Δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ
Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χάρης Γεωργιάδης προέβη σε δηλώσεις σήμερα στην εκπομπή Πρωινό Δρομολόγιο του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ με θέμα τις εξελίξεις της οικονομίας και τον σχεδιασμό του «μίνι» Γενικού Σχεδίου Υγείας.
Το πλήρες κείμενο των δηλώσεων έχει ως εξής:
Ερώτηση: Περά από τα εύσημα που ακούσαμε ακόμα μια φορά κι από τον κ. Ντάισελμπλουμ και από τον κ. Μοσκοβισί, εντός ακούστηκε κάποια ανησυχία για το πώς βαδίζουμε και πώς προχωρούμε ως Κύπρος στα ζητήματα που μας έχουν τεθεί.
Απάντηση: Υπάρχει μια θετική εικόνα για τη γενικότερη προσπάθεια και τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας για σταθεροποίηση, διόρθωση και μεταρρύθμιση της οικονομίας μας. Από την άλλη, υπάρχει προσδοκία και έχουμε μπροστά μας ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα για να εκπληρώσουμε και το τελευταίο προαπαιτούμενο και να εξασφαλίσουμε και ολοκλήρωση, όχι μόνο του κύκλου αξιολόγησης, αλλά ολόκληρου του Κυπριακού Προγράμματος. Έχει τονιστεί και εντός της Συνόδου η σημασία, το πρόσθετο όφελος, μιας επιτυχούς ολοκλήρωσης του Προγράμματος, χωρίς κανένας να αναιρεί τη σημασία της γενικότερης προόδου. Συνεπώς, αυτό ήταν το κλίμα. Θετικό κλίμα και κλίμα αναγνώρισης των προσπαθειών των συμπολιτών μας στον παραγωγικό τομέα, αλλά και για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής, και προσδοκία ότι με τον ίδιο θετικό τρόπο θα κλείσουμε το πρόγραμμα.
Ερώτηση: Όταν έλεγε ο κ. Ντάισελμπλουμ ότι σε επόμενη συνεδρίαση θα αποφασίσει το Eurogroup πώς θα γίνει η έξοδος από το Πρόγραμμα, τι ακριβώς εννοούσε;
Απάντηση: Υπάρχουν πάντοτε κάποιες επιλογές. Υπάρχει η επιλογή αιτήματος από τη χώρα για νέο Πρόγραμμα, για επέκταση του Προγράμματος, το οποίο αίτημα κατατίθεται, κατά κανόνα, ενώπιον του ίδιου του Eurogroup, ή ακόμα υπάρχει η περίπτωση ενός γεφυρωτικού Προγράμματος που είναι κάτι στο ενδιάμεσο. Αυτά προβλέπει η τυπική διαδικασία ολοκλήρωσης ενός Προγράμματος. Τα θυμόμαστε από πέρσι τέτοιο καιρό, που ήταν το ζήτημα που αφορούσε το Ελληνικό Πρόγραμμα. Αυτές ήταν οι επιλογές, τότε. Συνεπώς, τυπικά πρέπει να ακολουθηθεί η ίδια η διαδικασία, να γίνει μια ανάλογη συζήτηση, όμως είναι γνωστό ότι είναι πολύ πιο απλά τα πράγματα στην περίπτωση της Κύπρου. Δεν θα υπάρξει αίτημα εκ μέρους μας είτε για νέο Πρόγραμμα είτε για επέκταση του υφιστάμενου ή έστω για τη γεφυρωτική ρευστότητα. Θεωρούμε ότι είναι υπό έλεγχο η κατάσταση. Διαχειρίσιμη είναι η κατάσταση και των δημοσίων οικονομικών και του δημοσίου χρέους. Συνεπώς, θα είναι εύκολη και απλή αυτή η συζήτηση, επειδή δεν θα υπάρχει οποιοδήποτε αίτημα εκ μέρους μας.
Ερώτηση: Μια σημαντική πτυχή και του Κυπριακού Προγράμματος και όλων των προγραμμάτων της Τρόικα ήταν και είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Στην περίπτωση της Κύπρου δεν φαίνεται να γίνεται η ιδιωτικοποίηση της ΑΗΚ, εκκρεμεί η ιδιωτικοποίηση της CYTA. Έχουν πρόβλημα με τα ζητήματα αυτά οι θεσμοί, το Eurogroup; Τι σας είπαν εκεί;
Απάντηση: Πρέπει να τονίσω πρώτα από όλα ότι για όλα αυτά εμείς πρέπει να αναγνωρίσουμε τη σημασία που έχουν τέτοιες κινήσεις για τη δική μας οικονομία. Η έγνοια δηλαδή πρέπει να είναι δική μας. Όσον αφορά τους Ευρωπαίους εταίρους μας, περιορίζεται το ενδιαφέρον τους στα τυπικά προαπαιτούμενα και δεν είναι πολλά.
Ένα, το οποίο δεν είναι καλά-καλά προαπαιτούμενο αποκρατικοποίησης ή ιδιωτικοποίησης, είναι το γνωστό που έχουμε συζητήσει κατ’ επανάληψη: Ένα πρώτο βήμα που αφορά την CYTA, δηλαδή της ίδρυσης εταιρείας που σε αυτό το στάδιο θα ανήκει αποκλειστικά στο κράτος. Συνεπώς, για αυτό ενδιαφέρονται που είναι τυπικό προαπαιτούμενο, αλλά από εκεί και πέρα είναι δική μας ευθύνη, δικές μας αποφάσεις, τις οποίες πρέπει να λάβουμε με τρόπο ψύχραιμο, νηφάλιο, στη βάση δεδομένων και όχι στη βάση προκαταλήψεων ή αρνήσεων ή υπερβολών. Δεν έχουμε ούτως ή άλλως ενώπιόν μας μια πρόταση για μαζικές αποκρατικοποιήσεις ή ιδιωτικοποιήσεις. Είναι γεγονός ότι είναι μετρημένες στα δάκτυλα του ενός χεριού και δεν είναι καν καλά-καλά σε κάποιες περιπτώσεις. Όπως η αποκρατικοποίηση των λιμανιών, η οποία εντάσσεται κάτω από το γενικό Πρόγραμμα, αλλά αποτελεί μια παραχώρηση σε έναν στρατηγικό επενδυτή που θα τα διαχειριστεί. Εάν βγάλουμε έξω τα λιμάνια, υπάρχουν δυο τρείς περιπτώσεις, η CYTA πρώτη και κύρια, το ζήτημα του Λαχείου και του Χρηματιστηρίου. Δεν υπάρχει δηλαδή πρόταση για μαζική, εκτεταμένη αποκρατικοποίηση, όλες αυτές τις υπερβολές που κάποιοι αναπαράγουν.
Ερώτηση: Θέλω να πω ότι, από τούδε και στο εξής, δεν έχουν όποια άλλη απαίτηση, δεν μας υποβάλουν και δεν μας υποδεικνύουν οτιδήποτε, πέραν του Προγράμματος, πέραν της 31 ης Μαρτίου;
Απάντηση: Μετά τον Μάρτη δεν τίθεται ζήτημα υποδείξεων ή απαιτήσεων προς ένα κράτος μέλος, το οποίο δεν θα υπάγεται καν σε Πρόγραμμα στήριξης και θα έχει όπως όλα τα υπόλοιπα κράτη την ευθύνη να διαχειριστεί τα του οίκου του. Πρέπει, συνεπώς, όπως όλα τα άλλα κράτη μέλη από το πιο μεγάλο ως το πιο μικρό μέλος να εκπληρώνουμε υποχρεώσεις που είναι κοινές και δεν σχετίζονται με κάποιο ειδικό Πρόγραμμα Στήριξης, κυρίως σε σχέση με τα δημοσιονομικά, με τις τράπεζες, που ούτως ή άλλως πλέον σε πανευρωπαϊκό επίπεδο έχουν κοινούς κανόνες εποπτείας, υπάγονται κάτω από τον έλεγχο της Φρανκφούρτης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Περά από αυτά, συνεπώς, κανενός δεν θα είχε ούτε την έγνοια, ούτε το ενδιαφέρον να μας πει ποιά πολιτική να ακολουθήσουμε. Ελπίζω όμως αυτό να το ερμηνεύσουμε με σωστό και υπεύθυνο τρόπο, να μην οδηγηθούμε, επειδή πλέον έχουμε «σταθεί στα πόδια μας», σε νοοτροπίες και επιλογές που δεν βοηθούν τον τόπο μας, νοοτροπίες και επιλογές και συμπεριφορές που μας οδήγησαν ευθύς εξ’ αρχής στον εκτροχιασμό· αναφέρομαι στις νοοτροπίες της αναβλητικότητας, της δογματικής άρνησης και της ατολμίας να επιχειρήσει κάποιος τις αλλαγές που πρέπει.
Το Πρόγραμμα τελειώνει. Ευτυχώς τα δύσκολα τα έχουμε ξεπεράσει για αυτό υπάρχει μια γενική ικανοποίηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επειδή βλέπουν ακριβώς ότι η κυπριακή οικονομία έχει βρει ξανά τον δρόμο της, έχει «σταθεί στα πόδια της». Να μην ερμηνεύσουμε αυτή τη σχετική επιτυχία με λανθασμένο τρόπο, να θεωρήσουμε ότι δεν υπάρχουν ακόμη δυσκολίες, προκλήσεις, αλλά δεν υπάρχουν ταυτόχρονα ανάγκες που επιβάλουν την ίδια συνετή διαχείριση των δημοσιονομικών, την ίδια προσήλωση σε μια φιλόδοξη μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Παρά την πρόοδο, επαναλαμβάνω, είναι πολλά που πρέπει να γίνουν. Δεν έχουμε γίνει ξαφνικά μέσα σε τρία χρόνια η πιο ανταγωνιστική οικονομία του κόσμου. Κάθε άλλο. Κουβαλάμε ακόμα ως οικονομία βαρίδια, στρεβλώσεις από το παρελθόν και πρέπει μέσα από τη συνέχιση της προσπάθειας να τα άρουμε κι αυτό ακριβώς πρέπει να πράξουμε χωρίς να περιμένουμε τρίτους να μας το υποδείξουν.
Ερώτηση: Μας υπέδειξαν πολλά και για τις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να γίνουν και ολοκληρώνεται ένα Πρόγραμμα χωρίς καν να γίνουν τα νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας. Λέτε ότι κωλυσιεργεί η Βουλή; Γι αυτό και στείλατε και σχετική επιστολή στον Πρόεδρο του Σώματος;
Απάντηση: Έστειλα επιστολή. Ελπίζω να μην είναι ένδειξη κωλυσιεργίας, αλλά αποτέλεσμα του φόρτου εργασίας που αντικειμενικά, και θέλω να είμαι δίκαιος, η Βουλή, κυρίως η Επιτροπή Οικονομικών, είχε ενώπιον της. Ήταν το τέλος του 2015 βεβαρυμμένο, πέρα από τον Προϋπολογισμό που από μόνος του είναι μια απαιτητική και χρονοβόρος διαδικασία. Και για τη νομοθετική εξουσία, υπήρχαν κι άλλα σημαντικά στην ημερήσια διάταξη, το νομοσχέδιο, για παράδειγμα, της πώλησης δανείων, κτλ. Θέλω να πιστεύω, ότι δεν είναι με κανέναν τρόπο ένδειξη κωλυσιεργίας. Η επιστολή μου προς την Βουλή υπενθυμίζει τη σημασία τους και την ανάγκη τα της μεταρρύθμισης της δημόσιας υπηρεσίας να προωθηθούν και να τεθούν ενώπιον της Βουλής πριν το κλείσιμο των εργασιών του νομοθετικού σώματος τον Απρίλη.
Ερώτηση: Έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία αν δεν εγκριθούν τώρα και εγκριθούν πιο ύστερα;
Απάντηση: Υπάρχει και από το εσωτερικό και από το εξωτερικό η επίκριση ότι η μεταρρυθμιστική προσπάθεια χάνει τη δυναμική της. Από την άλλη μου λέτε, «καλά γιατί δεν τα αφήνουμε για παρακάτω». Όσο καθυστερούμε να εφαρμόσουμε αυτές τις ρυθμίσεις, τίθεται ζήτημα για την πορεία της οικονομίας και των δημοσίων οικονομικών και να μπούμε στο 2017 ή φτάσουμε στην ώρα που θα ετοιμάζεται ο οικονομικός προϋπολογισμός για το 2017 και δεν έχουμε αυτές τις ρυθμίσεις θα έχουμε ένα σοβαρότατο πρόβλημα, επειδή ακριβώς θα σημαίνει ότι χωρίς αυτές τις ρυθμίσεις επιστρέφουμε στα παλιά. Έχει σχέση δηλαδή με τον ανεξέλεγκτο τρόπο απόδοσης αυξήσεων, προσαυξήσεων, προσλήψεων, κτλ. Δεν θεωρώ, και είμαι αισιόδοξος ότι αυτό το θέμα θα ιεραρχηθεί σωστά, ότι δεν υπάρχει κωλυσιεργία ή πολιτικό πρόβλημα και δεν έχουμε αυτό το απαραίτητο νέο πλαίσιο, το μεταρρυθμιστικό, για τη δημόσια υπηρεσία.
Ερώτηση: Θα σας παρακαλούσαμε να μας δώσετε κάποιες απαντήσεις για αυτό το «μίνι» ΓΕΣΥ που ανακοίνωσε ο Υπουργός Υγείας την περασμένη εβδομάδα. Μας είπε ο κ. Παμπορίδης ότι ήταν δική σας ιδέα αυτό το μεταβατικό στάδιο να προχωρήσουμε δηλαδή σε αυτονόμηση των νοσοκομείων το 2017, να δίνονται εισφορές στο μεταξύ για να μπορέσουν να ενισχυθούν τα δημόσια νοσηλευτήρια και να εφαρμοστεί το «μίνι» ΓΕΣΥ με την καθολική κάλυψη που θα αφορά μόνο τα δημόσια νοσηλευτήρια το δεύτερο μισό του 2017. Ρωτήσαμε τον Υπουργό ότι τελικά αυτό είναι μια φορολογία για να ενισχύσουμε τα κρατικά νοσηλευτήρια. Επιβεβαιώστε μας ότι δική σας ιδέα ήταν και πώς το σκεφτήκατε και γιατί έτσι.
Απάντηση: Μα τι νομίζουμε ότι είναι το ΓΕΣΥ; Το μαγικό ραβδί που χωρίς κόστος και χωρίς προσπάθεια θα επιλύσει όλα τα προβλήματα στη δημόσια υγεία; Το ίδιο το ΓΕΣΥ ή αν θέλετε στην «καρδιά» του ΓΕΣΥ υπάρχει μια σημαντική συνεισφορά, φορολογική, ουσιαστικά, επιβάρυνση για εργαζόμενους, εργοδότες και κράτος. Αυτό σημαίνει ΓΕΣΥ.
Ερώτηση: Θα είναι γύρω 2% και κάτι όταν εφαρμοστεί. Τώρα θα είναι πιθανόν 1%, αλλά δεν είναι ολοκληρωμένο ΓΕΣΥ που θα εφαρμοστεί.
Απάντηση: Δεν το παρουσιάζει κανείς ως ολοκληρωμένο ΓΕΣΥ, αλλά πρέπει να το κρίνει κάποιος ως ένα πρώτο αποφασιστικό βήμα. Όλα αυτά τα χρόνια, πέρασαν τρεις Κυβερνήσεις, πέρασαν 15 χρόνια. Γιατί νομίζετε ότι δεν εφαρμόστηκε όλα αυτά τα χρόνια από τη στιγμή που όλοι, λεκτικά, είναι υπέρ; Ο λόγος είναι ότι προϋποθέτει κάποιες πολύ δύσκολες, και πολιτικά δύσκολες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, κυρίως στον τομέα της δημόσιας υγείας των δημοσίων νοσοκομείων, οι οποίες αποτελούν προϋπόθεση. Θα το πω καθαρά: Αν θέλουμε ΓΕΣΥ, κι αυτή η Κυβέρνηση θέλει ΓΕΣΥ, πρέπει να «σπάσουμε αβγά», πρέπει να πραγματοποιήσουμε δύσκολες μεταρρυθμίσεις, πρέπει να αναδομήσουμε τα δημόσια νοσοκομεία μας κι εμείς είμαστε πανέτοιμοι να ξεκινήσουμε με μια μερική εφαρμογή ως ένα πρώτο βήμα, επισπεύδοντας ουσιαστικά έναν σχεδιασμό που σε διαφορετική περίπτωση θα έπαιρνε περισσότερο καιρό, από εκεί που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη και το μεγαλύτερο πρόβλημα, θα έλεγα, από τον τομέα της δημόσιας υγείας.
Το μη ολοκληρωμένο αυτό ΓΕΣΥ από τη μια θα επιτρέψει την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και της πραγματικής αυτονόμησης των δημοσίων νοσοκομείων και όταν λέω αυτονόμηση στο οικονομικό τουλάχιστον σκέλος σημαίνει ότι στα δημόσια νοσοκομεία μας θα τιμολογούν για την κάθε υπηρεσία που προσφέρουν. Θα τιμολογούν προς τον ασφαλιστικό οργανισμό τον ΟΑΥ, ο οποίος θα πληρώνει προς το δημόσιο νοσοκομείο τη σωστή κοστολόγηση και τιμολόγηση. Αυτή είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση. Δεν υπάρχει στον κόσμο ΓΕΣΥ που να μην βασίζεται σε αυτή τη βασική λειτουργία. Θέλουμε να πραγματοποιήσουμε αυτή την αλλαγή και δεν είναι ασφαλώς μόνο αυτή, δεν μπορούν τα δημόσια νοσοκομεία να εξυπηρετήσουν και να αναλάβουν το μεγάλο βάρος εφαρμογής ενός πλήρους ΓΕΣΥ εάν ουσιαστικά εργάζονται 7.30-14.30. Ωράριο δημόσιας υπηρεσίας. Δεν υπάρχει νοσοκομείο σε ολόκληρο τον κόσμο που να εργάζεται με αυτόν τον τρόπο. συνεπώς πρέπει να αλλάξουμε και πρέπει να επενδύσουμε στα δημόσια νοσοκομεία.
Ερώτηση: Επενδύουμε με μια φορολογία ουσιαστικά για να ενισχύσουμε τα κρατικά νοσοκομεία μέσα από τη διαδικασία αυτή των εισφορών, αφήνοντας παράλληλα το άλλο κομμάτι το μεγάλο έξω που είναι ο ιδιωτικός τομέας, τουλάχιστον σε αυτή την πρώτη φάση. Και εδώ είναι και η επίκριση που διατυπώνεται.
Απάντηση: Ο στόχος μας είναι τελικά και ο ιδιωτικός τομέας. Και έχω το ίδιο ενδιαφέρον και για τον ιδιωτικό τομέα, αλλά και σε αυτό το μεταβατικό στάδιο θα υπάρχει ευκαιρία και δυνατότητα, έτσι πρέπει τουλάχιστον, επειδή είμαστε ακόμα στον αρχικό σχεδιασμό –δεν υπάρχει πρόταση σε πλήρη λεπτομέρεια-, αλλά πρέπει να υπάρχει δυνατότητα διοχέτευσης προς τον ιδιωτικό τομέα περιπτώσεων εκεί που τα δημόσια νοσοκομεία αδυνατούν να εξυπηρετήσουν έγκαιρα. Πρέπει να υπάρχει μια ξεκάθαρη διαδικασία αν το δημόσιο νοσοκομείο δεν μπορεί εντός του καθορισμένου και ιατρικού αποδεκτού χρονοδιαγράμματος να εξυπηρετήσει τον δικαιούχο ασθενή θα πρέπει ο ασφαλιστικός οργανισμός να έχει και το δικαίωμα και την υποχρέωση να παραπέμψει στον ιδιωτικό τομέα. Δεν είναι πως αποκλείεται ο ιδιωτικός τομέας, αλλά από αυτό το προκαταρκτικό στάδιο εισέρχεται ο ιδιωτικός τομέας με αυτόν τον τρόπο.
Θέλουμε συλλογικά ως Κυβέρνηση να οριστικοποιήσουμε αυτόν τον σχεδιασμό. Έχουμε ξεκάθαρη κατεύθυνση και προσανατολισμό, από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος ενδιαφέρεται και θέλουμε πολύ σύντομα να παρουσιάσουμε στη Βουλή την πρόταση σε όλη την λεπτομέρεια.