Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης, σε δηλώσεις του μετά την επιστροφή του στο Προεδρικό Μέγαρο από το χώρο διεξαγωγής των συνομιλιών για το Κυπριακό, είπε ότι μία τριμερής συνάντηση πιθανότατα να επισυμβεί αν και εφόσον έχουμε μια πρόοδο στις συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού που θα διαπιστωθεί στις 14 Σεπτεμβρίου, προσθέτοντας ότι πολυμερής διάσκεψη δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αν δεν υπάρχει μια τέτοια πρόοδος που να επιτρέπει ανάλογο σύγκληση.
Ο Πρόεδρος είπε ότι «δεδομένης της συμφωνίας για εμπάργκο δηλώσεων, δηλαδή για περιορισμό δηλώσεων όσον αφορά τις συναντήσεις, θα ήθελα να πω για κάτι που το θεωρώ σημαντικό.
Τελευταία ακούω συνεχώς ή καθημερινά είτε για ανησυχίες είτε για πρόθεση συσκότισης. Θέλω να ενημερώσω τον κυπριακό λαό ότι από τις 30 Ιουλίου, που και προηγουμένως ίσχυε, κατά την τελευταία σύνοδο των αρχηγών των κομμάτων είχα καλέσει τα κόμματα να μελετήσουν τις προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς ή τα έγγραφα που είναι κατατεθειμένα, προτάσεις, οι οποίες θα πρέπει να πω έχουν ετοιμαστεί από διακομματική διαπραγματευτική ομάδα ή τεχνικές επιτροπές.
Θέλω να πω ότι από τα έξι διαμαρτυρόμενα κόμματα μόνο τα δύο επέλεξαν να θεωρήσουν τα έγγραφα. Η κα Θεοχάρους όρισε την 10η του Σεπτέμβρη. Κατά τα άλλα βρίσκεται σε συσκότιση. Από τις 30 Ιουλίου είχε όλο το δικαίωμα.
Δεύτερον, από σήμερα (τα κόμματα) έχουν το δικαίωμα και θα έχουν το δικαίωμα για τις έξι τελευταίες συναντήσεις να βλέπουν τα πρακτικά των συναντήσεων που συντάσσονται κατά τις συναντήσεις των ηγετών, έτσι ώστε να είναι πλήρως ενήμερα και για το τι διαμείβεται κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, με δεδομένο πάντοτε τον όρο ότι θα τηρείται το απόρρητο των όσων βλέπουν, και τα έγγραφα – τις προτάσεις δηλαδή – αλλά και την παρούσα κατάσταση των πραγμάτων με βάση τις διαπραγματεύσεις που γίνονται.
Ένα άλλο στοιχείο: δεν πρόκειται να αποδεχθώ σχέδιο που δεν ανταποκρίνεται κατά την άποψη μου στις παραμέτρους όπως έχουν χαραχθεί στην ομόφωνη απόφαση, στην τελευταία του Εθνικού Συμβουλίου της 9ης Σεπτεμβρίου 2009. Είναι σε αυτά τα πλαίσια που διαπραγματεύομαι και με βάση τις προτάσεις που έχουν ετοιμαστεί από τις διακομματικές επιτροπές.
Τρίτον, ο λαός είναι εκείνος που θα αποφασίσει, και δεν θα προχωρήσει σε μια απόφαση γιατί αιφνιδίως θα του παρουσιαστεί ένα σχέδιο και θα του ζητηθεί εντός εβδομάδος (να αποφασίσει). Θα ενημερωθεί πλήρως υπό τον όρο ότι το θέτω ενώπιον του λαού, αφού ικανοποιηθώ ότι ανταποκρίνεται εις όσα ομοφώνως κατά καιρούς όλοι μας αποφασίσαμε.
Συνεπώς οι ανησυχίες που εκφράζονται και είναι θερμή μου παράκληση – δεν είναι πρόθεση μου να αντιπαραταχθώ με οποιονδήποτε – να υπάρχει μια ψυχραιμία, μια σοβαρότητα, ιδιαίτερα μέσα από τη δυνατότητα που θα έχουν πλέον οι αρχηγοί, αν πραγματικά ενδιαφέρονται, όχι για να εκδίδουν καθημερινά ανακοινώσεις, να δουν και τις προτάσεις αλλά και τα πρακτικά των συναντήσεων των ηγετών».
Ερωτηθείς αν μπορεί ο λαός να ενημερωθεί για το πώς προχωρά αυτή η κρίσιμη καμπή των συνομιλιών, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι «έχω πει κατ’ επανάληψη ότι έχει παρουσιαστεί μια σημαντική πρόοδος, όπως εξίσου και υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Για να βγεις στο λαό να μιλήσεις, δεν μπορεί μερικώς να λες πού έχουμε συμφωνήσει αφού υπάρχει μια γενικότερη αρχή ότι δεν συμφωνείται τίποτα αν δεν συμφωνηθεί το όλο. Συνεπώς θα ήταν μια παρασπονδία να βγαίνω και να λέω ότι έχουμε συμφωνήσει στο α, στο β, ή στο γ, και στο τέλος επειδή υπάρχουν άλλες διαφορές που δεν έχουν συζητηθεί ή που είναι κρίσιμες, να αλλοιωθούν τα όσα θα πεις στο λαό και στο τέλος να βρεθείς εκτεθειμένος ότι κάπου παραπλάνησες το λαό.
Θα έρθει η ώρα αν και εφόσον κριθεί ότι πραγματικά καταλήγουμε σε μια συμφωνία στα πλαίσια, επαναλαμβάνω, των ομοφώνων αποφάσεων του Εθνικού Συμβουλίου ή εφόσον κριθεί ότι η συμφωνία που καταλήγουμε ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και των δύο κοινοτήτων, θα έλεγα, θα υπάρξει πλήρης, λεπτομερέστατη ενημέρωση του λαού, διότι στο τέλος είναι ο λαός που θα αποφασίσει, όχι τα κόμματα ούτε ο Πρόεδρος.
Για αυτό και θέλω να παρακαλέσω τις ηγεσίες των κομμάτων επιτέλους να συνυπολογίσουν το κόστος που μπορεί να προκαλούν κατά τη διάρκεια του διαλόγου μάλιστα με αβάσιμους ισχυρισμούς. Υπάρχει κόμμα και αρχηγός κόμματος που ισχυρίζεται ότι βρίσκεται σε πλήρη συσκότιση και παρά ταύτα λέει τις λεπτομέρειες που τάχα, ενώ δεν γνωρίζει, είναι επιβλαβείς για τον Κυπριακό Ελληνισμό».
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας κάνει λόγο για τριμερή και πενταμερή διάσκεψη στη Νέα Υόρκη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε «να το κάνω ξεκάθαρο: η τριμερής πιθανότατα να επισυμβεί αν και εφόσον έχουμε μια πρόοδο που θα διαπιστωθεί στις 14 Σεπτεμβρίου. Η πολυμερής δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αν δεν αισθανθώ ότι υπάρχει τέτοια πρόοδος που να επιτρέπει ανάλογο σύγκληση.
Αποτυχημένες σύνοδοι οι οποίες δεν θα οδηγήσουν πουθενά το μόνο που θα αποτελέσουν είναι ταφόπετρα των διαπραγματεύσεων και αυτό έχει γίνει κατανοητό και από τον κ. Ακκιντζί και βεβαίως από τον κ. Άιντα. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα μέσα στο Σεπτέμβρη, το ξεκαθαρίζω με βάση τα όσα έχω κατά νου από τα μέχρι σήμερα δεδομένα, να πραγματοποιηθεί, εκτός εάν μέχρι τις 14 του μηνός υπάρξει τέτοια διαφοροποίηση, τέτοια πρόοδος που όχι μόνο να επιτρέπει την τριμερή, αλλά να ενθαρρύνει και τη σύγκληση, σε κάποιο στάδιο, μιας πολυμερούς διάσκεψης».
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι ο κ. Ακκιντζί αναφέρεται σε πενταμερή διάσκεψη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι «εγώ μιλώ για πολυμερή διάσκεψη και έχω τους λόγους μου γιατί μιλώ για πολυμερή διάσκεψη».
Ερωτηθείς αν τα κόμματα για πρώτη φορά θα έχουν πρόσβαση στα πρακτικά των συναντήσεων των ηγετών, οΠρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «δεν θα είχα ένσταση να τα έβλεπαν κατά καιρούς. Μετά τις εμπειρίες από τις διαρροές και μετά τις εκφραζόμενες καθημερινά ανησυχίες ότι τάχα βρίσκονται σε συσκότιση οι αρχηγοί των κομμάτων, αποφάσισα ότι δεν έχουμε τι να κρύψουμε γιατί εκείνα που διεκδικούμε είναι εκείνα ακριβώς που ανησυχούν όλους μας. Για αυτό και δεν υπάρχει τίποτα που να μας χωρίζει, εκτός βεβαίως το διαφορετικό πολίτευμα, τη διαφορετική δομή του κράτους, αλλά αυτό είναι εκτός αποφάσεων του Εθνικού Συμβουλίου. Εγώ ακολουθώ με συνέπεια τη γραμμή που το Εθνικό Συμβούλιο και οι εκάστοτε Πρόεδροι χάραξαν».
Κληθείς να διευκρινίσει τι εννοεί με την αναφορά του σε διαφορετικό πολίτευμα, ο Πρόεδρος είπε ότι «από το ενιαίο κράτος στο ομόσπονδο κράτος».