Τα μέλη της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ανέφεραν ότι τα λάθη του παρελθόντος αναφορικά με τη λειτουργία της Τρόικας δεν πρέπει να επαναληφθούν στο μέλλον.
Μιλώντας στο πλαίσιο διάσκεψης Τύπου, το απόγευμα, στο Σπίτι της Ευρώπης, στη Λευκωσία, οι Ευρωβουλευτές ζήτησαν περισσότερη διαφάνεια και δημοκρατική νομιμοποίηση στις αποφάσεις για την αντιμετώπιση κρίσεων σε κράτη μέλη.
Όπως είπαν, όλα τα πολιτικά όργανα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωκοινοβουλίου, θα πρέπει στο μέλλον να εμπλακούν στη διαδικασία στήριξης, συμπληρώνοντας ότι αυτό είναι κάτι που απαιτεί τροποποίησης της Συνθήκης.
Ο Αυστριακός εισηγητής της έκθεσης, Αντιπρόεδρος του ΕΚ και Ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Othmar Karras ανέφερε ότι το κίνητρο δεν είναι η συγγραφή μιας έκθεσης για την Κύπρο ή την Ιρλανδία, αλλά για το τι μπορεί να γίνει καλύτερα στο μέλλον ώστε να πάψει να υπάρχει η ανισορροπία μεταξύ της κοινής γνώμης και του δημοσίου διαλόγου από τη μια και της διαπραγματευτικής διαδικασίας από την άλλη.
«Δεν γράφουμε μια έκθεση για την Κύπρο, την Ελλάδα, την Πορτογαλία ή την Ιρλανδία. Γράφουμε μια έκθεση για το έργο της Τρόικας», είπε.
Πρόσθεσε ότι οι προκλήσεις για την κυπριακή οικονομία είναι πολλές, ενώ είπε ότι ο τρόπος με τον οποίο η Κύπρος εφαρμόζει το πρόγραμμα αποδεικνύει τη δέσμευση της Λευκωσίας για την ακριβή και έγκαιρη εφαρμογή του μνημονίου.
Συμπλήρωσε ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να είναι ενημερωμένοι για πιθανά λάθη ή υπερβολικές και αδικαιολόγητες απαιτήσεις από την πλευρά της Τρόικας.
«Τα λάθη και η κακή κρίση δεν πρέπει να επαναληφθούν στο μέλλον», είπε και πρόσθεσε ότι πρέπει να υπάρχει «περισσότερη διαφάνεια, περισσότερη δημοκρατική νομιμοποίηση και περισσότερος δημοκρατικός έλεγχος».
Ανέφερε τέλος ότι η αντιπροσωπεία του ΕΚ εξετάζει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, το ρόλο των κρατών μελών, τη συνεργασία των διαφόρων οργάνων που συναπαρτίζουν την Τρόικα, ενώ θα εισηγηθεί βελτιώσεις για το μέλλον.
Ο συν-εισηγητής της έκθεσης, Γάλλος Ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών Liem Hoang Ngoc ανέφερε ότι το κυρίαρχο πρόβλημα της Τρόικας είναι ότι στερείται δημοκρατικής νομιμοποίησης, ενώ πρόσθεσε ότι για τους πολίτες δεν υπάρχει διαφάνεια στη λήψη των αποφάσεων.
Σύμφωνα με τον Γάλλο Ευρωβουλευτή, υπήρξαν προβλήματα με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όταν ανέλαβε [Πρόεδρος του Eurogroup] ο κ. Ντάϊσελμπλουμ, ενώ ακολούθησε μερικές εβδομάδες αργότερα η δημόσια συζήτηση για τη συμμετοχή των καταθετών στη διάσωση των τραπεζών (bail in).
Το ΕΚ είπε ήταν σοκαρισμένο, καθώς υπήρχε οδηγία για την προστασία των καταθέσεων κάτω των 100 χιλ. Ευρώ.
Είπε ότι η κατάσταση εξελίσσεται τα τελευταία δύο χρόνια, αναφορικά με την εγγύηση των καταθέσεων και το bail in, καθώς υπάρχει πλέον η Τραπεζική Ένωση. Έχει ανοίξει, συμπλήρωσε ο κ. Hoang Ngoc, η δημόσια συζήτηση αναφορικά με τη δημιουργία ενός ταμείου διαχείρισης κρίσεων και εγγύησης καταθέσεων.
Ως προς το ρόλο του ΔΝΤ, είπε ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας αποτελεί το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Ανέφερε ότι η ΕΕ βελτιώνει το θεσμικό της πλαίσιο και συμπλήρωσε ότι θέση του ΕΚ είναι να ενισχυθεί η κοινοτική μέθοδος. «Είμαστε υπέρ μιας Συνέλευσης ή μιας Συνθήκης που εμπλέκει τους πολίτες και το ΕΚ» είπε.
Συμπλήρωσε ότι χρειάζεται περισσότερη συνοχή στις πολιτικές διαχείρισης των κρίσεων, όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς δημοκρατία. Σε διαφορετική περίπτωση, είπε ο Γάλλος Ευρωβουλευτής, ο κόσμος θα προσλάβει την ΕΕ ως μια αντιδημοκρατική τεχνοκρατική δομή που κυβερνά την Ευρώπη.
Ερωτηθείς για τις αλλαγές που μπορεί να προκύψουν από μια τροποποίηση της Συνθήκης, ο κ. Hoang Ngoc είπε για παράδειγμα ότι θα μπορούσε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας να τεθεί υπό δημοκρατικό έλεγχο.
Ανέφερε ότι υπάρχει πρόβλημα λογοδοσίας όταν συμπεριλαμβάνονται μη εκλελεγμένοι οργανισμοί στο μηχανισμό παροχής βοήθειας και πρόσθεσε ότι για το λόγο αυτό πρέπει να εμπλακεί και το ΕΚ στη διαδικασία.
Σε ερώτηση αν η έκθεση του ΕΚ για τον ρόλο της Τρόικας αποτελεί «νεκροψία», ο Φινλανδός Ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων Nils Torvalds είπε από την πλευρά του ότι πρέπει να διερωτηθούμε για τους λόγους που είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε σήμερα τη «μεταθανάτια διάγνωση».
Ένα πρόβλημα, είπε, είναι οι πολιτικοί, οι οποίοι προσπάθησαν να αποφύγουν τα προβλήματα. «Αν οι Φινλανδοί ή Έλληνες ή Πορτογάλοι πολιτικοί είχαν αντιμετωπίσει σοβαρά τα προβλήματα, τρία, τέσσερα ή πέντε χρόνια νωρίτερα, δεν θα ήμασταν σε αυτά τα χάλια», είπε.
Για την Κύπρο ανέφερε ότι έτυχε χειρισμού με διαφορετικό τρόπο από άλλα κράτη μέλη, καθώς οι πολιτικοί δεν μπορούσαν να διαγνώσουν το βάθος του προβλήματος στην Ελλάδα. Η Κύπρος πληρώνει το τίμημα για αυτό το λάθος, είπε.
Σε ερώτηση αν η Κύπρος πληρώνει τελικά για τα λάθη στην Ελλάδα ή στην Κύπρο, ο κ. Torvalds απάντησε «και για τα δύο». «Πληρώνετε τα λάθη για όλες τις αδυναμίες» που αφορούν την Ελλάδα αλλά και την αδυναμία Κύπριων πολιτικών να διεκδικήσουν λύσεις για τα συστημικά προβλήματα που προέκυπταν.
Στο ερώτημα αν είναι εναντίον του bail in, ο κ. Torvalds είπε ότι όταν υπάρχει ένα σταθερό σύστημα, τότε το bail in ίσως να είναι η λύση.
Απαντώντας στην ίδια ερώτηση, ο κ. Hoang Ngoc απάντησε ότι «υπάρχει bail in και bail in» και εξέφρασε την αντίθεσή του στο κούρεμα των ανασφάλιστων καταθέσεων. Είπε ότι σκοπός είναι να αποφευχθεί το bail out που κοστίζει στον φορολογούμενο, ενώ πρόσθεσε ότι η λύση του bail in μπορεί να είναι καλή, όταν υπάρχει Τραπεζική Ένωση με επόπτες, ένα ταμείο εγγύησης καταθέσεων και διαχείρισης κρίσεων όπου θα συνεισφέρουν οι τράπεζες.
«Όταν θα έχουμε τη τραπεζική ένωση, θα μπορούμε να αποφύγουμε προβλήματα όπως τη συμμετοχή των καταθετών», είπε.
Ο Γερμανός Ευρωβουλευτής της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς Jurgen Klute είπε ότι ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι να υπάρξει μια δημοσιονομική και κοινωνική Ένωση.
Ανέφερε ότι δεν υπάρχει παράδειγμα νομίσματος στην ιστορία, που να μην βασίζεται σε κοινή δημοσιονομική πολιτική, και είπε ότι θα έπρεπε να επανέλθουμε στο ευρωπαϊκό επίπεδο για την επίλυση των προβλημάτων.
Σε ερώτηση αν η Κύπρος αποτέλεσε ένα πείραμα για την ΕΕ, ο κ. Tovalds είπε ότι δεν θεωρεί πως έγινε κάτι τέτοιο. Είπε ότι μια τραπεζική κρίση θα πρέπει να επιλύεται με τη διαδικασία του bail in, διαφορετικά υπάρχει ο ηθικός κίνδυνος, ο φορολογούμενος να πληρώνει για τα λάθη της τράπεζας. Στην περίπτωση της Κύπρου, είπε, έγινε ό,τι έγινε, καθώς δεν υπήρχε το χρονικό περιθώριο.
Από την πλευρά του ο κ. Klute είπε τέλος ότι συμφωνεί με την ιδέα ότι οι τράπεζες και οι πελάτες τους θα πρέπει να πληρώνουν για τα λάθη και όχι οι φορολογούμενοι. Σημείωσε παράλληλα ότι στην Κύπρο επηρεάστηκαν και τα Ταμεία Συντάξεων και είπε ότι τέτοια θέματα θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη και να υπάρξουν εξαιρέσεις.