Σύμφωνα με τις καλοκαιρινές προβλέψεις της ΕΥ (EY Eurozone Forecast Summer, 2014) για την κυπριακή οικονομία οι παρενέργειες της παρ’ ολίγο κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού τομέα το 2013 και το επιθετικό πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολουθεί το νησί καθιστούν τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της κυπριακής οικονομίας αβέβαιες.
Η ανάπτυξη δεν αναμένεται να επανέλθει πριν από το 2016. Το κυπριακό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) αναμένεται να παρουσιάσει πτώση με ρυθμό 4,3% κατά το 2014. Δεδομένου του δανειακού βάρους του ιδιωτικού τομέα αλλά και των συνεπειών της σοβαρής πιστωτικής κρίσης, η ανάπτυξη το 2016 και τα αμέσως επόμενα χρόνια αναμένεται ότι θα είναι περιορισμένη (2017: 1.0%, 2018: 1.8%).
Σύμφωνα με τις καλοκαιρινές προβλέψεις της ΕΥ, η οικονομία της Κύπρου θα επιστρέψει σε ρυθμούς ανάκαμψης από το 2016 (0,9%) με το ρυθμό ανάπτυξης να ανεβαίνει στο 2% μέχρι το 2018. Κινητήριες δυνάμεις θα αποτελέσουν ο τουρισμός και ο τομέας των επιχειρηματικών/ επαγγελματικών υπηρεσιών οι οποίοι, παρά την κρίση, διατηρήθηκαν σε καλά επίπεδα, στήριξαν την οικονομία και αποτελούν μελλοντική πηγή ανάπτυξης μαζί με τον τομέα των υδρογονανθράκων.
Στην τριμηνιαία της έκθεση, στην οποία παρουσιάζει προβλέψεις για την οικονομία της Ευρωζώνης συνολικά αλλά και κάθε χώρας-μέλους ξεχωριστά, η ΕΥ καταγράφει τους παράγοντες που θέτουν την οικονομική ανάπτυξη του νησιού σε δοκιμασία.
“Οι δαπάνες των νοικοκυριών παραμένουν περιορισμένες λόγω της ψηλής ανεργίας, της μεγάλης προσπάθειας για δημοσιονομική εξυγίανση, της πτωτικής τάσης των μισθών και της χαμηλής εμπιστοσύνης των καταναλωτών, παρά το ότι αυτή η τελευταία καταγράφει βελτίωση. Η ΕΥ εκτιμά ότι οι καταναλωτικές δαπάνες θα συρρικνωθούν κατά 4,8% αυτό το χρόνο, πριν αρχίσουν ανοδική πορεία από το 2016 και μετά”, αναφέρει.
Η έκθεση της ΕΥ αναφέρει ότι χαμηλές είναι οι προσδοκίες και σε ό,τι αφορά τις κεφαλαιουχικές δαπάνες. Οι επενδύσεις είναι περιορισμένες λόγω της τεράστιας πίεσης που ασκεί η δημοσιονομική εξυγίανση, ο εξασθενημένος χρηματοοικονομικός τομέας και η χαμηλή επιχειρηματική εμπιστοσύνη.
Σύμφωνα με την πρόβλεψη της ΕΥ, οι επενδύσεις θα μειωθούν περαιτέρω κατά 8% φέτος, λόγω των μειώσεων στις δημόσιες επενδυτικές δαπάνες και την περιορισμένη πρόσβαση στις πιστώσεις.
Στην έκθεσή της η ΕΥ αναφέρει ότι σημαντικά βήματα προόδου έχουν σημειωθεί σε ό,τι αφορά την εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Οι καταθέσεις παρουσιάζουν σημάδια σταθεροποίησης ενώ η συνεχής βελτίωση του οικονομικού κλίματος ενθάρρυνε την κυβέρνηση να άρει όλους τους εσωτερικούς περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων και την Τράπεζα Κύπρου να ελευθερώσει μέρος των 933 εκατ. ευρώ καταθέσεων που είχαν παγοποιηθεί πέρσι.
Εντούτοις, προστίθεται, ο χρηματοπιστωτικός τομέας παραμένει ευάλωτος με τους ισολογισμούς των τραπεζών να είναι ιδιαίτερα βεβαρημένοι λόγω του ψηλού δανεισμού του ιδιωτικού τομέα και των μη εξυπηρετούμενων δανείων που φτάνουν τα 26 δις ευρώ, ή γύρω στο 50% των συνολικών δανείων.
Η ΕΥ αναφέρει επίσης ότι παρά τις καλές επιδόσεις και την πρόοδο στον τομέα της εφαρμογής του Μνημονίου – γεγονότα που προκάλεσαν αναβαθμίσεις στην πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας από τους οίκους Standard & Poor’s και Fitch Ratings, αλλά και τις επαινετικές εκθέσεις από την Τρόικα – οι προοπτικές της οικονομίας παραμένουν αβέβαιες και το ρίσκο ψηλό. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πληθωρισμός παραμένει ένας αστάθμητος παράγοντας.
Ευρωζώνη
Μετά από δύο χρόνια ύφεσης, το 2014 αναμένεται να είναι χρονιά ανάπτυξης για τη ζώνη του Ευρώ με το ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 1,1% φέτος, 1,5% το 2015 και ελαφρώς ταχύτερα τα έτη 2016-18. Σύμφωνα με τη θερινή έκδοση της τριμηνιαίας έρευνας της ΕΥ (EY Eurozone Forecast – EEF ), οι εξαγωγές ενισχύονται ενώ η σταδιακή ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης θα οδηγήσει σε περιορισμένη αύξηση των επενδύσεων.
Σύμφωνα με την Έκθεση της ΕΥ, η μεγαλύτερη απειλή για την Ευρωζώνη είναι ο αποπληθωρισμός. Ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 0,5% το Μάιο. Τυχόν παρατεταμένη περίοδος αποπληθωρισμού ή ακόμα και μια περίοδος με πολύ χαμηλό πληθωρισμό, θα προσθέσουν στα προβλήματα της υποτονικής ανάπτυξης, μέσω της αύξησης των πραγματικών τιμών του χρέους ενώ θα αναβάλουν αποφάσεις για δαπάνες και επενδύσεις.
Όσον αφορά τις αποκλίσεις μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, το σενάριο συνεχίζει να διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα. Παρά το γεγονός ότι, το φαινόμενο των τελευταίων ετών σύμφωνα με το οποίο οι οικονομίες του πυρήνα της Ευρωζώνης ξεπερνούσαν τις οικονομίες της περιφέρειας θα είναι λιγότερο εμφανές φέτος, η έκθεση εξακολουθεί να προβλέπει αποκλίσεις στις οικονομικές επιδόσεις των χωρών της Ευρωζώνης.
Η Ελλάδα και η Ιταλία θα βρίσκονται μεταξύ των ασθενέστερων οικονομιών της Ευρωζώνης, μαζί με την Κύπρο και τη Φινλανδία. Η αύξηση του ΑΕΠ στην Ισπανία και την Πορτογαλία αναμένεται να ανακάμψει σημαντικά φέτος, καθώς οι μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν κατά τα τελευταία χρόνια αρχίζουν να αποδίδουν.