Του Θεόδωρου Χαραλάμπους*
Με αφορμή τις συνεχείς αναβολές ψήφισης του προτεινόμενου Νομοθετικού Πλαισίου για την Ξενοδοχειακή Βιομηχανία, κάνω έκκληση προς την Εκτελεστική και Νομοθετική εξουσία, όπως αυτά επανεξεταστούν. Παρέλαβα από την Βουλή και μελέτησα τα προτεινόμενα και παραθέτω συνοπτικά τα σχόλια μου:
1. Η προτεινόμενη νομοθεσία και Κανονισμοί δεν είναι ολοκληρωμένοι καθ’ ότι ενώ αναφέρονται στην κατάργηση των υφιστάμενων, παραπέμπουν σε διατήρηση υποχρεώσεων που υπάρχουν στην υφιστάμενη Νομοθεσία και Κανονισμούς που καταργούνται και που δεν καλύπτονται από τα προτεινόμενα. Συνεπώς θα πρέπει να γίνει μια ξεκάθαρη και προσεκτική ενοποίηση αυτών για να διευκολύνει τους μελετητές έργων, τους επενδυτές και Διευθυντές των Ξενοδοχειακών Καταλυμάτων ενώ πρέπει να μεταφραστούν τουλάχιστον στην Αγγλική γλώσσα.
2. Η εισαγωγή κριτήριων αξιολόγησης των κτηριακών εγκαταστάσεων και άλλων διευκολύνσεων με 24 υποχρεωτικά και 114 προαιρετικά κριτήρια δημιουργεί ερωτηματικά ως προς την πολιτική που προωθείται. Πλείστα πρέπει να είναι υποχρεωτικά/μίνιμουμ, ανά κατηγορία. Προαιρετικά μπορούν να υπάρχουν μόνο εκεί όπου αποδεδειγμένα δικαιολογείται, όπως για παράδειγμα η δημιουργία συνεδριακών χώρων σε Ξενοδοχεία, σε καθαρά τουριστικές περιοχές π.χ. Αμμοχώστου και Πάφου, οπού ο επιχειρηματίας μπορεί να επιλέξει να μην εξειδικεύεται στον τομέα των συνεδρίων.
3. Δημιουργείται η δυνατότητα, λόγω των προαιρετικών κριτήριων, πολλά υφιστάμενα Ξενοδοχεία να καταργήσουν υπηρεσίες και ακόμη να αναβαθμιστούν για παράδειγμα από 3 αστέρων σε 4 και από 4 σε 5 αστέρων! Αυτό επιδιώκεται;
4. Επιπρόσθετα με βάση τα νέα κριτήρια, αν εγκριθούν ως έχουν, θα δώσουν την ευκαιρία και θα δημιουργήσουν τάση, να μετατραπούν οικιστικές μονάδες/συγκροτήματα διαμερισμάτων σε τουριστικά καταλύματα υποβαθμίζοντας περεταίρω το τουριστικό προϊόν. Λανθασμένες αποφάσεις και ρυθμίσεις στο παρελθόν έφεραν την υποβάθμιση του προϊόντος με πέραν του 75% των κλινών να είναι σε Ξενοδοχεία/Καταλύματα κάτω των 3 αστέρων.
5. Το σύστημα του μυστικού επισκέπτη πρέπει να χρησιμοποιείται, δειγματοληπτικά, όπως γίνετε και σε άλλους τουριστικούς προορισμούς, και να αποτελεί εργαλείο εσωτερικής αξιολόγησης του τουριστικού προϊόντος του προορισμού. Δεν είναι δυνατόν να προτείνεται η αξιολόγηση πέραν των 800 τουριστικών μονάδων, μέσω του μυστικού επισκέπτη, μια φορά ανά τριετία, και αυτό να θεωρείται αξιόπιστο, για σκοπούς κατάταξης, σε συνάρτηση με τα κριτήρια που τα πλείστα είναι προαιρετικά.
6. Προβλέπεται ότι αν δεν αναθεωρηθεί η προσέγγιση σε σχέση με την αξιολόγηση/κατάταξη των υφιστάμενων Ξενοδοχείων/Τουριστικών καταλυμάτων, θα ύπαρξη αύξηση της γραφειοκρατίας. Το σύστημα όπως προτείνεται παραπέμπει, μέσα από τα προαιρετικά κριτήρια και των παραμέτρων που εισάγονται, σε χρονοβόρες διαδικασίες αξιολόγησης. Στα κριτήρια για τα Ξενοδοχεία αστέρων δεν δίδονται βαθμολογίες ούτε τα σύνολα για τις τάξεις των Ξενοδοχείων.
7. Η εισαγωγή των όρων Μπουτίκ και Αστικό Ξενοδοχείο δεν αποτελεί καινοτομία η εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος. Είναι για δεκαετίες τώρα σύνηθες φαινόμενο σε άλλους προορισμούς (και το εισηγηθήκαμε και για την Κύπρο, πριν από 15 χρονιά ) να ενθαρρύνονται τα Ξενοδοχεία να χρησιμοποιούν, αν επιθυμούν, σύνθετη ονομασία και να προσδιορίζουν περιγραφικά την εξειδίκευση τους όπως π.χ. Conference, Sport, City, Boutique, Family, Spa, Resort και αλλά, ενώ στη Κύπρο απαγορεύεται.
8. Η πρόνοια για δυνατότητα του επιχειρηματία να μισθώνει η υπομισθώνει εστιατόρια, μπαρ και άλλους συναφείς χώρους του Ξενοδοχείου είναι λανθασμένη. Θα δημιουργήσει ανυπέρβλητα προβλήματα, αν υιοθετηθεί, με συνέπιες όσον αφορά τις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις των Ξενοδοχείων προς τους ξένους οργανωτές ταξιδίων και τους πελάτες τους, σε σχέση με την ασφάλεια και υγεία του προσωπικού και των πελατών, στα θέματα της ασφάλισης του Ξενοδοχείου (Αστική Ευθύνη, Κτηρίου/Εξοπλισμού, Προσωπικού) και στα θέματα ευθύνης του κατά νόμο υπεύθυνου του Καταλύματος.
9. Η προτεινόμενη αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου καταργεί, λανθασμένα, τις πρόνοιες της υφιστάμενης Νομοθεσίας, για εργοδότηση Διευθυντών με ακαδημαϊκά προσόντα στην Διοίκηση Ξενοδοχείων και με ανάλογη διευθυντική εμπειρία. Στα προτεινόμενα γίνετε μνεία μόνο όσον αφορά τα ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων όπου απαιτείται Δίπλωμα/Πτυχίο χωρίς να αναφέρεται ο τομέας σπουδών! Ενώ για τις υπόλοιπες κατηγορίες Διευθυντής μπορεί να διορίζεται οποιοσδήποτε η και να μην διορίζεται κανείς! Οι Διευθυντές Ξενοδοχείων αποτέλεσαν την κινητήρια δύναμη της Τουριστικής Ανάπτυξης και η προσφορά τους στον τόπο είναι ανεκτίμητη. Θεωρώ ατυχή την όλη προσπάθεια που είναι αντίθετη με τις εξαγγελίες για ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
10. Παράλληλα οι προτεινόμενες πρόνοιες για το ανθρώπινο δυναμικό δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες όσον αφορά τα προσόντα και τις δεξιότητες του προσωπικού, σε μια εποχή που η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών και η εξυπηρέτηση, εξαρτώνται αποκλειστικά από την Διεύθυνση και το προσωπικό των Ξενοδοχειακών και Τουριστικών Καταλυμάτων. Στα προτεινόμενα δεν υπάρχει οποιαδήποτε πρόνοια για την καλύτερη και ουσιαστικότερη αξιοποίηση του ντόπιου εργατικού δυναμικού, που για δεκαετίες τώρα προωθεί την ποιοτική εξυπηρέτηση, την Κυπριακή Φιλοξενία και τον πολιτισμό μας σε όλες του τις μορφές, πέραν της σωστής ενημέρωσης των ξένων για το Εθνικό μας θέμα. Δεν είναι δυνατόν αυτά να αναμένονται από εποχιακούς κοινοτικούς και άλλους εργαζόμενους. Είναι γι αυτούς του λόγους που πρέπει να ρυθμιστεί νομοθετικά και το θέμα των Επαγγελματικών Προσόντων για την Ξενοδοχειακή βιομηχανία, για να διασφαλιστεί μακροπρόθεσμα η Κυπριακή Φιλοξενία και η ποιοτική εξυπηρέτηση των ξένων που επισκέπτονται την Κύπρο.
Καταληκτικά αναφέρω ότι η προτεινομένη Νομοθετική ρύθμιση θα πρέπει να ανταποκρίνεται και στην νέα στρατηγική που θα προωθηθεί από την Κυβέρνηση και που αναμένεται να εξαγγελθεί, αφού μελετηθούν οι εισηγήσεις των εμπειρογνωμόνων.
*Πρώην Πρόεδρος Διεθνούς Ινστιτούτου Φιλοξενίας