Με ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, ο εκπρόσωπος τύπου του Παγκύπριου Ιατρικού συλλόγου, Δρ Βάσος Οικονόμου, ανακοίνωσε την απόφαση του να συμβληθεί με το Γενικό Σύστημα Υγείας και αξηγεί τους λόγους για τους οποίους κατέληξε σε αυτή την απόφαση μετά από ένα μακροχόνιο και βασανιστικό προβληματισμό, όπως έγραψε.
Αυτούσια η ανάρτηση του Δρ Οικονόμου:
ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ
Μετά από μακροχρόνιο και βασανιστικό προβληματισμό κατέληξα σε μια σημαντική απόφαση, την οποία παρά τον μεγάλο βαθμό δυσκολίας έπρεπε να πάρω.
Λαμβάνοντας όλα τα δεδομένα υπόψη και μετά από αλληλοσυγκρουόμενες σκέψεις και ψυχοφθόρους μονολόγους, κατέληξα στην απόφαση να συμβληθώ με το ΓΕΣΥ.
Γράφω μονόλογους διότι πράγματι δε συζήτησα με κανέναν, ούτε με συναδέλφους, ούτε με μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Αμμοχώστου του οποίου προεδρεύω, ούτε με μέλη του Συμβουλίου Ιατρικού Σώματος στο οποίο εδώ και πολλά χρόνια συμμετέχω, ούτε με δικά μου πρόσωπα, ούτε ακόμη και μέλη της οικογένειάς μου, αφού αφενός ήθελα την απόφαση αυτή να την πάρω χωρίς επηρεασμούς και έξωθεν παρεμβάσεις και αφετέρου διότι θεώρησα ότι ήταν όχι μόνο πολύ δύσκολο αλλά κυριολεκτικά αδύνατο, να θέσω ενώπιόν τους, μια σαφή και κατανοητή εικόνα του πολύπλοκου και δαιδαλώδους αυτού προβληματισμού, τον οποίο ο ίδιος δεν ήμουν σε θέση να ελέγξω και να κατανοήσω σε όλη του την έκταση.
Για την κατάληξη αυτού του μακροχρόνιου προβληματισμού μου, έλαβα υπόψη πολλά πράγματα αλλά κυρίως μερικές σημαντικές παραμέτρους. Στη μακρόχρονη παρουσία μου στα κοινά και κυρίως φυσικά στον χώρο της υγείας, με πολλές γραπτές και περισσότερες προφορικές παρεμβάσεις μου, κατέστησα σαφές ότι το ΓεΣΥ αποτελεί αδήριτη ανάγκη για τον τόπο μας και θεωρούσα και εξακολουθώ να θεωρώ ότι είναι επιεικώς απαράδεκτο, το γεγονός ότι παραμείναμε εδώ και πολλά χρόνια η μοναδική χώρα μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας χωρίς εθνικό σχέδιο υγείας. Είχα πάντοτε κατά νουν τους ακόλουθους δύο βασικούς πυλώνες αναφορικά με την εφαρμογή του ΓεΣΥ :
1. Tην κάλυψη και εξυπηρέτηση μιας μεγάλης μάζας συμπατριωτών μας που δεν έχουν κυρίως την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν την ποιότητα της ζωής και κυρίως φυσικά την υγεία τους. Η ανάγκη αυτή τα τελευταία χρόνια γίνεται ακόμη πιο επιτακτική, διότι αφενός η ποιοτική ιδιωτική ιατρική καθίσταται ολοένα και περισσότερο μη προσβάσιμη και αφετέρου η κατάσταση στα Νοσηλευτήρια του Δημοσίου, για πολλούς λόγους και κυρίως λόγω της αλόγιστης υπερφόρτισης, ολοένα και πιο δυσλειτουργική μέχρι και επικίνδυνη. Ο κύριος λόγος αυτής της δυσάρεστης κατάστασης κατά την ταπεινή και συνάμα πανίσχυρη άποψή μου, οφείλεται κυρίως στο αναντίρρητο γεγονός, ότι εδώ και αρκετά χρόνια προσφεύγει σε αυτά πολύ μεγαλύτερος αριθμός ασθενών από όσους ο δημόσιος τομέας της υγείας μπορεί να εξυπηρετήσει. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μακροχρόνιων εσφαλμένων χειρισμών εκ μέρους όλων των κυβερνήσεων και των επιπόλαιων ψηφοθηρικών αποφάσεων όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, που αποφασίζονται από το Νομοθετικό Σώμα.
2. Την ποιότητα της ιατρικής , την οποία οφείλουμε να διαφυλάξουμε ως κόρην οφθαλμού και συνεχώς να αναβαθμίζουμε. Είναι γεγονός ότι με το υφιστάμενο “σύστημα” υγείας, παρά τα σοβαρά δυσεπίλυτα, συσσωρευμένα και ολοένα διογκούμενα προβλήματα, κυρίως στον τομέα της Δημόσιας Υγείας, η μικρή μας χώρα έχει υψηλούς δείκτες που την κατατάσσουν σε τιμητική θέση ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επιτρέψουμε στο βωμό της εφαρμογής και λειτουργίας του οποιουδήποτε σχεδίου, να επιφέρουμε αρνητικά αποτελέσματα στο επίπεδο της προσφερόμενης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Είναι σε πολλούς γνωστό, αν όχι σε όλους, οι οποίοι με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, είτε είναι ιατροί είτε όχι, εμπλέκονται στον τομέα της υγείας, ότι υπήρξα προ πολλών ετών σταθερός υποστηρικτής του ΓεΣΥ. Για πολλά χρόνια με πολλά άρθρα μου και πολλές δημόσιες τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές τοποθετήσεις, όσον αφορά τη δημόσια προβολή και πολλές ώρες από τον ελεύθερο και όχι μόνο χρόνο μου, αφιέρωσα σε συζητήσεις, συνεδριάσεις, διαβουλεύσεις, από διάφορες θέσεις και κυρίως από τη θέση του προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου Αμμοχώστου και του μέλους για πολλά χρόνια του Συμβουλίου Ιατρικού Σώματος του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου.
Επίσης έκανα αρκετές φορές παρουσιάσεις σε οργανωμένα σύνολα, Ιδρύματα, Οργανώσεις, Συλλόγους, Πανεπιστήμια και Σχολεία για το ΓεΣΥ. Σε όλες τις περιπτώσεις υποστήριζα την εφαρμογή του, με την προσοχή και το ενδιαφέρον μου στραμμένο στη μεγάλη μάζα των συνανθρώπων μας, που στη σημερινή προβληματική κοινωνία δεν έχουν την οικονομική κυρίως δυνατότητα, να αποκτήσουν τα πολυτιμότερα αγαθά, τη ζωή και την υγεία. Όπως πολλές φορές έχω τοποθετηθεί, το ΓεΣΥ δεν είναι ούτε σημαντικό ούτε χρήσιμο για την μερίδα εκείνη των πολιτών, που είχε και εξακολουθεί να έχει την οικονομική άνεση να επισκέπτεται οποιονδήποτε ιατρό και οποιονδήποτε Νοσηλευτήριο του ιδιωτικού τομέα και με μεγάλη ευκολία, εκεί που χρειάζεται να μεταβαίνει ακόμη και στα καλύτερα ιατρικά κέντρα του εξωτερικού. Το ΓεΣΥ, ως κοινωνικό, ανθρωπιστικό και αλτρουιστικό σύστημα, θα δώσει τη δυνατότητα πρόσβασης των πασχόντων συνανθρώπων μας ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση και δυνατότητα, ή καλύτερα αδυναμία, να καλύπτονται ισότιμα όλοι και φυσικά και όσοι δεν έχουν είτε σχεδόν καθόλου εισοδήματα, είτε έχουν χαμηλές απολαβές. Αυτό το όραμα από μόνο του, από την πρώτη στιγμή που πολύ αργοπορημένα η πολιτεία αποφάσισε να εφαρμόσει το σύστημα υγείας, ήταν ο κύριος λόγος να θέσω τον εαυτό μου ανάμεσα στους πρωτοπόρους υποστηρικτές της εφαρμογής του.
Παράλληλα θεωρούσα και φυσικά εξακολουθώ να θεωρώ, ότι το οποιονδήποτε όραμα, πόσο μάλλον ένα τόσο φιλόδοξο, όπως είναι το ΓεΣΥ, για να υλοποιηθεί και κυρίως για να πετύχει , που είναι το κυρίως ζητούμενο, χρειάζεται σωστή προεργασία, ενότητα, συναντίληψη, σοβαρότητα, αλληλοσεβασμός, αλληλοκατανόηση, υπευθυνότητα, αποφασιστικότητα, αυστηρότητα, μέσα από ένα συνεχή δημοκρατικό διάλογο και ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών, που οδηγούν στην εξεύρεση των βέλτιστων πρακτικών.
Προσωπικά πιστεύω ότι εξάντλησα κάθε δυνατότητα προς αυτή την κατεύθυνση και καταγράφω ότι δεν είμαι ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα. Στη δική μου σκέψη κυριαρχούσε η εικόνα της μαζικής συμμετοχής της πλειονότητας των ιατρών όλων των ειδικοτήτων και φυσικά των Νοσηλευτηρίων , κλινικών εργαστηρίων, διαγνωστικών κέντρων, φαρμακείων κοκ. Στη δική μου σκέψη υπήρχε η εικόνα, που δυστυχώς αποδεικνύεται ουτοπική, να υπάρχει ευγενής και υγιής συναγωνισμός και μεγάλο ενδιαφέρον για ένταξη στο ΓεΣΥ, τόσο των κύριων παροχέων όσο και των άλλων παροχέων υγείας, γεγονός που σίγουρα θα εξασφάλιζε από την αρχή το κυρίως ζητούμενο, την υψηλή ποιότητα της ιατροφαρμακευτικής φροντίδας. Αντί αυτού δυστυχώς η πραγματική εικόνα μέχρι σήμερα είναι διαφορετική και κατά την άποψή μου απογοητευτική. Ειδικά με τους παιδίατρους προσωπικούς ιατρούς υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, καθώς επίσης και με τους προσωπικούς ιατρούς ενηλίκων, γεγονός που οδηγεί στην απέλπιδα και επικίνδυνη σκέψη για ταχύρρυθμα μαθήματα, έτσι ώστε να μπορέσουν κάποιοι που δε διαθέτουν ειδικότητα, είτε παθολογίας, είτε γενικής ιατρικής, να ενταχθούν στο σύστημα. Παράλληλα παραπέμπουν στο μέλλον την ομαλή ένταξη στο σύστημα των Νοσηλευτηρίων του Δημοσίου, αφού προχωρήσει η μεταρρύθμιση τους, που τελικά θα οδηγήσει – αλήθεια πότε ; – στην από όλους (;) επιθυμητή αυτονόμησή τους. Με τρομάζει η σκέψη της ένταξης τους σε 1,5 χρόνο, την ίδια ώρα που πριν μερικές μέρες παραιτήθηκε, λόγω επιβεβαιωμένου από τον Γενικό Εισαγγελέα ασυμβίβαστου, ο κατά τρόπο επιπόλαιο διορισθείς επικεφαλής του οργανισμού που ανέλαβε την αυτονόμησή τους. Αλήθεια οι αποφάσεις που πήραν, αν πήραν μέχρι σήμερα, έχουν νομική ισχύ;
Αναπάντητα σοβαρά ερωτήματα, αμφιβολίες πολλές και γκρίζες ζώνες, οδηγούν αρκετούς ιατρούς και όχι μόνο, σε σκεπτικισμό. Προβληματίζονται οι παροχείς υγείας κατά πόσο θα συμμετάσχουν στο προτεινόμενο σχέδιο. Το Συμβούλιο Ιατρικού Σώματος του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, με βάση τα δεδομένα και αφού δεν πέτυχε να πείσει τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας, αποφάσισε ομόφωνα να καλέσει, όχι να δώσει εντολή, τα μέλη του, να μη συμμετάσχουν στο προτεινόμενο σχέδιο. Ακολούθως προσέφυγε σε έκτακτη Γενική Συνέλευση, η οποία έθεσε μερικές προϋποθέσεις για διάλογο με τους αρμόδιους φορείς. Ακολούθησε ο διάλογος, τον οποίο ως εντολοδόχοι των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης εξουσιοδοτηθήκαμε να ακολουθήσουμε σε όλες τις βαθμίδες, με αποκορύφωμα τη συνάντηση με όλους τους φορείς στο προεδρικό Μέγαρο, ενώπιον του προέδρου της Δημοκρατίας.
Οι βασικές προϋποθέσεις της Γενικής Συνέλευσης, όχι μόνο δεν ικανοποιήθηκαν, αλλά ούτε καν συζητήθηκαν.
Αφορούσαν και εξακολουθούν να αφορούν το σημαντικό για εμάς αίτημα της αύξησης του σφαιρικού προϋπολογισμού για το ΓεΣΥ και το δικαίωμα της άσκησης ελεύθερης ελεγχόμενης ιατρικής στο πλαίσιο του ΓεΣΥ.
Είχαμε έτοιμες εισηγήσεις και για τα δύο αυτά βασικά μας αιτήματα και η θέση τους ήταν και παραμένει ότι δεν συζητούν ούτε το ένα ούτε το άλλο, αφού ανατρέπεται σε περίπτωση αποδοχής τους η φιλοσοφία του σχεδίου που αποφασίστηκε από τη Βουλή και κατοχυρώθηκε με νομοθεσία. Υπήρξε σημαντική διαφωνία και αποχωρήσαμε εξακολουθώντας να έχουμε την άποψη ότι υπό τις παρούσες συνθήκες η εφαρμογή του προτεινομένου σχεδίου είναι επισφαλής. Αποχωρήσαμε από τον διάλογο, που ούτως ή άλλως κάποτε θα τελείωνε, διατηρώντας την άποψη της Γενικής μας Συνέλευσης και διαφωνώντας με τη διαφωνία τους.
Θα μπορούσα να γράψω και πολλά άλλα και να επισυνάψω αρκετά στοιχεία, επιχειρήματα και δεδομένα, που ενισχύουν την άποψή μας για το προτεινόμενο σχέδιο. Αντί αυτού θα προτιμήσω να τοποθετηθώ ως άτομο μπροστά στο μεγάλο ερώτημα που ορθώνεται ενώπιον του κάθε ιατρού. Θα συμμετάσχω στο προτεινόμενο σχέδιο ; Αυτή την απάντηση την οφείλω κυρίως στους ασθενείς, αλλά και στον εαυτό μου, όπως φαντάζομαι συμβαίνει με όλους τους ιατρούς.
Η μέχρι σήμερα πορεία μου στον χώρο της ιατρικής, τόσο όσον αφορά καθαρά το επάγγελμα – λειτούργημα, όσο και η πολύχρονη και έντονη ανάμειξή μου με τα κοινά, από πολλές επάλξεις, μακριά από τα πολιτικά κόμματα, αφού θεωρώ ότι η προφορά στην κοινωνία δεν είναι απαραίτητο προνόμιο των κομμάτων, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη λήψη της απόφασής μου. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η καθημερινή επαφή μου με τον κύκλο κυρίως των ασθενών μου και όχι μόνο. Αυξάνονται μέρα με τη μέρα τα ερωτήματα και οι απορίες των πολιτών σχετικά με το σχέδιο και πραγματικά δυσκολεύομαι σε αρκετές περιπτώσεις να απαντήσω κατανοητά και ξεκάθαρα, όπως επιθυμώ να πράττω. Πολλά από τα ερωτήματα είναι λογικά και σαφώς χρήζουν απάντησης και διευκρίνισης και ομολογώ δυσκολεύομαι να απαντήσω, αφού έχω πολλά κενά και παρόμοιες αναπάντητες απορίες. Ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας μόλις πριν μερικές μέρες ανακοίνωσε ότι αρχίζει εντατική ενημέρωση για το προτεινόμενο σχέδιο. Αποτελεί και αυτό το γεγονός μια από τις βασικές αδυναμίες του όλου, τολμώ να καταγράψω, επιπόλαιου σχεδιασμού.
Αποφάσισα τελικά μετά από βασανιστικό ψυχοφθόρο προβληματισμό να συμμετάσχω στο προτεινόμενο σχέδιο ως προσωπικός ιατρός, σεβόμενος απόλυτα την όποια απόφαση θα πάρει ο κάθε ιατρός, ανεξάρτητα από ιδιότητα ή ειδικότητά του. Διατηρώντας τις απόψεις μου, τις ανησυχίες μου, τις αμφιβολίες μου, τις απορίες μου και φυσικά τις διαφωνίες μου σε θέματα αρχής, θα συμμετάσχω στην πρώτη φάση του ΓεΣΥ, αφού θεωρώ ότι είναι καθήκον μου να προσφέρω τις γνώσεις και την πείρα μου στους ασθενείς που για πολλά χρόνια με εμπιστεύονται για την υγεία τους.
Παράλληλα θα δώσω αξιοπρεπείς μάχες, διατηρώντας πάντοτε τις αρχές μου αναλλοίωτες, για να επιτύχει το πρώτο σκέλος του σχεδίου και φυσικά θα είμαι παρών στο μεγάλο στοίχημα, που σαφώς είναι η ένταξη στο σχέδιο της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής φροντίδας. Θα αφιερώσω όλες μου τις δυνάμεις μαζί με πολλούς συναδέλφους για να δημιουργήσουμε τις καλύτερες δυνατές συνθήκες ένταξης των Νοσηλευτηρίων στο σχέδιο, με γνώμονα πάντοτε το καλώς νοούμενο συμφέρον όλων, αφού είμαστε εν δυνάμει όλοι ασθενείς. Θέλω να πιστεύω ότι αυτή τη φορά θα μας λάβουν πολύ πιο σοβαρά υπόψη οι κυβερνώντες και θα υιοθετήσουν τις εισηγήσεις και τις απόψεις μας.
Τηρουμένων των αναλογιών, κανείς άλλος επαγγελματίας δεν έχει το τραγικό προνόμιο να ζει τον πόνο, την κακουχία και την αγωνία του πάσχοντος ή του θνήσκοντος συνανθρώπου μας, στο βαθμό που το έχει ο ιατρός.
Θέλω να πιστεύω ότι αυτή τη φορά, στην προσπάθεια της εφαρμογής του συστήματος υγείας δεν θα δεχθούμε επιθέσεις και φράσεις του τύπου κλέφτες, φοροδιαφυγάδες , αχόρταγοι, ανάλγητοι, φιλοχρήματοι και εκμεταλλευτές.
Για να επιτύχει το οποιονδήποτε σύστημα υγείας πρέπει να ικανοποιηθούν , όχι φυσικά υπερβολικές και παράλογες απαιτήσεις των παροχέων υγείας, αλλά τα βασικά τους αιτήματα. Κανένα σύστημα υγείας δεν μπορεί να πετύχει, αν δεν είναι αξιοπρεπώς αμειβόμενοι οι ιατροί και οι λοιποί συντελεστές , εργαζόμενοι σε υγιείς συνθήκες, με εγγυημένη τη σταθερότητα αξιοπρεπούς αμοιβής, που σαφώς θα οδηγήσει στην εξυπηρέτηση των καλώς νοούμενων συμφερόντων των ασθενών. Οι σωστές συνθήκες εργασίας και οι ικανοποιητικές αμοιβές των παροχέων υγείας είναι συγκοινωνούντα δοχεία και σε απόλυτη σχέση με την παροχή του σωστού και ποιοτικού επιπέδου υγείας σε όλους τους δικαιούχους.
Σε κάθε περίπτωση κρίνω ότι δεν πρέπει ποτέ να σταματήσουμε τις προσπάθειές μας για να επιτύχουμε και να προσφέρουμε στον κόσμο το υπό τις περιστάσεις καλύτερο σύστημα που θα αποδειχθεί λειτουργικό και βιώσιμο. Ο διάλογος είναι η μοναδική μας επιλογή όσες δυσκολίες και αν ορθώνονται μπροστά μας.
Είμαστε διατεθειμένοι αλλά και υποχρεωμένοι και εξουσιοδοτημένοι από την Νομοθεσία της πολιτείας, να συνεχίσουμε τον αγώνα για συνεχή αναβάθμιση της ιατροφαρμακευτικής φροντίδας, όπως πράτταμε πριν, έτσι και μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ.
Παραθέτω αυτούσιο απόσπασμα της Νομοθεσίας :
Ο περί Ιατρών (Σύλλογοι, Πειθαρχία και Ταμείον Συντάξεων) Νόμος του 1967 (16/1967)
13.-(1) Το Συμβούλιον εξετάζει άπαντα τα εφαπτόμενα του Ιατρικού επαγγέλματος θέματα και λαμβάνει άπαντα τα μέτρα άτινα εκάστοτε ήθελε κρίνει σκόπιμα προς τούτο· άνευ δε επηρεασμού της γενικότητος της ανωτέρω διατάξεως ή οιασδήποτε ετέρας εξουσίας χορηγηθείσης εις αυτό υπό του παρόντος Νόμου, το Συμβούλιον κέκτηται τας ακολούθους εξουσίας:
(α) να προστατεύη την τιμήν και την ανεξαρτησίαν του Παγκυπρίου Ιατρικού Συλλόγου και να προασπίζη ταύτην εις τας σχέσεις αυτού προς την νομοθετικήν και εκτελεστικήν εξουσίαν.
(δ) να εξετάζη και, εάν κρίνη τούτο σκόπιμον, να υποβάλλη εισηγήσεις επί ισχυούσης νομοθεσίας και ιατρικών θεμάτων υποβαλλομένων αυτώ προς εξέτασιν ή να υποβάλλη εισηγήσεις προς την Κυβέρνησιν επί του κατά πόσον είναι επιθυμητή η εισαγωγή νέας νομοθεσίας.
Δρ Βάσος Θ. Οικονόμου
Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Αμμοχώστου “ ΓΑΛΗΝΟΣ “
Μέλος του Συμβουλίου Ιατρικού Σώματος Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου
Πρόεδρος Επιτροπής Δεοντολογίας Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου