Όπως λένε και οι γιαγιάδες μας “φάε να καρδαμώσεις παιδί μου”….
Ποιες οι μαγικές ιδιότητες του κάρδαμου και πόσο καλό κάνει την υγεία;
Το φρέσκο ντόπιο χόρτο, ονομάζεται «κάρδαμο» και δεν έχει σχέση με το ξερό μπαχαρικό της Ανατολής, το οποίο θα βρούμε σε μερικές ελληνικές συνταγές να αποκαλείται «καρδάμωμο» ή «κακουλές» – από την τουρκική ονομασία του μυρωδικού.
Το καρύκευμα αυτό είναι ο ξερός καρπός ενός φυτού των Ινδιών και της Σρι Λάνκα, που συγγενεύει με το τζίντζερ και είναι από τα πιο ακριβά μυρωδικά – μετά το σαφράν και τη βανίλια.
Το πως και γιατί ανακατεύτηκαν τα ονόματα αυτών των δύο διαφορετικών φυτών είναι άγνωστο. Πολλοί, πάντως, υποστηρίζουν ότι τα ακριβά αρωματικά «φασολάκια» του καρδάμωμου έφταναν στην αρχαία Ελλάδα από τον 4ο π.Χ. αιώνα, και αποκαλούνταν «άμωμον», λέξη που αργότερα για άγνωστο λόγο συγχωνεύτηκε με το κάρδαμο. Όπως και να έχει το πράγμα, το ξερό μυρωδικό καρδάμωμο χρησιμοποιείται αρκετά στην παραδοσιακή ελληνική κουζίνα, κυρίως στη βόρεια Ελλάδα, όπου και προτιμούν αντί για τα φυσικά πράσινα αποξηραμένα «φασολάκια» τα λευκά, εκείνα που περνούν από ειδική επεξεργασία για να λευκανθούν.
Κάρδαμο το φυτό:
Άλλες ονομασίες: Αγριορόκα, Ρόκα του ποταμού, Νεροκάρδαμο, Καρδαμούρα, Καρδαμύδα, Καρδάμινο, Αγριοκάρδαμο, Ναστούριο το φαρμακευτικό, Τζουρκάς, Τραγιά, Κακουλές.
Ολόκληρο το φυτό και οι σπόροι του είναι χρήσιμα.
Το κάρδαμο είναι αυτοφυές φυτό και τα φύλλα του φύονται κοντά στη βάση του έχουν δυνατή πικάντικη γεύση και χρησιμοποιούνται σε σαλάτες και διάφορα γαρνιρίσματα. Το φυτό αυτό δεν ανήκει στην ελλαδική χλωρίδα. Φυτρώνει σε όλη την Ευρώπη, στα περιβόλια που ποτίζονται καλά, σε όχθες, σε ρυάκια. Συλλέγεται την Άνοιξη και τις αρχές του Καλοκαιριού. Το άγριο κάρδαμο είναι πλουσιότερο σε θρεπτικά συστατικά. Δεν αξίζει να αποξηρανθεί, γιατί τότε χάνει τις ιδιότητές του. Η φαρμακευτική παρασκευάζει από το φυτό αιθέρια έλαια, σιρόπι, χυμούς και βάμμα.
Τα πιο σημαντικά είδη κάρδαμου είναι:
1. Κοινό κάρδαμο. Γνωστό και ως κάρδαμο της Ορλεάνης, επιστημονική ονομασία Λεπίδιο το ήμερο -Lepidium sativum. Μονοετές και ποώδες φυτό με καταγωγή από την Ασία, αναπτύσσεται εξαιρετικά γρήγορα. Καλλιεργείται σε αρκετές περιοχές και έχει χρήσεις στη μαγειρική, σε σαλάτες, γαρνιτούρες και σούπες.
2. Νεροκάρδαμο. Έχει την επιστημονική ονομασία Ναστούρτιο το φαρμακευτικό – Nasturtium officinale. Πολυετές ποώδες φυτό με βλαστούς που έρπουν. Η καταγωγή του είναι από την Ευρώπη και σήμερα βρίσκεται σε πολλές περιοχές της γης κοντά σε λίμνες, ρυάκια ποταμούς και χαράδρες. Ως φρέσκο τρώγεται σε διάφορες σαλάτες ενώ βράζεται και τρώγεται ως λαχανικό, σε σούπες κ.λ.π.
3. Πικροκάρδαμο ή κάρδαμο των λιβαδιών. Χαμηλή πόα δηλαδή φυτό με μαλακό βλαστό, με λευκά ή ροζ άνθη. Βρίσκεται σε περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου της γης. Τα φύλλα του είναι σαρκώδη και έχουν πικρή γεύση.
Θεραπευτικές ιδιότητες και χρήση:
– Περιέχει βιταμίνη C, γι΄αυτό και θεωρείται προληπτικό για κάθε ασθένεια.
– Στομάχι: Ανοίγει την όρεξη, βοηθάει στη χώνεψη, απομακρύνει τα αέρια του στομάχου και των εντέρων.
– Ο χυμός των κοπανισμένων φρέσκων φύλλων είναι αφροδισιακό.
– Είναι αιμοστατικό και καθαρίζει το αίμα γι αυτό και διευκολύνει την επούλωση των πληγών.
– Αντισηπτικό στις αιμορροΐδες.
– Μασώντας φρέσκα φύλλα κάρδαμου κάνουμε καλό στα ούλα και τις στοματίτιδες.
– Είναι καρδιοτονωτικό.
– Κατά των ρευματισμών.
– Διουρητικό, αποχρεμπτικό και κατά της αιματουρίας ως αφέψημα. Πίνουμε ένα φλυτζάνι κάθε δυο ώρες.
– Για πέτρες στη χολή και τα νεφρά, βρογχική καταρροή, ερεθισμούς στο δέρμα ως έγχυμα.
– Κατά της δυσοσμίας του στόματος: Μασώντας φύλλα κάρδαμου αφού φάμε σκόρδο η μυρωδιά φεύγει.
Εξωτερική χρήση:
– Κατά των πανάδων και των φακίδων: Παίρνουμε το μείγμα από δυο κουταλιές χυμό κοπανισμένου κάρδαμου και μια κουταλιά μέλι το απλώνουμε σε ένα πανί και τρίβουμε με αυτό το πρόσωπό μας μερικές φορές. Έτσι «εξαφανίζονται» οι φακίδες και οι πανάδες.
– Αν βρούμε φρέσκο Νεροκάρδαμο, κοπανίσουμε τα φύλλα του να πολτοποιηθούν και απλώσουμε το χυμό στα σπυριά και τις κηλίδες που τυχόν έχουμε, το λιγότερο μέσα σε ένα τέταρτο της ώρας το πρόσωπό μας θα καθαρίσει.