Το να συζητάς για δύο κράτη ή συνομοσπονδία δεν είναι υποχώρηση, είναι προδοσί, είπε μεταξύ άλλων σε διάσκεψη τύπου ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού.
Ο κ. Κυπριανού, χωρίς να αποκαλύπτει στην εισαγωγική του ομιλία το περιεχόμενο της συνάντησης με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ανέφερε επί λέξει τη δική του οπτική για όσα έγιναν μέχρι τώρα στις διαπραγματεύσεις και τι μέλει γενέσθει με τυχούσα απόρριψη της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, υπογράμμισε έντονα ότι η απόρριψη της ομοσπονδιακής λύσης «νομοτελειακά οδηγεί στη διχοτόμηση», τονίζοντας την ανάγκη για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Απαντήσεις Γ.Γ. Κ.Ε. ΑΚΕΛ σε ερωτήσεις δημοσιογράφων
Διαπιστώνετε ότι η Τουρκία όλα αυτά τα χρόνια, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα από Κρανς Μοντανά έχει επιδείξει απτά δείγματα γραφής και έχει συμβάλει στην προσπάθεια επίτευξης λύσης; Ποια η θέση του ΑΚΕΛ για τη συμφωνία που φαίνεται να επιτυγχάνεται για τον East Med; Για το θέμα των αγνοουμένων βλέπουμε ότι δεν γίνεται καμιά προσπάθεια από την Τουρκία να δώσει στοιχεία.
Σε ότι αφορά το γενικότερο ρόλο της Τουρκίας, νομίζω ότι υπάρχει μία συναίνεση και συναντίληψη μεταξύ όλων μας ότι η Τουρκία είναι η κύρια αιτία γιατί δεν έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα να φτάσουμε σε συμφωνία. Είναι επιθετική, είναι προκλητική, επιχειρεί ενίοτε να λειτουργήσει με τρόπο επεκτατικό, με ένα τρόπο ο οποίος είναι πολύ ενοχλητικός. Αυτό θα πρέπει να το συνυπολογίσουμε όταν καθορίζουμε τη δική μας τακτική. Όταν έχεις απέναντί σου έναν τέτοιο αντίπαλο, ο οποίος λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο, εσύ πρέπει να είσαι διπλά και τριπλά προσεκτικός. Να αποφεύγεις τα οποιαδήποτε λάθη και σε ότι αφορά την ουσία και σε ότι αφορά την τακτική. Εκείνο το οποίο λοιπόν κατηγορούμε τον Αναστασιάδη είναι για τις αντιφάσεις του, για τις παλινδρομήσεις, για τις συνεχείς μετακινήσεις του από τις θέσεις τις οποίες διαχρονικά έχουμε καθορίσει, γεγονός που διευκολύνει την Τουρκία να προωθεί τους στόχους της. Αυτό είναι εκείνο για το οποίο επικρίνουμε τον κ. Αναστασιάδη. Kαι για το γεγονός ότι την ώρα την κρίσιμη, δεν λειτούργησε με τρόπο που θα έφτανε μέχρι τέλους και θα υποχρέωνε την Τουρκία είτε να τοποθετηθεί θετικά σε ότι αφορά τις απαιτήσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, είτε να παρέμενε εκτεθειμένη.
Σε ότι αφορά το θέμα των αγνοουμένων, σίγουρα η Τουρκία είναι αδικαιολόγητη, και ο κατοχικός στρατός, γιατί δεν δίνουν τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για να μπορέσουμε να φτάσουμε στη διαλεύκανση όλων των υποθέσεων. Πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθεια. Θεωρώ ότι εάν προχωρήσουν οι συνομιλίες και οι διαπραγματεύσεις με ένα θετικό τρόπο, αυτό θα διευκολύνει και την προσπάθειά μας για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων. Δηλαδή της συνεργασίας της τουρκικής πλευράς.
Σε ότι αφορά τον East Med, άκουσα σήμερα το πρωί τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπό. Δεν υπάρχει ακόμα τίποτε απολύτως το συγκεκριμένο. Η δική μας η απαίτηση είναι πρώτα και κύρια να επιλυθεί το Κυπριακό με σωστό τρόπο, που να ανταποκρίνεται στα οράματα και τις προσδοκίες του συνόλου του κυπριακού λαού, όχι μόνο των ελληνοκυπρίων αλλά σίγουρα ούτε και μόνο των τουρκοκυπρίων, και πολύ περισσότερο βέβαια όχι στους στόχους της Τουρκίας. Από εκεί και πέρα θα πρέπει να συζητήσουμε στη βάση πλέον οικονομικών δεδομένων, και πολιτικών, αλλά κυρίως οικονομικών δεδομένων, για να ληφθούν αποφάσεις. Εμάς η θέση μας είναι ξεκάθαρη. Η προσπάθεια αποκλεισμού του οποιοδήποτε, από μία ευρύτερη συνεργασία στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου μόνο εντάσεις και τριβές μπορεί να προκαλεί. Δεν εξυπηρετεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα των λαών της περιοχής, τα οποία εξυπηρετούνται μόνο μέσα και από την επίτευξη ειρήνης και σταθερότητας.
Είπατε ότι κάποιοι διατείνονται ότι ο κ. Αναστασιάδης τους εκμυστηρεύτηκε ότι αναζητά ή επιδιώκει άλλη λύση. Σε άλλο σημείο της ομιλίας σας είπατε ότι η εγκατάλειψη της ομοσπονδίας συζητείται σε ψηλά δώματα. Θέλω να σας καλέσω να γίνετε συγκεκριμένος και να μας πείτε αν και ο κ. Τσαβούσογλου με τον οποίο συναντηθήκατε την Πέμπτη, λέει κάτι τέτοιο, ότι του εκμυστηρεύτηκε ο κ. Αναστασιάδης. Και πριν από λίγο ο κ. Ακκιντζί από το βήμα της συνόδου του Βοσπόρου είπε ότι αν συνεχιστούν οι μονομερείς ενέργειες των ε/κ θα μεγαλώσει η ένταση στην περιοχή. Αν πιστεύετε ότι τέτοιες θέσεις βοηθούν προς την επανέναρξη.
Το πρώτο: νομίζω ότι υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα στοιχεία. Ο αναπληρωτής Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών είπε δημόσια ότι μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου ο κ. Αναστασιάδης τους εκμυστηρεύτηκε να ψάξουμε για άλλη λύση. Λύση είναι οποία θα έχει και συνομοσπονδιακά και στοιχεία από δύο κράτη. Πολύ συγκεκριμένα. Δεν απάντησε η κυβέρνηση σε αυτήν την πολύ συγκεκριμένη δήλωση του κυρίου Σαββίδη. Το δεύτερο, ο κ. Πρόδρομου, σε συνέντευξή του στο ΡΙΚ, είπε ότι είναι γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συζητώντας με ηγέτες κρατών και άλλους διπλωμάτες τους λέει η Τουρκία θέλει λύση δύο κρατών, εσείς τι νομίζετε; Και όταν κατανόησε την γκάφα την οποία έκανε επιχείρησε να το κολοκύθισει λέγοντας ότι ξέρετε, ο Πρόεδρος βέβαια δεν το αποδέχεται. Γιατί αφού δεν το αποδέχεται ζητά από άλλους να τοποθετηθούν σε αυτό το ζήτημα;
Σε ότι αφορά τον κ. Τσαβούσογλου αν έχει κάτι να πει ο ίδιος θα το πει. Δεν είμαι δικηγόρος του κ. Τσαβούσογλου ανεξάρτητα με το αν τον έχω συναντήσει. Μου είπε πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα και ελπίζω και εύχομαι κάποτε αυτά τα πράγματα να δουν το φως της δημοσιότητας.
Σε ότι αφορά τις δηλώσεις του κ. Ακκιντζί. Είπα και στην παρέμβασή μου στη συζήτηση που έγινε στην Άγκυρα την περασμένη Παρασκευή, ότι αυτού του είδους οι δηλώσεις δεν βοηθούν καθόλου. Πρέπει να καταλάβουν οι πάντες ότι η Κύπρος είναι κυρίαρχο κράτος και έχει κάθε δικαίωμα να προχωρήσει στην υλοποίηση του ενεργειακού της προγράμματος. Και αυτό το δικαίωμα πρέπει να το ασκεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Βέβαια την ίδια στιγμή λέμε στον κ. Αναστασιάδη ότι είναι αφέλεια να θεωρούμε ότι δίχως λύση στο Κυπριακό θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε το φυσικό πλούτο τον οποίο διαθέτουμε, απρόσκοπτα. Θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε πολλές δυσκολίες. Για αυτό η συνέχιση του ενεργειακού προγράμματος πρέπει να συνοδεύεται και από την επίδειξη ετοιμότητας, πραγματικής ετοιμότητας, όχι στα λόγια, στις πράξεις, για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων που να φτάσουν το συντομότερο σε λύση στο Κυπριακό.
Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κίνητρα από τα οποία εκπορεύεται αυτή η αλλαγή στάση του ΠτΔ; Γιατί την περασμένη βδομάδα είδαν το φως της δημοσιότητας κάποιες αναφορές τις οποίες έχετε κάνει ότι επηρεάζεται συγκεκριμένα από το Ισραήλ και τον πρωθυπουργό της χώρας κ. Νετανιάχου. Και αν σε αυτά τα κίνητρα εντάσσεται και αυτό που ρώτησαν προηγουμένως οι συνάδελφοι, δηλαδή ο αγωγός East Med και μια προσπάθεια ίσως αποκλεισμού της Τουρκίας από τους ενεργειακούς σχεδιασμούς στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το πρώτο που θέλω να πω είναι ότι δεν έκανα καμία δημόσια αναφορά για αυτό το οποίο αναφέρεστε. Όμως νομίζω ότι κάποια συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν αβίαστα. Σε ότι αφορά το Ισραήλ πρώτα και κύρια είναι προφανής η αντίληψη την οποία έχει η κυβέρνηση Νετανιάχου για το ποια θα πρέπει να είναι η σχέση τους με τους Παλαιστίνιους. Θεωρούν ότι δεν μπορούν να ζήσουν μαζί και ότι η επιλογή θα πρέπει να είναι η ανέγερση ενός οριστικού τοίχους. Αυτή είναι η αντίληψη του κυρίου Νετανιάχου για το πώς πρέπει να επιλύονται προβλήματα σε χώρες όπου υπάρχουν διαφορετικές εθνότητες. Από εκεί και πέρα ο καθένας μπορεί να εξαγάγει τα συμπεράσματα του ποια πιθανόν να είναι η προσέγγιση του σε ότι αφορά την Κύπρο.
Το δεύτερο που θέλω να πω είναι πως πολλοί αποδίδουν πολλά κίνητρα στον κ. Αναστασιάδη. Διάφοροι. Το ένα είναι ότι θεωρεί ότι δεν μπορεί να περάσει μία πρόταση λύσης Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας από ένα πιθανό δημοψήφισμα. Η άλλη εκδοχή είναι ότι βολεύεται με την υφιστάμενη κατάσταση πραγμάτων. Άλλη εκδοχή είναι ότι επηρεάζεται από το Ισραήλ. Εγώ δεν μπορώ να είμαι στο μυαλό του κ. Αναστασιάδη, ούτε μπορώ να ξέρω γιατί έχει μετακινηθεί από τις θέσεις τις οποίες υποστήριζε μέχρι σήμερα. Εκείνο το οποίο εμείς διαπιστώνουμε είναι ότι υπάρχει αυτή η μετακίνηση. Τοποθετείται με θέσεις εκ διαμέτρου αντίθετες με εκείνες που έλεγε πολύ πρόσφατα. Το γιατί ρωτήστε τον ίδιο να εξηγήσει τεκμηριωμένα γιατί θεωρεί ότι αυτά που λέει σήμερα είναι τα ίδια με εκείνα που έλεγε πριν δύο χρόνια.
Επειδή τα τελευταία λεπτά η συζήτηση επικεντρώθηκε στην συνάντηση σας με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, επιστρέφετε αισιόδοξος μετά το ταξίδι σας στην Τουρκία, στο οποίο μιλήσατε και σε ένα ακροατήριο, σε μια δεξαμενή σκέψης, είχατε τη συνάντηση σας με τον κ. Τσαβούσογλου, επιστρέφετε πιο αισιόδοξος; Και θα ήθελα και το τεκμήριο το οποίο σας οδηγεί σε αυτή την αίσθηση.
Θέλετε να σας αποκαλύψω τι είπαμε με τον κ. Τσαβούσογλου δηλαδή. Δυστυχώς δεν μπορώ να το κάνω. Ήταν μια συνάντηση, αντιλαμβάνεστε, που δεν μπορεί να λεχθούν δημόσια το τι έχει συζητηθεί. Πρώτα να μου επιτρέψετε να πω δυο λόγια για τη συζήτηση που είχαμε στο ερευνητικό κέντρο TEPAV. Ήταν προσκεκλημένοι διπλωμάτες, ακαδημαϊκοί, διδακτορικοί φοιτητές δημοσιογραφίας. Ένα ψηλού επιπέδου ακροατήριο και νομίζω λεπτομέρειες της ομιλίας μου έχουν δημοσιοποιηθεί. Ήταν ξεκάθαρη θέση μας και επαναλαμβάνω και εδώ ότι το ΑΚΕΛ δεν τοποθετείται ανάλογα με το ακροατήριο το οποίο έχει απέναντί του. Το ΑΚΕΛ τοποθετείται σταθερά σε θέσεις διαχρονικές τις οποίες έχει αναφορικά με τη λύση του Κυπριακού αλλά και σε άλλα σημαντικά γεωπολιτικά ζητήματα όπως είναι το θέμα των υδρογονανθράκων της ευρύτερης συνεργασίας που επιβάλλεται να υπάρξει στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, και ούτω καθεξής. Παρόλο που άσκησα εντονότατη κριτική στην Τουρκία για τις πολιτικές τις οποίες ακολουθεί, για τις απειλές τις οποίες διατυπώνει με διάφορες ευκαιρίες, πρέπει να σας πω ότι και οι διοργανωτές αλλά και οι υπόλοιποι που συμμετείχαν ήταν απόλυτα ικανοποιημένοι και θεώρησαν ως εξαιρετικά σημαντικά αυτά τα οποία είχαμε πει.
Τώρα, επιστρέφω πιο αισιόδοξος ή πιο απαισιόδοξος; Θα πω ότι έχουν επιβεβαιωθεί πολλά από εκείνα τα οποία λέμε όλο αυτό το τελευταίο διάστημα από τη συζήτηση που είχαμε με τον κ. Τσαβούσογλου. Τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα, έγιναν πιο δύσκολα από το γεγονός ότι δεν έχουμε μία σταθερή αντίληψη για το τι θέλουμε επιτέλους να πετύχουμε μέσα από τις διαπραγματεύσεις.
Δεν είναι τυχαίο που στη συνέντευξη του κ. Τσαβούσογλου έθεσε ένα σημαντικό ερώτημα. Πέστε μας τι θέλετε. Δεν είναι τυχαίο που έθεσε αυτό το ερώτημα στη συνέντευξή του, και κατά την άποψή μου χρειάζεται υπερπροσπάθεια για να εξασφαλίσουμε ότι το Κυπριακό μπορεί να παραμείνει στο συμφωνημένο πλαίσιο και ότι μπορεί να επιτευχθεί λύση. Εμείς θεωρούμε ότι μπορούν αυτά τα πράγματα να γίνουν. Φτάνει να συζητήσουμε με ειλικρίνεια. Και αν πραγματικά ο κύριος Αναστασιάδης εννοεί αυτά τα οποία λέει, ότι δηλαδή αυτή τη στιγμή απαιτείται η καλύτερη δυνατή ενότητα του κυπριακού λαού, και εμείς συμφωνούμε απολύτως με αυτήν τη διαπίστωση γιατί τα πράγματα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα, ένας τρόπος υπάρχει να το πετύχουμε. Η προσήλωση στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης. Αν το καταλάβει ο κύριος Αναστασιάδης τότε μπορούν να υπάρξουν οι δυνατότητες της ευρύτερης δυνατής σύγκλισης.
Αναφερθήκατε στη συνέντευξη του κ. Τσαβούσογλου και στο ερώτημα αν εμείς ξέρουμε τι θέλουμε. Η Τουρκία πιστεύετε ότι ξέρει τι θέλει τελικά; Καθώς ο κ. Ακκιντζί λέει ότι πρέπει να συζητήσουμε την ΔΔΟ αποκλειστικά, ο κ. Τσαβούσογλου λέει εγώ συζητώ για όλες τις λύσεις. Σας ξεκαθάρισε ο κ. Τσαβούσογλου για ποια λύση μιλάμε; Κατηγορείτε τον κ. Αναστασιάδη ότι έχει κάνει κάποια βήματα τα οποία ουσιαστικά δείχνουν ότι μας οδηγούν κάπου αλλού και υποστηρίζετε ότι πρέπει να μείνουμε σταθεροί στις προτάσεις κ. Γκουτέρες σε όλα τα δεδομένα. Όσο αφορά τα ενεργειακά, για ποιο λόγο εμείς θα πρέπει να σκεφτόμαστε διπλά και τριπλά την Τουρκία την ώρα που η Δημοκρατία υπογράφει συμφωνίες με ξένες εταιρείες, κάνει αυτό που κάνουν επίσημα όλα τα αναγνωρισμένα κράτη, προχωρά στον ενεργειακό της πρόγραμμα όπως πρέπει;
Να ξεκινήσω από το δεύτερο ερώτημα. Ξέρετε, αυτά τα συνθήματα ότι, μα γιατί εμείς να λαμβάνουμε υπόψη τις απαιτήσεις της Τουρκίας, από τη στιγμή που είμαστε ένα κυρίαρχο κράτος έχουμε το δικαίωμα να λέμε ότι θέλουμε, να προχωρούμε όπως θέλουμε. Αυτά τα λέγαμε και πρίν το 1974. Και δυστυχώς ξέρουμε ποια είναι η κατάληξη. Δεν λέω ότι οι απειλές τις Τουρκίας θα πρέπει να μας εκφοβίσουν και να μας υποχρεώσουν να μετακινηθούμε από τις θέσεις τις οποίες έχουμε διατυπώσει ή να αποδεχτούμε μια κακή λύση χάρη αυτών των απειλών.
Αυτό το οποίο λέω, όπως είπα και προηγουμένως, είναι να έχουμε επίγνωση ότι η άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στα ενεργειακά θα πρέπει να συνοδεύεται από την ταυτόχρονη πολιτική βούληση, την επίδειξη πολιτικής βούλησης για λύση στο Κυπριακό, στη βάση των συμφωνημένων αρχών. Αυτό πρέπει να κάνουμε. Και αν το κάνουμε η Τουρκία είτε θα υποχρεωθεί να συνεργαστεί είτε θα μείνει εκτεθειμένη.
Αυτή τη στιγμή τι έχουμε; Η Τουρκία συμπεριφέρεται προκλητικά όπως λέτε, συμπεριφέρεται επιθετικά όπως λέτε, αθωώνεται από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και εμείς είμαστε στο σκαμνί του κατηγορουμένου. Αυτά είναι τα γεγονότα, ότι και να λέει η κυβέρνηση. Αυτά καταγράφει στην έκθεση του ο Γενικός Γραμματέας. Και αν η κυβέρνηση διαφωνεί με αυτά που καταγράφει ο Γενικός Γραμματέας στην έκθεσή του, το πολύ απλό πράγμα που έπρεπε να κάνει, το ελάχιστο που έπρεπε να κάνει τότε, το Σεπτέμβρη του 17, έπρεπε να πει στον κ. Γκουτέρες αυτά που γράφεις είναι απαράδεκτα. Τα πράγματα στο Κρανς Μοντάνα εξελίχθηκαν διαφορετικά, όχι όπως τα περιγράφεις. Δεν το έκανε αυτό το πράγμα η κυβέρνηση. Προκαλούνται δικαιολογημένα ερωτηματικά. Γιατί δεν το έκαναν αυτό το πράγμα το στοιχειώδες η κυβέρνηση εάν τα πράγματα εξελίχθηκαν όπως η ίδια υποστηρίζει;
Τώρα, ξέρει τι θέλει η Τουρκία; Αν με ρωτάτε εμένα, η Τουρκία θα ήταν ικανοποιημένη με μία λύση που δεν θα της προκαλεί κανένα πρόβλημα. Θα της εξασφαλίζει τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις τις οποίες έχει για το Κυπριακό. Το ερώτημα το κρίσιμο είναι, εμείς τι κάνουμε για να τη δυσκολέψουμε; Για να την υποχρεώσουμε να έρθει στο τραπέζι και να συζητήσει εκείνα τα οποία κατέγραψε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στο πλαίσιο του -στα οποία αναφέρθηκα για να μην τα επαναλάβω; Τι κάνουμε εμείς για να τη δυσκολέψουμε να την υποχρεώσουμε να συζητήσει σε αυτή τη βάση; Με αντιφάσεις και παλινδρομήσεις; Είπα και πριν απλώς τη διευκολύνουμε.
Στο παρελθόν ο κ. Τσαβούσογλου έκανε αναφορές ότι ονειρεύεστε ότι θα αποχωρήσουν από την Κύπρο οι τουρκικές εγγυήσεις, ότι δεν τίθεται θέμα αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, ότι το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά αποκλειστικά οφείλεται στην ε/κ πλευρά διότι δεν έκανε βήμα, ιδιαίτερα στην θέση της για μηδέν στρατό, μηδέν εγγυήσεις, μηδέν επεμβατικά δικαιώματα και αυτό δεν πρόκειται να προχωρήσει σε λειτουργική λύση. Ταυτόχρονα κάνατε μια αναφορά ότι σας είπε πολλά και διάφορα ο κ. Τσαβούσογλου. Συγκεκριμένα σε αυτό το σημείο που είναι πάγια θέση της Τουρκίας πως μπορούμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι ότι οδηγούμαστε σε μια δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση του κυπριακού με αυτές τις θέσεις που θέτει ο κ. Τσαβούσογλου σχεδόν καθημερινά από πλευράς της Τουρκίας.
Ο κ. Τσαβούσογλου όντως τα είπε αυτά τα πράγματα και τα επανέλαβε και στην συνέντευξή του στον «Πολίτη». Αυτή είναι η τουρκική θέση η οποία προβάλλεται και προτάσσεται πριν από διαπραγματεύσεις. Και το ξεκαθάρισε και στην ίδια του τη συνέντευξη στον Πολίτη. Ότι αν θέλετε να συζητήσουμε για αυτά τα θέματα να περιμένετε να πάμε στις διαπραγματεύσεις. Τι θέλετε να σας πω τώρα για τις εγγυήσεις ότι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε υποχωρήσεις τη στιγμή που δεν υπάρχουν διαπραγματεύσεις; Και είπε ταυτόχρονα στη συνέντευξή του ότι στο Κράνς Μοντάνα είχαν κάνει ένα σχεδιασμό από 4 σημεία υποχώρησης. Και λέει φτάσαμε μόνο στο δεύτερο σημείο στις διαπραγματεύσεις διότι δεν δόθηκε η δυνατότητα να συζητηθούν όλα τα υπόλοιπα.
Τι πρέπει να κάνουμε εμείς λοιπόν για να δούμε κατά πόσον η Τουρκία είναι έτοιμη να φτάσει μέχρι του σημείου που εμείς θέλουμε να φτάσει, ή θα επιμείνει σε αυτές τις αδιάλλακτες θέσεις και τις προκλητικές στάσεις που διατυπώνει δημόσια. Ο μόνος τρόπος για να το μάθουμε να πάμε σε διαπραγματεύσεις. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να το μάθουμε. Επιμένοντας σε αρχές, εμείς από τη δική μας πλευρά, να τους πάρουμε σε διαπραγματεύσεις. Ο Γενικός Γραμματέας στο πλαίσιο του έγραψε ότι δεν μπορούν να γίνουν δεκτά εγγυητικά και επεμβατικά δικαιώματα, είναι αναχρονισμός. Εκεί λοιπόν η Τουρκία είτε θα συγκρουστεί με το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, είτε θα υποχρεωθεί να συνεργαστεί για να φτάσουμε σε συμφωνία. Τόσο απλά είναι τα πράγματα στο δικό μας το μυαλό. Και επαναλαμβάνω αφού το Πλαίσιο Γκουτέρες, λέει ο κ. Αναστασιάδης ότι διαμορφώθηκε το δικό του πρωταγωνιστικό ρόλο και είναι τόσο καλό, γιατί τον φοβίζει; Αφού καλύπτει τις βασικές μας ανησυχίες γιατί δεν συνεχίζουμε, και εκεί είτε να εκτεθεί η Τουρκία είτε να συμφωνήσει;
Λέχθηκε και στην αρχική σας τοποθέτηση ότι ενώ ο κ. Ακκιντζί είχε ζητήσει επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες τον περασμένο Απρίλιο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν προχώρησε σε επανέναρξη. Ωστόσο πώς μπορούσε να γίνει αυτό δεδομένου ότι υπάρχει διαφορετική ανάγνωση από τις δύο πλευρές σε ότι αφορά το πλαίσιο. Πως νομίζετε ότι πρέπει να προχωρήσει η πλευρά μας αν δεν υπάρξει κατάληξη στο όλο θέμα των όρων αναφοράς;
Πρώτα και κύρια σε ότι αφορά την διαφορετική ερμηνεία η οποία αποδίδεται στο πλαίσιο Γκουτέρες. Τις διαπραγματεύσεις τις διεξαγάγει ο ίδιος ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και φαντάζομαι όλοι να εκτιμούμε ότι ξέρει ο Γενικός Γραμματέας τι ανέφερε στο πλαίσιο του. Ως εκ τούτου δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Ανεξάρτητα με το αν είχαμε εμείς τότε διαφορετική ερμηνεία, ο Γενικός Γραμματέας ξέρει, και επειδή οι διαπραγματεύσεις θα γίνονταν κάτω από την αιγίδα του, θα έδινε τη σωστή ερμηνεία. Αυτό είναι το ένα που θέλω να πω. Το δεύτερο που θέλω να πω, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ σε όλες τις διαδοχικές εκθέσεις που ετοίμασε αναφέρεται στο πλαίσιο το οποίο κατέθεσε στις 30 του Ιούνη. Εμείς, είμαστε οι μόνοι που μιλούν για πλαίσιο της 4ης του Ιούλη και αυτό θα έπρεπε να μας προβληματίσει. Και γιατί δεν λέμε στο Γενικό Γραμματέα ότι κύριε αυτά που γράφεις στην έκθεσή σου είναι λάθος, το πλαίσιο είναι της 4ης του Ιούλη. Γιατί δεν διαμαρτυρηθήκαμε για αυτά τα βασικά ζητήματα;
Τώρα τι πρέπει να κάνουμε εάν αποτύχει η προσπάθεια για συμφωνία στους όρους αναφοράς. Ειλικρινά, αν αποτύχει η προσπάθεια για κατάληξη στους όρους αναφοράς, δεν ξέρω τι θα μπορούμε να κάνουμε για να σώσουμε την κατάσταση. Εκείνο λοιπόν που θα πω εγώ είναι ότι θα πρέπει να εργαστούμε με συνέπεια και προσήλωση, έτσι ώστε να καταλήξουμε στους όρους αναφοράς. Όχι με απαράδεκτες υποχωρήσεις από τη δική μας πλευρά, όπως επιχειρεί να πείσει ο κύριος Αναστασιάδης ότι τάχα του ζητά το ΑΚΕΛ να κάνει, αλλά με εμμονή στις συμφωνημένες αρχές λύσης του Κυπριακού.
Και να μου επιτρέψετε να πω το εξής. Επειδή ενίοτε βγαίνουν και στελέχη του Συναγερμού και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και μας κατηγορούν ότι εμείς τάχα απαιτούμε από τον πρόεδρο να κάνει απαράδεκτες υποχωρήσεις, εγώ θα τους πω ότι το να συζητάς δύο κράτη ή να συζητάς συνομοσπονδία δεν είναι απαράδεκτη υποχώρηση, είναι προδοσία.
Το επιχείρημα πως είναι ανεδαφικό το μοντέλο είναι ένα επιχείρημα στο οποίο αναφέρεται και η Τουρκία. Στην Τουρκία τι απαντάμε; Έχετε δει τους τ/κ απομακρύνονται από τη λύση ομοσπονδίας;
Σε ότι αφορά την θέση της Τουρκίας που την διατύπωσε και σε συνέντευξή του ο κ. Τσαβούσογλου, ότι πρέπει να συζητήσουμε και άλλα μοντέλα λύσης, δεν λέει ότι αποκλείει τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Λέει ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί. Η δική μας η απάντηση είναι ότι πρέπει να επιμένουμε. Αλίμονο αν δεχτούμε να συζητήσουμε συνομοσπονδία ή λύση δύο κρατών. Επαναλαμβάνω είναι προδοτικό κάτι τέτοιο και μόνο καταστροφή θα φέρει στην χώρα. Είπα προηγουμένως ποιες θα είναι οι επιπτώσεις, διότι είτε συνομοσπονδία, είτε δύο κράτη, μιλούμε για διχοτόμηση και είπα ποια είναι τα αρνητικά στοιχεία.
Τώρα σε ότι αφορά την τουρκοκυπριακή κοινότητα ο κ. Ακκιντζί επιμένει σε λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, όπως επιμένουν και τα κόμματα της κεντροαριστεράς και της Αριστεράς. Ξέρετε, υπάρχει μία λανθασμένη αντίληψη και στους ελληνοκύπριους και αλλού. Δεν είναι όλοι ίδιοι σε μία χώρα ή σε μία κοινότητα. Υπάρχουν οι άνθρωποι που υποστηρίζουν κάποιες συγκεκριμένες απόψεις και υπάρχουν και άλλοι που επιλέγουν διαφορετικές λύσεις. Υπάρχουν λοιπόν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, όπως και στην ελληνοκυπριακή κατά την άποψή μου, εκείνοι που επιμένουν σε λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και εκείνοι που θα ήθελαν να απαλλαγούν από αυτή. Το θέμα είναι ότι η Διεθνής κοινότητα σύσσωμη θεωρεί ότι αυτό το πλαίσιο μπορεί να αποτελέσει τη λύση στο Κυπριακό, δεν βλέπει άλλη επιλογή και σε αυτή πρέπει να επιμείνουμε και είναι και δική μας πεποίθηση ότι είναι η μόνη επιλογή βέβαια.
Θεωρείτε ότι συνειδητά ο ΠτΔ οδηγεί με τους χειρισμούς του το Κυπριακό σε μια άλλη μορφή λύσης στο Κυπριακό, στη λύση δύο κρατών;
Θεωρώ ότι ο κύριος Αναστασιάδης είναι αρκούντος ικανός και έμπειρος πολιτικός και δεν πρόκειται ποτέ να οδηγήσει τα πράγματα προς μία κατεύθυνση που δεν θα ξέρει ποια είναι.
Για το θέμα των ζητημάτων που ανοίγει ο ΠτΔ, τόσο της αποκεντρωμένης αλλά και του ΝΑΤΟ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν ανοίχτηκε στην εισηγητική σας ομιλία, θεωρείτε ότι πως αυτά ανοίγονται από τον κ. Αναστασιάδη ως προσπάθεια απεμπλοκή ή απλά για να ροκανίσει το χρόνο.
Όπως και να έχει, όποια και να είναι η προσπάθεια του, η κατάληξη είναι η ίδια. Τι είχαμε μετά από το Κρανς Μοντάνα; Ο Γενικός Γραμματέας λέει πρέπει να με πείσετε να επαναρχίσω τις διαπραγματεύσεις στη βάση κάποιων συγκεκριμένων στοιχείων. Σε ότι αφορά την ουσία, σε ότι αφορά τη διαδικασία, αλλά και στη βάση του ότι έχετε την πολιτική βούληση αυτήν τη φορά να πάμε μέχρι τέλους. Αντί να του απαντήσουμε σε αυτά που ρωτά ο Γενικός Γραμματέας, ο κύριος Αναστασιάδης ανοίγει άλλα ζητήματα. Ο καθένας μπορεί να εξάγει τα συμπεράσματα του. Θεωρώ λοιπόν ότι είναι μία παρελκυστική πολιτική η οποία αποφεύγει να απαντήσει στα βασικά ζητήματα και επιχειρεί να μεταφέρει το κυπριακό αλλού. Κάποιοι, αν παρατραβήξουν λίγο αυτά τα πράγματα, μπορεί να καταλήγουν και στο συμπέρασμα ότι γίνονται όλα αυτά για να δείξει ότι δεν μπορούμε να καταλήξουμε πουθενά, ως εκ τούτου να αποδεχτούμε κάτι διαφορετικό από αυτό το οποίο συζητούμε σήμερα.
Ξεκαθαρίζω ότι εμείς δεν πρόκειται να πειστούμε είτε άμεσα είτε έμμεσα από τέτοιες προσεγγίσεις. Εμείς θα επιμείνουμε μέχρι τέλους ότι η επιλογή για την Κύπρο είναι η συμφωνημένη λύση, η απελευθέρωση και η επανένωση, η επικράτηση της Ειρήνης και της σταθερότητας στο νησί και όχι οι τυχοδιωκτικές περιπέτειες
Ένα ζήτημα το οποίο προέκυψε πριν φύγετε για Τουρκία, από όπου πηγάζουν οι εκτιμήσεις σας για επηρεασμό του ΠτΔ από τον ισραηλινό πρωθυπουργό, πέρα από αυτό που μας είπατε ότι είναι η πολιτική Νετανιάχου στο παλαιστινιακό, άρα και κατά συνέπεια είναι και στο Κυπριακό; Το δεύτερο είναι αν έχετε σαφείς ενδείξεις ότι υπάρχει πλάνο ΝΑΤΟϊκής εμπλοκής.
Όσο αφορά το Νετανιάχου θα επαναλάβω ότι δεν είπα τέτοιο πράγμα δημόσια. Δεν είπα ότι εκείνος ο οποίος επηρέασε τον κ. Αναστασιάδη είναι ο κ. Νετανιάχου. Εκείνο που είπα και θα πω και τώρα, είναι ότι ακούγονται πολλά για το ρόλο του. Και ακούγονται αυτά τα πολλά. Είσαστε δημοσιογράφοι, έγκριτοι δημοσιογράφοι είμαι βέβαιος ότι τα ακούτε και εσείς αυτά τα οποία ακούμε και εμείς. Αυτό σημαίνει ότι ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα; Όχι κατ’ ανάγκη. Αλλά υπάρχει και το ενδεχόμενο να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Και όταν αναλύεις κάποια ζητήματα επιχειρείς να δεις πως γίνονται κάποιες κινήσεις και εξαγάγεις και συμπεράσματα. Δεν είναι μόνον αυτά τα οποία λέγονται δημόσια.
Έχουμε στοιχεία για να τη ΝΑΤΟική εμπλοκή; Δεν θέλω να ξανά ανοίξω το θέμα αλλά επαναλαμβάνω και επιμένω, έγιναν κρούσεις και προς το ΑΚΕΛ. Το δεύτερο, εσείς οι δημοσιογράφοι γράφετε ότι ακόμα και στην πρόσφατη συνάντηση των εγγυητριών Δυνάμεων στη Νέα Υόρκη τον περασμένο Σεπτέμβρη, τέθηκε το θέμα των ΝΑΤΟικών εγγυήσεων. Θέλω να πω το εξής. Είναι από ιδιοτροπία που το ΑΚΕΛ διαφωνεί με έναν τέτοιο ενδεχόμενο; Καλά, πρώτα και κύρια για να μην πάμε στην ουσία από την αρχή, είδατε σε κάποια περίπτωση το ΝΑΤΟ να υπερασπίζεται μία χώρα-μέλος η οποία δέχεται επίθεση από άλλη χώρα-μέλος όπως είναι η Τουρκία; Τι έγινε στην περίπτωση των Ιμίων, παραδείγματος χάρη.
Αλλά να πω και την ουσία του ζητήματος. Το ΝΑΤΟ είναι ένας επιθετικός οργανισμός, δεν υπάρχει διένεξη στον πλανήτη που να μην κρύβεται από πίσω το ΝΑΤΟ ή οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ. Σε κάθε γωνιά του πλανήτη όπου υπάρχει εστία ανάφλεξης, το ΝΑΤΟ διαδραματίζει το δικό του αρνητικότατο ρόλο. Γιατί να θεωρούμε ότι στη δική μας την περίπτωση θα λειτουργήσει διαφορετικά; Και να μην ξεχνούμε ότι τα σχέδια, με βάση το φάκελο της Κύπρου, δεν λέω πράγματα πλέον που δεν μπορούν να τεκμηριωθούν, με βάση το φάκελο της Κύπρου είναι στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ που εγκρίθηκε το σχέδιο για το Δίδυμο το έγκλημα του 74 σε βάρος της Κύπρου και του κυπριακού λαού. Από το ΝΑΤΟ εκπονήθηκε το δίδυμο σχέδιο. Γιατί να θεωρούμε ότι σήμερα θα μας προστατεύσει το ΝΑΤΟ
Θα σταθώ στην τελευταία σας πρόταση ότι «να μετρήσουν κατά πόσο μπορούν να τους περάσουν χωρίς εμάς». Μήπως η στροφή σε φιλίες ΔΗΣΥ ΔΗΚΟ και οι χημείες που είχε αναφερθεί ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο; Ότι ο ΠΤΔ και ο ΔΗΣΥ προφανώς γυρίζουν προς αλλού για να βρουν στήριξη επειδή θεωρούν ότι από εσάς δεν θα βρουν στήριξη;
Είναι προφανές ότι υπάρχει μία σαφέστατη μετακίνηση των προτεραιοτήτων του κυρίου Αναστασιάδη και του Αβέρωφ Νεοφύτου σε ότι αφορά τα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης. Υπάρχει μία προσπάθεια μεγαλύτερης συνεννόησης με τα κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου. Αυτό ενισχύεται και από αυτό που έχει πει ο αναπληρωτής πρόεδρος της Συμμαχίας πολιτών, ότι μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου τους έγινε κρούση σε ότι αφορά το Κυπριακό. Και θέλω να υπενθυμίσω ότι ένας συνάδελφός σας, ένας πολύ έγκριτος δημοσιογράφος, αρχισυντάκτης της Καθημερινής, είχε γράψει σε άρθρο ότι μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου ο κύριος Αναστασιάδης πρότεινε στα κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου την μετακίνηση από τη λύση που μέχρι σήμερα υποστηρίζαμε. Και δεν απαντήθηκε εκείνο το άρθρο του συγκεκριμένου δημοσιογράφου ποτέ από την κυβέρνηση Αναστασιάδη.
Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι υπάρχει μία στροφή. Το γεγονός ότι διορίζονται σε διάφορα πόστα άτομα τα οποία προέρχονται από το ΔΗΚΟ επιβεβαιώνει ότι υπάρχει μία άτυπη συνεννόηση μεταξύ Δημοκρατικού Συναγερμού και Δημοκρατικού Κόμματος. Αυτό σημαίνει ότι στο Κυπριακό το Δημοκρατικό Κόμμα θα στηρίξει τις επιλογές του κυρίου Αναστασιάδη; Θα φανεί. Μέχρι σήμερα ο κ. Παπαδόπουλος λέει ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να στηριχτεί ποτέ.