Η Ανάπτυξη και ο Ρόλος της Ρευστότητας

Του κ. Νώντα Κλ. Μεταξά

Πριν πολλά πολλά χρόνια ως νεαρός μεταπτυχιακός φοιτητής, στα πλαίσια της ακαδημαϊκής έρευνας που έκανα, αντιλήφθηκα το πιο αυταπόδεικτο γεγονός.

Πολλές ανακαλύψεις έγιναν τυχαία και αφορούσαν πράγματα που τα βιώνουμε στην καθημερινότητα μας. Μία τέτοια γνωστή ανακάλυψη είναι ο Νόμος της βαρύτητας με τον Ισαάκ Νεύτων ο οποίος ενώ βρισκόταν κάτω από μία μηλιά, έπεσε ένα μήλο πάνω στο κεφάλι του. Αυτό έγινε αφορμή να επεξηγηθούν πλείστα όσα φυσικά φαινόμενα και να ακολουθήσουν σημαντικού επιπέδου ανακαλύψεις.

Ένα άλλο παράδειγμα που αφορά όσους ασχολούνται με τη διεύθυνση επιχειρήσεων είναι το πείραμα Χόθορν. Ένα πείραμα που έγινε σε εταιρεία τηλεπικοινωνιών στις ΗΠΑ, όπου κι ενώ οι συνθήκες εργασίας μίας ομάδας τηλεφωνητριών γινόντουσαν συνεχώς χειρότερες, αυξανόταν και η παραγωγικότητα τους, κάτι το οποίο ήταν εναντίον οποιασδήποτε έννοιας ή φιλοσοφίας ή σχολής σκέψης στη διοίκηση που επικρατούσε μέχρι τη στιγμή εκείνη.

Ο λόγος; Απλώς οι εργαζόμενες πίστευαν ότι επειδή ελάμβαναν μέρος στο πείραμα, είχαν μία αναγνωρισιμότητα και έκαναν ότι μπορούσαν για να δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό.

Γιατί αναφέρω τα πιο πάνω;

Σήμερα μιλάμε για μοντέλο ή μοντέλα ανάπτυξης της Κυπριακής οικονομίας. Υπάρχουν προβλέψεις ακόμα και για σημαντικό περιορισμό της ανάπτυξης της οικονομίας μας μετά από λίγα χρόνια που εύχομαι να μη βγούν αληθινές. Υπάρχουν Συμβούλια και Οργανισμοί οι οποίοι προωθούν την οικονομική ανάπτυξη και επενδύσεις στην Κύπρο. Η δε ερώτηση η οποία επικρατεί είναι όλο αυτό το σύστημα είναι ή δεν είναι παραγωγικό; Ή ακόμα μπορούμε να ρωτήσουμε, μπορεί αυτό το σύστημα να βελτιωθεί; Θα προσπαθήσω να δώσω μία απάντηση.

Για να υπάρχει συνεχής επενδυτική δραστηριότητα σε μία χώρα, συνεχής δημιουργία θέσεων εργασίας και προπάντων επιστημονικό δυναμικό, χρειάζεται ρευστότητα. Μία ρευστότητα η οποία πρέπει να είναι κατάλληλα διαφοροποιημένη, να προέρχεται από πολλές πηγές και να έχει τρία χαρακτηριστικά:

1. Το κόστος του χρήματος να είναι χαμηλό για τον επενδυτή και

2. Η απόδοση του κεφαλαίου αυτών που θα δώσουν τα χρήματα τους να είναι σημαντική. Τουλάχιστον πολύ πέραν του τραπεζικού επιτοκίου.

3. Τέλος, η παροχή αυτή της ρευστότητας να γίνει με ευελιξία χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες και να είναι φιλική προς τους επενδυτές.

Έχω παρευρεθεί σε διάφορα σχετικά συνέδρια σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και σε άλλες χώρες κι εκείνο που τονίζεται είναι το εξής: στην Ευρώπη περίπου το 25% των σχετικών κεφαλαίων προέρχεται από επενδύσεις και το 75% από δανεισμό από Τράπεζες. Σαφέστατη αντίθεση είναι η ΗΠΑ και άλλες χώρες όπου η αναλογία αντιστρέφεται και όπου το 75% περίπου των επενδύσεων χρημάτων είναι από επενδύσεις και το 25% από δάνεια.

Οι χώρες που έχουν να αποδώσουν μία κατανομή των κεφαλαίων όπως αυτή της Αμερικής, όπως δείχνουν τα υπάρχοντα στοιχεία, έχουν να επιδείξουν συνεχείς ρυθμούς ανάπτυξης, μεγάλη αύξηση των επενδύσεων και προπάντων δημιουργία θέσεων εργασίας.

Είναι βασικό να διασφαλιστεί για τον τόπο μας κάτι τέτοιο. Μία μικρή χώρα η οποία, αν εξαιρέσουμε τις πρόσφατες ανακαλύψεις φυσικού αερίου, που μέχρι σήμερα ήταν πολύ φτωχή σε φυσικούς πόρους, χρειάζεται επενδύσεις οι οποίες επιβάλλεται να διαφοροποιηθούν σε πολλούς τομείς για να διατηρηθεί σε βάθος χρόνου η ευρωστία της οικονομίας μας.

Το πρώτο το οποίο πρέπει να επιλυθεί σε θεσμικό πλαίσιο και σε μόνιμη βάση είναι η διασφάλιση της αναγκαίας ρευστότητας, γι’ αυτές τις επενδύσεις. Πρέπει να υπάρξει εθνικό σχέδιο άμεσα στην κατεύθυνση αυτή. Είναι δυστυχώς γνωστό ότι η υπάρχουσα ρευστότητα στην Κύπρο δεν είναι αρκετή, είναι δύσκολη και περνά από πολύπλοκη γραφειοκρατία. Είναι ισχυρή πεποίθηση μου ότι πρέπει τα διάφορα σώματα π.χ. Συμβούλια Οικονομικής Πολιτικής, CIPA και άλλοι θα πρέπει κατ’ αρχήν να ασχοληθούν με αυτό το θέμα το οποίο θα ανοίξει μεγάλο διάδρομο για την οικονομία μας. Η ύπαρξη ρευστότητας και ανάπτυξης σε συνεχή βάση κινούνται χέρι με χέρι.