΕ από το 2004. Αυτή ήταν η σημαντικότερη επιτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας από την ημέρα της ίδρυσής της. Επομένως δεν τίθεται κανένα θέμα σχετικά με το «πού ανήκουμε». Ανήκουμε στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια και μέσω της ΕΕ κινούμαστε στα θέματα της εξωτερικής μας πολιτικής. Εξάλλου, το να είμαστε πολύ πιο δραστήριοι, το ν’ αναπτύσσουμε πρωτοβουλίες ως κράτος μέλος της ΕΕ είναι εκ των βασικών πυλώνων της εξωτερικής μας πολιτικής. Άρα δεν υπάρχουν διλήματα στην εξωτερική μας πολιτική, η κατεύθυνσή μας είναι ξεκάθαρη. Πρέπει επίσης να είμαστε ειλικρινείς (όσο κι αν ακούγεται κυνικό) και να επισημάνουμε ότι στην εξωτερική πολιτική οι χώρες λαμβάνουν αποφάσεις στη βάση ενός και μόνο κριτηρίου: πώς εξυπηρετούνται καλύτερα τα συμφέροντά τους. Μ’ αυτό τον τρόπο και εμείς πολιτευόμαστε στην εξωτερική μας πολιτική.
Eρώτηση: Πώς σχολιάζετε τις επικρίσεις ότι δεν αντιδράσατε στην ανακοίνωση της Ρωσικής Πρεσβείας;
Και ποιος γνωρίζει αν αντιδράσαμε ή όχι; Θα πρέπει να βγάζουμε ανακοινώσεις για όποια συνάντηση έχουμε στο ΥΠΕΞ; Αυτή είναι η δουλειά μας; Η δημόσια προβολή; Ή η ουσία και να κάνουμε αυτά που πρέπει να κάνουμε; Δεν έχει σημασία να πω αν καλέσαμε ή όχι κάποιον στο ΥΠΕΞ. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι εμείς κάνουμε εξωτερική πολιτική, δεν δημοσιοποιούμε το ό,τι κάνουμε. Αλίμονο αν κινούμαστε μ’ αυτό τον τρόπο. Δεν θα επιτυγχάναμε κανέναν από τους στόχους που είχαμε θέσει».