Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, σε χαιρετισμό του στα Εγκαίνια της Αίθουσας Κειμηλίων «Γλαύκος Κληρίδης» στην Ιερά Μητρόπολη Ταμασού, δήλωσε ότι το καλύτερο μνημόσυνο στη μνήμη του Γλαύκου Κληρίδη είναι να εργαστούμε με το ίδιο σθένος που και ο ίδιος εργάστηκε για μία ολόκληρη ζωή να φέρουμε στον τόπο μας την ειρήνη.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως αν το καταφέρουμε αυτό, “είμαι βέβαιος πως προσφέρουμε στη μνήμη του τη μεγαλύτερη τιμή”.
Αυτούσιος ο χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας
Σεβασμιότατε, κυρίες και κύριοι,
Αγαπητή μου Καίτη και Κώστα,
Θέλω Καίτη μου πρώτα απ όλα να σε συγχαρώ και για αυτή σου την πρωτοβουλία, να χαρίσεις πολύτιμα οικογενειακά κειμήλια στη Μητρόπολη Ταμασού. Θέλω επίσης να συγχαρώ τον Πανιερότατο Μητροπολίτη και τη Μητρόπολη που ανέλαβε να φιλοξενήσει αυτή τη σπάνια συλλογή, η οποία αναδεικνύει, μεταξύ άλλων, μία όχι τόσο γνωστή πτυχή του Γλαύκου Κληρίδη: Τη σχέση του με τη θρησκεία και την Εκκλησία.
Ο Γλαύκος Κληρίδης που γνώρισα, δεν ήταν ο παραδοσιακός, θεοσεβούμενος άνθρωπος. Δεν ήταν ούτε ο πιστός που ακολουθούσε κατά γράμμα, τις γραφές.
Άλλωστε καμία εντολή, για κανένα θέμα, δεν ήταν γραμμένη σε πέτρα για τον Γλαύκο Κληρίδη. Ήταν ο άνθρωπος που έβλεπε τα πάντα γύρω του δυναμικά και με ρεαλιστική ή και επιστημονική μπορώ να πω ματιά.
Ωστόσο αυτή του η προσέγγιση ποτέ δεν τον έφερε σε σύγκρουση με τη θρησκεία και την Εκκλησία, διότι απλούστατα είχε έναν απέραντο σεβασμό στην πίστη των ανθρώπων, όποια και αν ήταν αυτή.
Ο Γλαύκος Κληρίδης, ήταν βαθιά και συνειδητά ανεξίθρησκος.
Δεν ισχυρίζομαι ότι γνωρίζω ποιο ήταν ακριβώς το κίνητρο που τον ώθησε να διαμορφώσει τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά. Έχω, όμως, την πεποίθηση πως ο κοσμοπολιτισμός του και η εμπειρία του στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τον σημάδεψαν καθοριστικά.
Υπηρέτησε στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία, καταρρίφθηκε, συνελήφθη και έζησε σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως μαζί με ανθρώπους κάθε φυλής και θρησκείας.
Είναι χαρακτηριστικές οι καταθέσεις συγκρατουμένων του, ανθρώπων που έζησαν μαζί του εκείνη τη φοβερή περίοδο και οι μαρτυρίες τους περιγράφουν έναν Κληρίδη που με σθένος υπέροχο, δεν διέκρινε ποτέ ποιον θα βοηθήσει. Γύρω του έβλεπε ανθρώπους, χωρίς διάκριση εθνότητας ή θρησκείας.
Ο Ιάκωβος Καμπανέλης που επίσης υπήρξε κρατούμενος σε γερμανικό στρατόπεδο συγκεντρώσεως, στο έργο του Μαουντχάουζεν, υμνεί τον ήρωα του Αντώνη και γράφει πως «… εκεί στη σκάλα την πλατιά και των δακρύων τη σκάλα, τέτοια βοήθεια είναι βρισιά, τέτοια σπλαχνιά είν’ κατάρα». Όχι όμως για ανθρώπους σαν τον Γλαύκο Κληρίδη που έδωσε υψηλά δείγματα αλτρουισμού μέσα στις πιο σκληρές συνθήκες. Όχι για ανθρώπους σαν τον Γλαύκο Κληρίδη που βάδισε όρθιος «των δακρύων τη σκάλα». Και είναι χαρακτηριστικό αυτό που προηγουμένως η αγαπημένη μου Καίτη, θυγατέρα του αείμνηστου Γλαύκου Κληρίδη, μάς ανέφερε ως ένα κλασσικό παράδειγμα του σεβασμού προς τη πίστη του όποιου πολίτη, της όποιας φυλής και απ’ όπου είχε την εθνική του καταγωγή.
Το μεγαλείο του Γλαύκου Κληρίδη, έγκειται στο γεγονός πως κατάφερε να μετατρέψει τις τραγικές εμπειρίες του πολέμου, το μίσος και την καταστροφή σε απόφαση για ειρήνη, δημιουργία και αγάπη. Το όραμα του για ειρηνική συμβίωση στο νησί μας διέτρεχε όλη την πολιτική του σταδιοδρομία και αν κάτι αποτελεί την πολιτική του παρακαταθήκη, ίσως αυτό είναι το κυρίαρχο: Η ειρηνική συμβίωση που αποτελούσε το απόσταγμα των εμπειριών του. Το μήνυμα της συνεργασίας, το οποίο δεν δίστασε να υπερασπιστεί έστω και αν στην πορεία της ζωής του πλήρωσε ακριβό πολιτικό τίμημα γι’ αυτό.
Δεν ξέρω αν όλα αυτά είναι ικανά να εξηγήσουν την αγάπη του Γλαύκου Κληρίδη για τη βυζαντινή τέχνη και την αγιογραφία. Άλλωστε ο πατέρας σου Καίτη ήταν ένας πολυσύνθετος άνθρωπος, ένας άνθρωπος με τόσες πτυχές που δεν νομίζω να μπόρεσε κανείς να χαρτογραφήσει με ακρίβεια τα όριά του.
Η συλλογή που σήμερα εκτίθεται αποτελείται – εκτός από τις αγιογραφίες – και από αντικείμενα κυπριακής λαϊκής τέχνης, καθώς και παλαιά όπλα, τα οποία ήταν ιδιαίτερη αδυναμία στον Γλαύκο Κληρίδη ως συλλεκτικά αντικείμενα και όχι προς χρήση ή αφαίρεση ζωής.
Είναι αυτό που έλεγα προηγουμένως. Μία προσωπικότητα, όπως ο Γλαύκος Κληρίδης, είναι λογικό να έχει περισσότερα από ένα, ιδιαίτερα ενδιαφέροντα. Ιδιαίτερα όμως η αγάπη του για την κυπριακή λαϊκή τέχνη αναδεικνύει νομίζω και την ταυτότητά του. Θεωρούσε πάντοτε ως τίτλο τιμής την περιοχή της καταγωγής του. Αυτό που – γιατί να μην το πούμε- ακουγόταν στους κύκλους της αστικής Λευκωσίας ως υποτιμητικό, ο Κληρίδης το έκανε τίτλο τιμής: Ο Πίτσιλλος, έλεγε για τον εαυτό του και το άδολο του χαμόγελο περιέγραφε τι ακριβώς εννοούσε.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πανιερότατο, τη Μητρόπολη Ταμασού και να επισημάνω πως το καλύτερο μνημόσυνο στη μνήμη του Γλαύκου Κληρίδη είναι ένα: να εργαστούμε με το ίδιο σθένος που και ο ίδιος εργάστηκε για μία ολόκληρη ζωή να φέρουμε στον τόπο μας την ειρήνη. Αν το καταφέρουμε αυτό, είμαι βέβαιος πως προσφέρουμε στη μνήμη του τη μεγαλύτερη τιμή.