Οι ΗΠΑ κινούνται ξανά προς μεγαλύτερη στρατιωτική εμπλοκή στο Ιράκ – αλλά μόνο απρόθυμα προοδευτικά. Αυτό που είδε ο κόσμος την περασμένη Πέμπτη ήταν ένας Αμερικανός πρόεδρος διχασμένος ανάμεσα στις προσωπικές του προτιμήσεις και την ψυχρή πραγματικότητα.
Περιγράφοντας τον εαυτό του ως κάποιον που έβαλε υποψηφιότητα για πρόεδρος «εν μέρει για να σταματήσει τον πόλεμο στο Ιράκ και να καλωσορίσει τα στρατεύματά μας πίσω στην πατρίδα», ο Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε ότι θα γίνει ρίψη προμηθειών για να σωθούν χιλιάδες μέλη της γιαζιντικής μειονότητας – και έδωσε την εξουσιοδότηση, χωρίς να δώσει εντολή για βομβαρδισμούς από αέρος εναντίον των ανταρτών της ISIS. Χρησιμοποίησε ανθρωπιστικούς όρους («να εμποδιστεί μια εν δυνάμει γενοκτονία»), όπως επίσης και ίδιου συμφέροντος («να προστατέψουμε το αμερικανικό προσωπικό»). Ηταν παντελώς απούσα η λογική μίας στρατηγικής, ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου για ανάληψη δράσης από αμερικανικής πλευράς.
Η πολιτική που ανακοινώθηκε μπορεί να προσφέρει ανακούφιση στους Γιαζιντί που στερούνται τροφής και νερού και ταυτόχρονα στους Αμερικανούς που θέλουν απεγνωσμένα να αποφύγουν μία νέα εμπλοκή στο σημείο, που οι «New York Times» χαρακτήρισαν ως «το νεκροταφείο της αμερικανικής φιλοδοξίας».
Η ανακούφιση αυτή θα είναι, όμως, προσωρινή, δεδομένων των αμερικανικών συμφερόντων και των απειλών εναντίον τους. Οντως, οι πρώτοι βομβαρδισμοί εναντίον θέσεων της ISIS κοντά στην Ερμπίλ έγιναν 12 ώρες αργότερα.
Η ISIS είναι μεγαλύτερη απειλή από την Αλ Κάιντα, που αντλούσε και αντλεί ικανοποίηση από το να καταστρέφει. Η ISIS έχει ατζέντα: να δημιουργήσει ένα χαλιφάτο με βάση αυτό που πιστεύει ότι είναι η επιστροφή στο καθαρό Ισλάμ στη Μέση Ανατολή και πέρα από αυτήν. Εχει αυξήσει την επιρροή της στη Συρία και στο Ιράκ. Σε κάποια φάση θα αρχίσει να δοκιμάζει τα όπλα της στην Ιορδανία, στον Λίβανο και σε άλλες χώρες. Αυτό δεν θα αποτελούσε μόνο ανθρωπιστικό, αλλά και στρατηγικό εφιάλτη σε μία περιοχή, τα ενεργειακά αποθέματα της οποίας παραμένουν ύψιστης σημασίας για την παγκόσμια οικονομία.
Επιπλέον, η επιτυχία θα τροφοδοτήσει τη φιλοδοξία της: θα είναι απλώς θέμα χρόνου μέχρι ξένοι μαχητές της ISIS να επιστρέψουν στα σπίτια τους και να απειλήσουν εκ των έσω την ασφάλεια στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.
Είναι στη σφαίρα της φαντασίας να πιστεύουμε ότι η ιρακινή κυβέρνηση και ο στρατός της μπορούν να σταματήσοτν την ISIS μόνη της. Η ISIS έχει ζήλο και δυναμική. Το Ιράκ πλήττεται από διχασμό, διαφθορά και ανικανότητα. Η μάχη εξουσίας ανάμεσα σε τρεις άνδρες -τον πρόεδρο του Ιράκ Φουάντ Μασούμ, τον Χαϊντέρ αλ Αμπάντι, που είναι εντολοδόχος πρωθυπουργός, και τον Νούρι αλ Μαλίκι, που ήταν πρωθυπουργός από το 2006- αντικατοπτρίζει και ταυτόχρονα εντείνει την αναταραχή στη χώρα.
Τι θα έπρεπε να γίνει; Οι ΗΠΑ θα πρέπει να να κάνουν διαρκείς επιθέσεις εναντίον της ISIS τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία. Τα σύνορα δεν έχουν σχέση. Αυτό που μετράει είναι να εμποδιστεί και να αποδυναμωθεί η ISIS.
Οικονομική και κυρίως στρατιωτική βοήθεια προς τους Κούρδους, που κρατούν τη γραμμή ενάντια στην ISIS, θα πρέπει να αυξηθεί και να επιταχυνθεί. Είναι ανώφελο να διαμαρτυρηθεί κανείς ότι αυτό θα αποδυναμώσει την ενότητα του Ιράκ. Η κουρδική ανεξαρτησία είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να γίνει αποδεκτή. Ο στόχος θα πρέπει να είναι να σταματήσουμε την ISIS, αλλά με τέτοιον τρόπο ώστε να μην ωφεληθεί το Ιράν.
Η αποδυνάμωση του ISIS στη Συρία πιθανώς να βοηθήσει τον Μπασάρ αλ Ασαντ να ενισχύσει τις θέσεις του. Θα ήταν ατυχές, αλλά όχι τόσο κακό όσο να ενισχυθεί η ISIS. Η αποδυνάμωση της ISIS, εξάλλου, μπορεί να δώσει την ευκαιρία για ενίσχυση (με όπλα με πληροφορίες) των μετριοπαθών εναλλακτικών στο καθεστώς. Είναι επίσης η στιγμή να ασχοληθούμε με την Ιορδανία, που πρέπει να προετοιμάσει την άμυνά της, ενώ ταυτόχρονα πασχίζει υπό το βάρος ενός τεράστιου κύματος προσφύγων. Πάνω από όλα, ο Ομπάμα πρέπει να πει τι κάνουν οι ΗΠΑ και γιατί. Πρέπει να εξηγήσει γιατί ο απομονωτισμός δεν έχει νόημα τώρα, όπως σε άλλες στιγμές της αμερικανικής ιστορίας. Ο Ομπάμα και οι γύρω του πρέπει να ξανασκεφτούν τον ρόλο των ΗΠΑ.
είνουν να υπερβάλλουν για το κόστος και το ρίσκο της δράσης και να υποτιμούν αυτά της αδράνειας. Ο πρόεδρος είπε ότι οι πολίτες του κόσμου περιμένουν από τις ΗΠΑ να ηγηθούν. Εχει δίκιο. Τώρα είναι μία από αυτές τις στιγμές.