Κάθε χρόνο στις 4 Ιανουαρίου η Εκκλησία τιμά με ειδική λειτουργία τους 70 Αποστόλους, που αποτελούσαν τον ευρύτερο κύκλο των μαθητών του Ιησού και πρέπει να διαχωρίζονται, τόσο από τους 12 Αποστόλους, όσο και από τον Απόστολο Παύλο.
Για τους Αποστόλους αυτούς μας πληροφορεί το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο στο δέκατο κεφάλαιο. Τους εξέλεξε ο Χριστός ύστερα από τους Δώδεκα για να βοηθούν το έργο Του, πηγαίνοντας αυτοί πρωτύτερα σε κάθε πόλη και τόπο, όπου θα πήγαινε κατόπιν ο Ίδιος. Στον αγώνα αυτό, έπρεπε να καταβάλουν όλη τους τη δραστηριότητα, χωρίς να χάνουν ούτε στιγμή.
Γι’ αυτό τους είπε, ότι ώφειλον να μη σταματούν και να μη χαιρετούν κανένα εις τον δρόμον. Ο Κύριος παρήγγειλε τους εβδομήκοντα Αποστόλους, μήτε βαλάντιο να έχουν μαζί τους, μήτε δισάκιο, ούτε υποδήματα να κρατάνε. Γιατί;
Για να φανεί, ότι οι στρατιώτες του Χριστού πρέπει να έχουν αυταπάρνηση και να εξοικειώνονται με όλες τις στερήσεις. Και να δειχθεί ότι ο Θεός με μηδαμινά μέσα κατορθώνει τα μεγαλύτερα και δυσκολότερα έργα.
Οι Εβδομήκοντα εξετέλεσαν την αποστολή τους με όλη την ακρίβεια και την πειθαρχία, όταν ο Χριστός ήταν στη γη. Αλλά και υστέρα από την ανάληψή Του και το σχηματισμό της Εκκλησίας Του, έκαναν με ζήλο και αυταπάρνηση όλο το καθήκον τους.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας, της πρώτης Χριστιανικής περιόδου, προσπάθησαν να τους ταυτίσουν σταχυολογώντας πρόσωπα της Καινής Διαθήκης, κυρίως από το βιβλίο των Πράξεων, καθώς και τις Επιστολές του Αποστόλου Παύλου.
Άγιοι 70 Απόστολοι
Στα ιερά Ευαγγέλια και στις επιστολές του αποστόλου Παύλου, εκτός από τους δώδεκα Αποστόλους, γίνεται λόγος και για πολλά άλλα πρόσωπα, πού επίσης ονομάζονται απόστολοι. Ο ευαγγελιστής Λουκάς ειδικότερα ομιλεί για εβδομήντα Αποστόλους, εκτός από τους δώδεκα, τους οποίους κάλεσε ο Ιησούς Χριστός. Όλο το χρόνο σε διάφορες ημέρες η Εκκλησία εορτάζει ονομαστικά πολλούς από τους εβδομήντα Αποστόλους, αλλά σήμερα τους τιμά όλους μαζί. Γενικά και ανώνυμα ονομάζονται «εβδομήκοντα», αν και είναι περισσότεροι, αφού μόνο όσοι πού τα ονόματά τους αναφέρει στις επιστολές του ο απόστολος Παύλος, είναι παραπάνω από πενήντα.
Στο δέκατο λοιπόν κεφάλαιο του Ευαγγελίου ο ευαγγελιστής Λουκάς γράφει για τους εβδομήντα Αποστόλους κι εμείς τώρα θα επαναλάβωμε σε μετάφραση το λόγο του ιερού Ευαγγελίου. Μετά την κλήση των δώδεκα Αποστόλων, ο Ιησούς Χριστός κάλεσε κι άλλους εβδομήντα και τους έστειλε δύο – δύο μαζί να πάνε πριν απ’ αυτόν σε κάθε πόλη και τόπο, πού έμελλε να επισκεφθή. Αμέσως εδώ πρέπει να προσέξουμε σε δύο ή μάλλον σε τρία πράγματα. Πρώτα ότι ο Ιησούς Χριστός καλεί τόσους πολλούς όχι για να κάμη οπαδούς, αλλά για να τους αναθέση αποστολή. Έπειτα ότι τους στέλνει δύο – δύο μαζί· αυτό θυμίζει μία αρχαία παροιμία, πού λέγει ότι «αγαθοί οι δύο υπέρ τον ένα». Ύστερα ότι η αποστολή των εβδομήντα είναι ωρισμένη· να πάνε μπροστά από τον Ιησού Χριστό και να προετοιμάσουν το έδαφος.
Αλλ’ αυτό το τελευταίο ο θείος Διδάσκαλος δεν το αφήνει αόριστο· ο Ευαγγελιστής γράφει στη συνέχεια ποιές ήσαν οι οδηγίες πού έλαβαν οι εβδομήντα.
Ο Ιησούς Χριστός τους είπε: «Ο θερισμός είναι πολύς, οι εργάτες όμως είναι λίγοι· παρακαλέστε λοιπόν τον Κύριο του θερισμού να στείλει εργάτες για το θέρισμό του. Πηγαίνετε· σάς στέλνω σαν πρόβατα μέσα στους λύκους. Μην παίρνετε μαζί σας χρήματα ούτε δισάκι ούτε υποδήματα και μή χάνετε καιρό ούτε για να χαιρετήστε κάποιον στο δρόμο σας. Σ’ όποιο σπίτι μπήτε, πρώτα να λέτε· ειρήνη σε τούτο το σπίτι. Αν εκεί μένει κάποιος φίλος της ειρήνης, η ευχή σας θα πιάση τόπο, αλλιώς θα ξαναγυρίση σε σάς. Να μένετε σ’ αυτό το σπίτι και να τρώτε και να πίνετε ό,τι σάς προσφέρουν, γιατί αξίζει ο εργάτης το μισθό του· και να μην αλλάζετε κατοικία».
Αν θέλαμε να ερμηνεύσουμε και να αναπτύξουμε τις οδηγίες του θείου Διδασκάλου προς τους εβδομήντα Αποστόλους θα μάς χρειάζονταν πολλές ομιλίες. Εμείς όμως μόνο επαναλαμβάνομε τα λόγια του Ιησού Χριστού, όπως τα γράφει το Ευαγγέλιο. Τους είπε λοιπόν ακόμα· «Όταν πάλι μπαίνετε σε κάποια πόλη και σάς υποδέχονται, να μην κάνετε διάκριση, αλλά να τρώτε ό,τι σάς προσφέρουν. Να θεραπεύετε τους αρρώστους σ’ αυτήν την πόλη και να τους λέτε ότι έφτασε και για σάς η βασιλεία του Θεού. Σ’ όποια πόλη μπήτε και δεν σάς δεχθούν, να βγήτε στις πλατείες και να πήτε· Ακόμα και τη σκόνη από την πόλη σας, πού έμεινε στα πόδια μας την τινάζομ’ επάνω σας. Αλλά ένα να ξέρετε, ότι έφτασε ο καιρός της βασιλείας του Θεού». Αυτές είναι οι οδηγίες πού δίνει ο θείος Διδάσκαλος στους εβδομήντα Αποστόλους.
Τις οδηγίες αυτές ο Ιησούς Χριστός τις επισφράγισε με σαφείς προειδοποιήσεις για την τιμωρία, πού περιμένει τις πόλεις εκείνες πού δεν θα δεχθούν τους απεσταλμένους του. Στο τέλος είπε· «Όποιος ακούει εσάς, ακούει εμένα· όποιος δεν σάς ακούει και δεν σάς προσέχει, δεν ακούει και δεν προσέχει εμένα· κι όποιος δεν ακούει εμένα και δεν με προσέχει, δεν ακούει και δεν προσέχει αυτόν πού μ’ έστειλε».
Αυτός είν’ ένας λόγος του Ιησού Χριστού προς τους Αποστόλους, πού λέγεται για όλους πού ακούνε το κήρυγμα της Εκκλησίας και το λόγο του Θεού. Οι άνθρωποι της Εκκλησίας, οι κανονικοί ιερείς μας και διδάσκαλοι του Ευαγγελίου είναι απεσταλαμένοι από τον Ιησού Χριστό. Η συμπεριφορά μας απέναντί τους είναι συμπεριφορά στον ίδιο τον Ιησού Χριστό, στον ίδιο το Θεό.
Στη συνέχεια ο ευαγγελιστής Λουκάς λέγει ότι οι εβδομήντα Απόστολοι, όταν γύρισαν από την αποστολή τους, είπαν με μεγάλη χαρά στον Ιησού Χριστό· «Κύριε, ακόμα και τα δαιμόνια μάς υπακούνε, όταν τα προστάζουμε στο όνομά σου!». Τότε ο θείος Διδάσκαλος είπε· «Είδα το Σατανά να πέφτη από τον ουρανό σαν αστραπή. Σάς έχω δώσει εξουσία να πατήτε επάνω σε φίδια και σκορπιούς και να κυριαρχήτε επάνω στον εχθρό. Τίποτε, μα τίποτε, δεν θα σάς βλάψη. Όμως να μή χαίρετε, όταν σάς υπακούνε τα δαιμονικά πνεύματα, αλλά μάλλον να χαίρετε ότι τα ονόματά σας είναι γραμμένα στον ουρανό». Τα λόγια αυτά του θείου Διδασκάλου είναι για κάθε γνήσιο εργάτη της Εκκλησίας και κήρυκα του Ευαγγελίου. Αμήν.