Σωκράτης: Η δίκη και ο θάνατος του

Ο Σωκράτης, ο μεγάλος φιλόσοφος γεννήθηκε το 470 π.Χ. και πέθανε το 399π.Χ. στην Αθήνα, στον Δήμο Αλωπεκής.

Η δίκη του Σωκράτη και η θανατική καταδίκη του το 399πχ υπήρξε μία  από της μελανότερες σελίδες της ιστορίας της αθηναϊκής δημοκρατίας .

‘’ΤΑΔΕ ΕΓΡΑΨΑΤΟ ΚΑΙ ΑΝΤΩΜΟΣΑΤΟ ΜΕΛΗΤΟΣ ΜΕΛΗΤΟΥ ΠΙΤΘΕΥΣ ΣΩΚΡΑΤΕΙ ΣΩΦΡΟΝΙΣΚΟΥ ΑΛΩΠΕΚΗΘΕΝ : ΑΔΙΚΕΙ ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ΟΥΣ ΜΕΝ Η ΠΟΛΙΣ ΝΟΜΙΖΕΙ ΘΕΟΥΣ ΟΥ ΝΟΜΙΖΩΝ, ΕΤΕΡΑ ΔΕ ΔΑΙΜΟΝΙΑ ΚΑΙΝΑ ΕΙΣΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΑΔΙΚΕΙ ΔΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΔΙΑΦΘΕΙΡΩΝ. ΤΙΜΗΜΑ ΘΑΝΑΤΟΣ.’’

Αυτή  ήταν η κατηγορία και η μήνυση κατά του Σωκράτη που έγινε από τον Μέλητο, έναν ποιητή που μοναδική του δόξα αποτελεί το γεγονός ότι υπήρξε κατήγορος του φιλοσόφου. Ο Άνυτος, πλούσιος βυρσοδέψης και ο Λύκων, ρήτορας, ήταν και αυτοί κατήγοροι του Σωκράτη και υπέρμαχοι στην προσπάθεια να θανατωθεί ‘’απαλλάσσοντας’’ από την παρουσία του τους ενοχλημένους αντίμαχους του.

Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις έτσι και στην περίπτωση του Σωκράτη η θρησκεία αποτέλεσε το πρόσχημα κάτω από το όποιο κρυβόταν οι πολιτικοί λόγοι της καταδίκης του. Οι κατήγοροι του δεν θεωρούσαν πραγματικά πως ο Σωκράτης δεν πίστευε στους θεούς, ούτε τους ενοχλούσε το περίφημο δαιμόνιο, η θεότητα που ,όπως έλεγε ο Σωκράτης ,κατοικούσε μέσα του και τον συμβούλευε. Η ανυπαρξία ιερού βιβλίου, δόγματος μα και ιερατείου στην αρχαία ελληνική θρησκεία καθιστούσε αδύνατο το να κατηγορηθεί κάποιος για αθεΐα.

Ακόμη όμως, και η δεύτερη κατηγορία εναντίον του δεν ευσταθούσε και δεν υπήρξε αληθής. Ο Σωκράτης ασφαλώς και δεν διέφθειρε τους νέους που τον ακολουθούσαν, το μόνο που έκανε ήταν να τους γοητεύει με τα πιστεύω του και με τον τρόπο που έβλεπε τα πράγματα. Η αποκάλυψη ,μάλλον, της ψευδούς σοφίας των σοφιστών και των δημαγωγών από τον Σωκράτη ήταν αυτό που πραγματικά τους ενοχλούσε.

Έτσι λοιπόν το λαϊκό δικαστήριο της Ηλιαίας έκρινε ένοχο τον Σωκράτη και τον καταδίκασε σε θάνατο. Η απάντηση του Σωκράτη στην απόφαση του δικαστηρίου ξεχείλιζε από ειρωνεία και ήταν η εξής :

‘’Τι ταιριάζει σε έναν άνθρωπο φτωχό και ευεργέτη της πόλεως ,που του χρειάζεται ελεύθερος χρόνος για να σας προτρέπει στο καλό; Τίποτα δεν του ταιριάζει τόσο όσο το να τον βάλετε στο πρυτανείο και να τον τρέφετε δωρεάν…Αν λοιπόν πρέπει να προτείνω κάτι αντάξιο μου ,προτείνω να τιμηθώ με σίτιση στο πρυτανείο.’’

Κατά την διάρκεια της κράτησης του μέχρι την εκτέλεση του ο Σωκράτης αρνήθηκε να αποδράσει ,όπως τον παρότρυναν οι φίλοι του, καθώς δεν ήθελε να αδικήσει τους νόμους της πόλης του παρότι ο ίδιος είχε αδικηθεί από αυτούς.

Ήπιε ψύχραιμα το κώνειο συζητώντας μέχρι την τελευταία στιγμή με τους φίλους του για την αθανασία της ψυχής και πέθανε ήρεμα μέσα στο κελί του δεσμωτηρίου.