Της Καλυψώς Θεοχαρίδου (Δικηγόρος – Νομικός σύμβουλος)
Τα εν λόγω αδικήματα περιλαμβάνονται στο Μέρος V του Κεφαλαίου 154, ήτοι Κυπριακού Ποινικού Κώδικος. Το εν λόγω μέρος ρυθμίζει τα του εναντίον του Προσώπου Ποινικά Αδικήματα. Η αξία της ανθρώπινης ζωής αλλά και ο σεβασμός αυτής, αποτελεί μία από τις πρωταρχικές εγγυήσεις της Πολιτείας και η διαφύλαξη αυτού του αγαθού είναι επιβεβλημένη όχι μόνον από τον υπέρτατο Νόμο, ήτοι το Σύνταγμα, αλλά και από τον κοινό Νόμο, δηλαδή τον ΠΚ, αλλά και από Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Συνθήκες, Σύμφωνα και Συμφωνίες.
Δεν είναι εξάλλου τυχαίο, εν όψει αυτής της σπουδαιότητας και σημασίας που ο κοινός νομοθέτης αποδίδει σε αυτό το έννομο αγαθό, που εντάσσει τα αδικήματα αυτά στο V μέρος της δομής του, καταδεικνύοντας με αυτό τον τρόπο ότι τα αδικήματα αυτά έχουν προτεραιότητα έναντι άλλων και διαφορετική επίσης σπουδαιότητα.
Εν όψει τούτων, προβλέπει ο ΠΚ:
Φόνος εκ προμελέτης
203.-(1) Κάθε πρόσωπο το οποίο εκ προμελέτης επιφέρει το θάνατο άλλου προσώπου με παράνομη πράξη ή παράλειψη, είναι ένοχο του κακουργήματος του φόνου εκ προμελέτης.
(2) Κάθε πρόσωπο που βρίσκεται ένοχο για φόνο εκ προμελέτης θα υπόκειται σε ποινή φυλάκισης διά βίου.
Ο δε ορισμός της προμελέτης, το οποίο είναι εκ των βασικών και ουσιωδών συστατικών στοιχείων του εν λόγω αδικήματος, είναι ο ακόλουθος:
Προμελέτη
204. Προμελέτη είναι η πρόθεση πρόκλησης θανάτου οποιουδήποτε προσώπου η οποία αποδεικνύεται με ευθύ τρόπο ή συμπερασματικά, αδιάφορα αν τέτοιο πρόσωπο είναι εκείνο που εφονεύθη ή όχι, η οποία υπάρχει τόσο πριν από τη διενέργεια της πράξης ή παράλειψης που θα προκαλέσει το θάνατο όσο και κατά το χρόνο τέτοιας διενέργειας.
Επομένως, αυτό το οποίο καθορίζει αλλά συνάμα και διακρίνει το αδίκημα του άρθρου 203, έναντι του 205 είναι το στοιχείο της προμελέτης, του προσχεδιασμού, της καλά οργανωμένης και σχεδιασμένης πράξης, η κατάρτιση του <σχεδίου>, η πρόθεση. Και αυτό ακριβώς το βασικό στοιχείο, το οποίο αποδεικνύεται από το σύνολο των περιστατικών, μαρτυριών, γεγονότων και καταστάσεων, προσδιορίζει και/ή καθορίζει την ποινή η οποία ΔΕΝ μπορεί να είναι άλλη πέραν της ισοβίου καθείρξεως και/ή φυλακίσεως δια βίου. Ίδετε σχετικά Ονησίλλου κατά Δημοκρατίας (1991) 2 ΑΑΔ 556, Αριστείδου κατά Δημοκρατίας (1967) 2 CLR 43, κοκ
Εν αντιθέσει με τα συστατικά στοιχεία του άρθρου 203, το άρθρο 205 προνοεί τα ακόλουθα:
Ανθρωποκτονία
205.-(1) Κάθε πρόσωπο το οποίο επιφέρει το θάνατο άλλου προσώπου με παράνομη πράξη ή παράλειψη, είναι ένοχο του κακουργήματος της ανθρωποκτονίας.
(2) Παράνομη παράλειψη είναι εκείνη που συνιστά υπαίτια αμέλεια παράλειψης εκτέλεσης καθήκοντος αν και δεν υφίσταται πρόθεση πρόκλησης θανάτου.
(3) Κάθε πρόσωπο το οποίο διαπράττει το κακούργημα της ανθρωποκτονίας υπόκειται σε ποινή φυλάκισης διά βίου.
Αυτό το οποίο διακρίνει το αδίκημα την ανθρωποκτονίας από τον φόνο εκ προμελέτης είναι ακριβώς η έλλειψη του προσχεδιασμού και/ή προμελέτης και/ή πάντως το ότι η εγκληματική πράξη διενεργήθηκε ή εκτελέστηκε εν βρασμώ ψυχικής ορμής και/ή υπό την έξαψη της στιγμής. Η έλλειψη αυτού του στοιχείου δίδει την ευχέρεια στο Δικαστήριο, αφού συνεκτιμήσει όλα τα δεδομένα τη υπόθεσης να επιβάλει ποινή φυλάκισης ΜΕΧΡΙ και ισόβια. Δηλαδή, το Δικαστήριο δύναται σε τέτοιο αδίκημα και νοουμένου ότι οι περιστάσεις του αδικήματος το επιτρέπουν να επιβάλει ποινή φυλάκισης άλλη(ολιγότερη) από τα ισόβια και τούτο, λόγω του ότι η προμελέτη απουσιάζει. Απουσιάζει δηλαδή ο επιβαρυντικός παράγοντας της πνευματικής διεργασίας και σχεδίασης, η υλοποίηση του καλά οργανωμένου σχεδίου για φυσική εξόντωση του ατόμου. Ίδετε σχετικά Νικολάου κ.α κατά Δημοκρατίας (2000) 2 ΑΑΔ 482, Μιχαήλ κατά Δημοκρατίας ποινική έφεση 204/2008, κοκ