“Ας κάνουν το πρώτο βήμα οι εκπαιδευτικοί να έρθουν με εποικοδομητικές αντιπροτάσεις, κάτι που μέχρι τώρα δεν έχουν κάνει. Αναστολή των μέτρων προς το παρόν δεν μπορεί να γίνει”
Ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κώστας Χαμπιαούρης μιλώντας στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ, αναφέρθηκε στις εξελίξεις στην παιδεία και στην πορεία διαμαρτυρίας των εκπαιδευτικών.
Αναφέρθηκε σε συνδικαλιστές, οι οποίοι απέφευγαν να μπουν σε διάλογο για να βρεθούν λύσεις.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των ερωτωαπαντήσεων.
«Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε τη χθεσινή πορεία των εκπαιδευτικών;
Απάντηση: Έχω παρακολουθήσει την χθεσινή πορεία. Σε μια δημοκρατική κοινωνία τέτοιου είδους εκδηλώσεις είναι σεβαστές και αποτελούν δικαίωμα του κάθε πολίτη να εκφράζεται και να περνά τα δικά του μηνύματα. Εμείς θέλουμε να πούμε ότι το δημόσιο σχολείο χρειάζεται εξορθολογισμό και ποιοτική αναβάθμιση για να στηρίξει τον μαθητή και τον εκπαιδευτικό. Αυτή είναι η φιλοσοφία πάνω στην οποία επενδύουμε. Δεν προσωποποιούμε το θέμα. Οφείλω επίσης να πω ότι πρέπει όλοι να καθίσουμε στο τραπέζι του διαλόγου και να βάλουμε τη συλλογική μας σοφία για να μπορέσουμε να δώσουμε λύσεις σε αυτά τα προβλήματα που υπάρχουν εδώ και χρόνια. Για κάποιους λόγους, κάποιοι (και συγκεκριμένα αναφέρομαι στους συνδικαλιστές) απέφευγαν να μπουν σε διάλογο για να βρεθούν λύσεις.
Διάλογος έχει γίνει. Οι προσπάθειες για διάλογο γίνονταν εδώ και χρόνια, αλλά οι οργανώσεις απέφευγαν να προσέλθουν. Ο προηγούμενος Υπουργός είχε καλέσει τις εκπαιδευτικές οργανώσεις πολλές φορές να έρθουν να συζητήσουν όλα αυτά τα οποία είναι προβλήματα για το δημόσιο σχολείο και να δοθούν λύσεις, οι οποίες όμως τελικά δεν δόθηκαν. Ας υιοθετήσουμε όμως τη θέση τους ότι ο Υπουργός Παιδείας δεν ήταν τόσο διαλλακτικός και τόσο δημοκρατικός στον διάλογο. Τι έχουν να πουν όταν ο ΠτΔ αφιέρωσε περίπου επτά ώρες να συνομιλεί μαζί τους για να μπορέσει να δώσει λύση σ’ αυτό το πρόβλημα. Τι πιο δημοκρατικό υπάρχει όταν ο ανώτατος άρχοντας αυτού του τόπου αφιέρωσε επτά ώρες; Ξέρετε πολλούς άλλους Προέδρους που έχουν κάνει κάτι τέτοιο;
Μας έλεγαν ότι στην πρώτη συνάντηση τον Ιούλιο δεν κατάλαβαν ποιες ήταν οι αποφάσεις και μας έκαναν εισηγήσεις για μέτρα που ήταν εντελώς αντιπαιδαγωγικά. Όταν έγινε η πρώτη συνάντηση τον Ιούλιο στο Προεδρικό στην παρουσία του ΠτΔ είχαμε πει ότι συζητούμε και τα τέσσερα μέτρα που έχει λάβει το Υπουργικό Συμβούλιο, μαζί με όλα τα άλλα μέτρα (τις απαλλαγές που παίρνουν οι εκπαιδευτικοί) και είπαμε να βρεθούν κάποια αντισταθμιστικά μέτρα για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αρχικά το πρόβλημα και να μπούμε σε έναν εντατικό διάλογο τον Σεπτέμβριο με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.
Αντί να φέρουν μέτρα πάνω στις απαλλαγές που παίρνουν οι εκπαιδευτικοί και πάνω σ’ αυτά που συναποφασίστηκαν τον Ιούλιο στο Προεδρικό στην παρουσία του ΠτΔ, μας έφεραν μέτρα όπως το να κλείσουμε μικρά σχολεία στην ύπαιθρο, να αφαιρέσουμε χρόνο ενισχυτικό (δηλαδή παρεκκλίσεις) που δίνουμε σε μικρά σχολεία ή σε περιοχές όπου υπάρχουν ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Μας είπαν να μην κάνουμε επιμορφώσεις των εκπαιδευτικών για να γλυτώσουμε δασκάλους και καθηγητές. Μας είχαν βάλει στο τραπέζι το θέμα της πρόωρης αφυπηρέτησης. Αντιλαμβάνεστε ότι κάποια από αυτά τα πράγματα αγγίζουν άμεσα την παιδαγωγική πτυχή.
Στη δεύτερη συνάντηση (μετά από τρεισήμισι ώρες συνάντηση) συναποφασίστηκε με τον ΠτΔ μια πρόταση και η πρόταση αυτή έγινε μέσα από διαβούλευση και διαμορφώθηκε με πολλές από τις δικές τους εισηγήσεις και για το θέμα του πότε θα αφυπηρετούν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές και για το πόσα θα παίρνουν οι συνδικαλιστές για να εξαγοράζουν τον συνδικαλιστικό τους χρόνο και τα θέματα των βοηθών διευθυντών και διάφορα άλλα. Επομένως, έγινε διάλογος. Πρέπει δε ο κόσμος να καταλάβει ότι τα θέματα που συζητούμε σήμερα έχουν να κάνουν με το σχέδιο αξιολόγησης του εκπαιδευτικού και του εκπαιδευτικού έργου. Εδώ είναι το πρόβλημα: η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και η λογοδότηση. Μπορεί να έχουμε αυτές τις απαλλαγές που λένε ότι βοηθούν στο δημόσιο σχολείο, βλέπουμε όμως τα αποτελέσματα, τα οποία δείχνουν ότι δεν υπάρχει σωστή αξιολόγηση και λογοδότηση. Πρόκειται για ένα σχέδιο αξιολόγησης που συζητιέται εδώ και 40 χρόνια. Πώς είναι δυνατό το 2018 να συζητούμε θέματα που άρχισαν να συζητιούνται πριν από 40 χρόνια; Βλέπετε λοιπόν ότι διάλογος γίνεται, αλλά κάποιοι για δικούς τους λόγους δεν έχουν την πρόθεση.
Απαλλαγές δίνονταν διαχρονικά για να περάσουν κάποιες άλλες πολιτικές. Αυτή τη στιγμή, μετά από τις υποδείξεις του Γενικού Ελεγκτή και μετά από τις έρευνες/μελέτες που έχουν γίνει και αξιολογώντας το εκπαιδευτικό μας σύστημα στη βάση των μαθησιακών αποτελεσμάτων και των ερευνών που γίνονται, διαπιστώνουμε ότι αυτό το μοντέλο δεν μας βγαίνει. Πρέπει να γίνουν κάποιες αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Οι εκπαιδευτικοί παίρνουν απαλλαγές και απαλλάσσονται από τον διδακτικό χρόνο ενώ παρευρίσκονται στο σχολείο. Και ενώ λέμε ότι αυτός ο θεσμός είναι καλό μέτρο, δεν έχουμε αποτελέσματα. Τι πιο σοφό λοιπόν από αυτό που είπε ο ΠτΔ: αν κάποιος θέλει να πραγματοποιεί εξωδιδακτικό έργο, να συνδεθεί με ένα σύστημα μοριοδότησης στο πλαίσιο της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού για να μπορέσει να αποτελέσει και κίνητρο για τον εκπαιδευτικό και να μπορέσει να τον βοηθήσει στην επαγγελματική του ανέλιξη. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Μετά από τη συζήτηση οι εκπαιδευτικοί άφησαν θετική εικόνα και γι’ αυτό κάναμε δηλώσεις μετά και είπαμε ότι αυτό που είχαμε εισπράξει μέσα από το όλο κλίμα ήταν μια θετική αντιμετώπιση της όλης κατάστασης.
Ερώτηση: Έχουμε ένα συχνό φαινόμενο μιας αποσπασματικής προσέγγισης σε κάθε θέμα. Για παράδειγμα εσείς ξεκινήσατε με ένα ζήτημα ευαίσθητο, που είναι ο διδακτικός χρόνος και οι απαλλαγές. Μήπως η προσέγγιση ήταν λάθος;
Απάντηση: Δεν ήταν λάθος η προσέγγιση. Να σας θυμίσω και κάτι άλλο. Πριν γίνουν όλα αυτά που λένε στις 2 και 4 Ιουλίου, τέλος Ιουνίου καλέσαμε τις εκπαιδευτικές οργανώσεις για να προσέλθουν στον διάλογο γι’ αυτά τα θέματα στο πλαίσιο του σχεδίου αξιολόγησης, αφού είχαμε ήδη συστήσει ομάδα για να δει και να μελετήσει το νέο σχέδιο αξιολόγησης του εκπαιδευτικού και του εκπαιδευτικού έργου. Πραγματοποιήσαμε και συνέντευξη Τύπου στο Υπουργείο και παρουσιάσαμε αυτή την ομάδα με όλα αυτά που λέτε, με συγκεκριμένη φιλοσοφία, με έναν ολικό σχεδιασμό για αυτά ακριβώς που λέτε και έχετε απόλυτο δίκαιο. Δεν προσήλθαν όμως στον διάλογο. Δεν νοείται όμως δημοκρατικός διάλογος το να επιβάλλω αυτό που θέλω. Θυμίζω στον κόσμο ότι από τα μέσα Ιουνίου είχε γίνει η συνέντευξη Τύπου, παρουσιάστηκε η ομάδα για το σχέδιο αξιολόγησης του εκπαιδευτικού με ολική προσέγγιση πάνω σε αυτά που λέτε, αλλά δεν ήρθαν στον διάλογο. Τι έπρεπε λοιπόν να κάνει το Υπουργείο; Να συνεχίσει με το ίδιο μοτίβο;
Ερώτηση: Δηλαδή το συμπέρασμά σας είναι ότι δεν θέλουν ούτε άλλο σχέδιο αξιολόγησης ούτε αλλαγές στο διδακτικό χρόνο. Σωστά;
Απάντηση: Και τον συνδικαλιστικό χρόνο επίσης. Θέλουν τις αλλαγές με τον τρόπο που οι ίδιοι τις αντιλαμβάνονται. Δεν είναι κακό να μπούμε στο τραπέζι του διαλόγου και ν’ ακούσουμε τις απόψεις τους. Αντιθέτως, οι εκπαιδευτικοί έχουν εμπειρίες. Τιμούμε την προσφορά και το έργο τους και θέλουμε τις απόψεις τους. Δεν έχουμε ποτέ κλείσει τις πόρτες του διαλόγου. Οι ετσιθελικές αποφάσεις όμως, το να απομακρύνομαι από τον διάλογο, το να μην έρχομαι ή το να έρχομαι επιλεκτικά διότι κάτι με συμφέρει και κάτι όχι, αυτό δεν είναι διάλογος.
Ερώτηση: Τι γίνεται με το θέμα της στελέχωσης;
Απάντηση: Το θέμα δεν είναι να γίνει νέα στελέχωση ή όχι. Είναι και θέμα αρχής. Πάνω στα όσα επισημαίνονται από τις εκθέσεις και τις επισημάνσεις του Γενικού Ελεγκτή. Αν αλλάξουν οι αποφάσεις, θα πάρει αρκετό καιρό να γίνει στελέχωση. Δεν είναι δύο-τρεις μέρες και αυτό μπορεί να σας το επιβεβαιώσει και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, ο οποίος είχε συνάντηση και με τον ίδιο τον ΠτΔ και του τα είπε. Θα ήθελα όμως να πω και κάτι για τις αποσπάσεις. Υπάρχουν 201 αποσπάσεις. Έχουμε αποσπάσεις, συνδικαλιστικό χρόνο, παραχωρήσεις, συνδετικούς λειτουργούς κλπ. Τι σημαίνουν όμως οι αποσπάσεις;
Έχουμε εκπαιδευτικούς που είναι αποσπασμένοι στο Υπουργείο Παιδείας για να επιτελούν κάποια διοικητικά καθήκοντα. Η Κυβέρνηση μελέτησε το θέμα από πέρυσι και προκήρυξε 44 νέες θέσεις για να μπορέσουν νέοι άνθρωποι να μπουν στο Υπουργείο να εκτελούν αυτά τα διοικητικά καθήκοντα και να φύγει αριθμός εκπαιδευτικών να πάει στις τάξεις. Έχουν προκηρυχθεί ήδη τέσσερις θέσεις πριν από καιρό και τον Οκτώβρη προχωρούμε στην προκήρυξη άλλων 40 θέσεων. Αυτό σημαίνει ότι με τη νέα χρονιά, αν όλα πάνε καλά, θα φύγουν αρκετοί εκπαιδευτικοί (αφού γίνει ανακατανομή καθηκόντων σ’ αυτούς που θα έρθουν μέσα) και θα πάνε στις τάξεις. Ξεκινά και εδώ η εξυγείανση. Αυτή τη στιγμή όμως η παρουσία τους είναι απαραίτητη διότι το Υπουργείο Παιδείας δεν έχει μόνιμο διοικητικό προσωπικό για να εκτελεί τα έργα που πρέπει να εκτελεί. Πέραν τούτου, πρέπει να πω ότι στις αποσπάσεις περιλαμβάνονται και άνθρωποι που είναι στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (περίπου 25-30) που κάνουν επιμορφώσεις στους εκπαιδευτικούς που βρίσκονται στα σχολεία. Άλλοι τόσοι βρίσκονται στην Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων, που γράφουν τα βιβλία και ετοιμάζουν το εκπαιδευτικό υλικό που αποστέλλεται στα σχολεία. Δηλαδή δεν είναι άτομα που κάνουν απλώς γραφειακή δουλειά στο σχολείο.
Ερώτηση: Υπάρχει μια πρόταση για αναστολή των μέτρων. Φαίνεται να μην υπάρχει άλλος τρόπος. Τι πρέπει να γίνει;
Απάντηση: Υπάρχει τρόπος. Το θέμα δεν είναι ποιος θα υποχωρήσει. Σημασία έχει τι είναι καλύτερο για το παιδί και για το δημόσιο σχολείο. Είναι καλό που έχουμε τα μαθησιακά αποτελέσματα που έχουμε ενώ ταυτόχρονα έχουμε έναν από τους πιο ψηλούς προϋπολογισμούς επένδυσης στην παιδεία; Δεν λέω ότι φταίνε οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, αλλά το σύστημα, το οποίο προσπαθούμε να διορθώσουμε. Αυτό που έχουμε αγγίξει με τις αποφάσεις του Υπουργικού είναι μόνο το 13% από όλες αυτές τις στρεβλώσεις. Αγγίζουμε περίπου το 8-10% κάποιων ομάδων εκπαιδευτικών. Δεν έχουμε κάνει ριζικές αλλαγές. Είναι ένα πρώτο βήμα, που θα αποτελέσει και το έναυσμα του ευρύτερου διαλόγου. Δεν θεωρούμε ότι πρέπει να συνεχίσει αυτή η κατάσταση. Υπάρχει ένας Γενικός Ελεγκτής που προβαίνει σε επισημάνσεις και μιλά για μη σύντομες και παράνομες αποφάσεις. Αυτά τα πράγματα έπρεπε να μπουν στο τραπέζι. Έχουμε αγγίξει μόνο το 13%. Τις απαλλαγές όπως θέατρο, μουσική, πρακτικά και πολλά άλλα δεν τις έχουμε αγγίξει. Υπάρχουν όλα αυτά. Δηλαδή με τη νέα χρονιά αυτά έχουν ήδη δοθεί σε ανθρώπινο δυναμικό διότι όταν κάποιος παίρνει απαλλαγή διδακτικού χρόνου κάποιος άλλος μπαίνει στη θέση του. Έχουμε δώσει αυτά τα λεφτά και έχουμε στελεχώσει τα σχολεία με όλες αυτές τις απαλλαγές. Θα γίνει και περαιτέρω διάλογος μετά τον Σεπτέμβρη.
Ερώτηση: Τι θα γίνει αν οι εκπαιδευτικές οργανώσεις προβούν σε απεργειακές κινητοποιήσεις;
Απάντηση: Αυτό θα είναι λυπηρό. Το θέμα δεν είναι μόνο το ν’ ανοίξουν τα σχολεία στις 3 του Σεπτέμβρη, αλλά και το να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία τους και να μην επηρεαστούν τα δικαιώματα των παιδιών. Πάνω από όλα είναι το καλό του παιδιού. Το να λέμε «θα πάρουμε μέτρα που πλήττουν τα παιδιά», αυτό αντιλαμβάνεστε πόσο σοβαρό είναι. Δεν απειλούμε κανέναν, αλλά αν οι εκπαιδευτικοί λένε πως θα πάρουν μέτρα (είτε απεργειακά είτε άλλης μορφής) αν η Κυβέρνηση δεν αποσύρει τα μέτρα της, στην ουσία θα πλήξουν το παιδί. Ας έρθουν λοιπόν με αντιπροτάσεις και να κάνουν τις δικές τους εποικοδομητικές εισηγήσεις και εμείς είμαστε ανοιχτοί στον διάλογο να συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια. Δεν κλείνουμε τις πόρτες του διαλόγου, ούτε είμαστε αυθαίρετοι και απόλυτοι σ’ αυτά που έχουμε πει.
Ερώτηση: Διαμαρτύρονται όμως ότι πρώτα πήρατε αποφάσεις στο Υπουργικό και τις εφαρμόσατε και ύστερα τους είπατε να προσέλθουν για διάλογο. Πώς γίνεται;
Απάντηση: Μα αυτό λέγαμε αυτούς τους μήνες! Τον Ιούλιο που βρεθήκαμε στο Προεδρικό με τον ΠτΔ, ο ίδιος ο ΠτΔ είπε ότι συζητούμε και τις τέσσερις προτάσεις και φέρτε μας αντιπροτάσεις πάνω σε αυτές τις προτάσεις, αυτές τις απαλλαγές και αυτά τα μέτρα. Μας έφεραν αυτά που έχω προαναφέρει, δεν είναι κάτι που λέω τώρα. Πάντοτε είμαστε ανοιχτοί στον διάλογο.
Ερώτηση: Έχετε σκεφτεί τρόπους αντιμετώπισης μιας απεργίας;
Απάντηση: Αυτό που είπαμε (και θεωρήθηκε απειλή) είναι ότι θα ζητήσουμε τη γνώμη της Νομικής Υπηρεσίας για να μας πει πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τέτοιες καταστάσεις σε περίπτωση που οι εκπαιδευτικοί πάρουν μέτρα που πλήττουν τα παιδιά. Δεν το ζητήσαμε όμως ακόμη. Δεν ξέρω από πού προέκυψαν φήμες ότι είχαμε συνάντηση με τον Γενικό Εισαγγελέα, ούτε αφήσαμε απειλές για κανέναν, ούτε προκαλέσαμε κανέναν, ούτε έγινε συνάντηση γι’ αυτό το θέμα διότι δεν ξέρουμε αν θα πάρουν μέτρα. Ακούμε, αλλά δεν έχουμε συγκεκριμένα μέτρα και ποια είναι αυτά. Ευχόμαστε να κάνουν δεύτερες σκέψεις, να προσέλθουν στο τραπέζι του διαλόγου με προτάσεις και θα τις συζητήσουμε.
Ερώτηση: Τι γίνεται με τις συσκέψεις των διευθυντικών ομάδων;
Απάντηση: Η σύσκεψη θα γινόταν στις 28-29 του μήνα. Έδωσα οδηγίες, μετά από συνεννόηση με τον Διευθυντή Μέσης Εκπαίδευσης, για να γίνουν αρχές Σεπτεμβρίου, που θα είναι σε εργάσιμο χρόνο διότι τώρα επικαλούνται το γεγονός ότι είναι διακοπές και δεν είναι υποχρεωμένοι να έρθουν. Άλλες χρονιές έρχονταν λίγες μέρες πριν ανοίξουν τα σχολεία για να συζητηθούν διάφορα θέματα. Επειδή είναι η έναρξη της χρονιάς, να πούμε στους γονείς ότι έχουμε λάβει όλα τα μέτρα για την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Έχει γίνει η στελέχωσή μας. Αυτές τις μέρες γίνονται οι τελευταίες μετακινήσεις/τοποθετήσεις. Έχουν πάει τα βιβλία στα σχολεία (σε ένα ποσοστό γύρω στο 95%), έρχονται κάποια βιβλία από την Ελλάδα αυτές τις μέρες, έχει πάει η γραφική ύλη, έχουν γίνει οι έλεγχοι από επιτροπές, σχολικές εφορίες και τεχνικές υπηρεσίες και έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα ασφάλειας όσον αφορά την ασφάλεια των σχολικών μας μονάδων. Παράκλησή μου είναι να κρατήσουμε χαμηλούς τόνους, να κάνουν οι εκπαιδευτικές οργανώσεις τις δικές τους εποικοδομητικές προτάσεις και εμείς είμαστε ανοιχτοί στον διάλογο.
Ερώτηση: Να υποθέσω θα ανακοινώσετε και μέτρα σχετικά με μέτρα ασφάλειας και υγείας;
Απάντηση: Πολύ σωστά. Πρέπει ο κόσμος να καταλάβει ότι δεν φεύγει ούτε ένα ευρώ από τον προϋπολογισμό για την παιδεία. Γίνεται απλά μια ανακατανομή/συγύρισμα των πόρων. Δεν αποκόπτουμε λεφτά από τον προϋπολογισμό της εκπαίδευσης. Η πρόταση, που ήταν για έναν χρόνο, προνοούσε να επιστρέψει το 1/3 στους εκπαιδευτικούς με τη μορφή προσαυξήσεων και μοριοδότησης, όπως τα είχαμε πει στο σχέδιο αξιολόγησης και τα 2/3 να επενδυθούν στην παιδεία. Αυτή τη στιγμή θα ήθελα να πω ότι, όπως είπε και ο ΠτΔ τέλη Ιουλίου σε σύσκεψη στο Προεδρικό, θα διατεθούν λεφτά για την ασφάλεια και την υγεία των παιδιών.
Ας κάνουν το πρώτο βήμα οι εκπαιδευτικοί να έρθουν με εποικοδομητικές αντιπροτάσεις, κάτι που μέχρι τώρα δεν έχουν κάνει. Αναστολή των μέτρων προς το παρόν δεν μπορεί να γίνει».