Τουρκία: Αναβρασμός στο πολιτικό σκηνικό – σενάριο πρόωρων εκλογών

Το αποτέλεσμα των εκλογών της 7ης Ιουνίου, έχει προκαλέσει αναβρασμό στο πολιτικό σκην ικό της χώρας μιας και  δεν επιτρέπει το σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης.

Σε περίπτωση που υπάρξει αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης συνασπισμού ή κυβέρνησης μειοψηφίας ήδη συζητείται ως σενάριο η 22η Νοεμβρίου ως ημερομηνία για πρόωρες εκλογές.

Ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν θα δώσει εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης πρώτα στον αρχηγό του πρώτου κόμματος ΑΚΡ Αχμέτ Νταβούτογλου. Αν δεν καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση, θα δώσει εντολή και στους υπόλοιπους αρχηγούς και εάν εντός 45 ημερών, δηλαδή μέχρι τις 20 Αυγούστου όπως εκτιμάται, δεν καταφέρει κανείς να σχηματίσει κυβέρνηση τότε θα γίνουν πρόωρες εκλογές σε τρεις μήνες. Η πιο πιθανή ημερομηνία εκτιμάται ότι είναι η 22η Νοεμβρίου.

Ωστόσο, όλοι δηλώνουν ότι προτεραιότητά τους είναι να σχηματιστεί κυβέρνηση συνασπισμού ώστε να υπάρξει σταθερότητα στην χώρα και να αποφευχθεί η κρίση. Προς το παρόν δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας συνδυασμός που να μπορούσε να οδηγήσει σε κυβέρνηση συνασπισμού.

Πληροφορίες από την χθεσινή σύσκεψη στο ΑΚΡ αναφέρουν ότι ο Αχμέτ Νταβούτογλου έδωσε το μήνυμα ότι δεν μπορούν να παραβλέψουν το μήνυμα του λαού, ούτε και να το μειώσουν. “Έχω ευθύνη να μην αφήσω τη χώρα χωρίς κυβέρνηση γι αυτό και θα καταβάλω κάθε προσπάθεια”, φέρεται να δήλωσε χθες. Ωστόσο, είπε ότι αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα στις προσπάθειες για σχηματισμό κυβέρνησης τότε θα πάνε σε επαναληπτικές εκλογές.

Από τη συζήτηση που έγινε χθες προκύπτει ότι στο ΑΚΡ επικρατεί η άποψη ότι παρά το `μπλοκ` των τριών κομμάτων της αντιπολίτευσης εναντίον του ΑΚΡ κατά τη διάρκεια των εκλογών, τελικά κατάφεραν να πάρουν 19 εκατομμύρια ψήφους και να είναι πρώτο κόμμα με 40%. Αναγνωρίζουν όμως ότι τα λάθη που έγιναν μετατράπηκαν σε μήνυμα στις εκλογές. Άλλοι εκτίμησαν ότι το χαμηλό ποσοστό οφείλεται στην στάση και το ύφος του Ταγίπ Ερντογάν, ενώ άλλοι υποστήριξαν ότι αν δεν κατέβαινε ο Ταγίπ Ερντογάν να στηρίξει το ΑΚΡ τότε το ποσοστό μπορεί να έπεφτε και στο 35%. Πάντως ήδη έχουν δοθεί οδηγίες για έρευνες από τις εταιρείες δημοσκοπήσεων για να δουν επιστημονικά τους λόγους που έχασε οχτώ ποσοστιαίες μονάδες το ΑΚΡ σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές.

Από το περιβάλλον του Τούρκου Προέδρου διαρρέει ότι η άποψη που επικρατεί είναι πως το αποτέλεσμα των εκλογών έδειξε πόσο χρειάζεται η Τουρκία το προεδρικό σύστημα και πως αν υπήρχε προεδρικό σύστημα η εικόνα αυτή την στιγμή δεν θα ήταν η παρούσα. Στο προεδρικό υπάρχουν απόψεις που λένε ότι το αν το ΑΚΡ συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνασπισμού τότε το κόμμα θα φθαρεί περισσότερο και αυτό θα επηρεάσει περαιτέρω τα ποσοστά του. Υπάρχουν όμως και απόψεις που λένε ότι για τη σταθερότητα της χώρας το ΑΚΡ πρέπει να είναι στην κυβέρνηση.

Πληροφορίες αναφέρουν πως ο Ταγίπ Ερντογάν έχει σχέδιο Α,Β και Γ για να μην οδηγηθεί η χώρα σε κρίση ωστόσο περιμένει πρώτα τις κινήσεις των κομμάτων προτού ο ίδιος κινηθεί.

Όσο για τις σχέσεις του Ταγίπ Ερντογάν με τον Αχμέτ Νταβούτογλου θα διαφανεί ξεκάθαρα πώς θα εξελιχθούν στο συνέδριο του κόμματος που αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο. Ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ελέγχει πλήρως το κόμμα, αν δεν είναι ικανοποιημένος από τον Αχμέτ Νταβούτογλου μπορεί και να τον αντικαταστήσει.

Πολιτικοί αναλυτές αναφέρουν πως αν ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει να πάει και πάλι σε αυτοδύναμη κυβέρνηση τότε θα πρέπει να δώσει την αρχηγία του κόμματος στον πρώην πρόεδρο Αμπτουλλάχ Γκιουλ. Ωστόσο, δεδομένων των διαφορών που υπάρχουν μεταξύ τους ενδεχομένως ο Ταγίπ Ερντογάν να μην κάνει μια τέτοια κίνηση και να προτιμήσει τη δεύτερη εναλλακτική του, που είναι ο αντιπρόεδρος του κόμματος Νουμάν Κουρτουλμούς.

Πάντως, τώρα ο Αχμέτ Νταβούτογλου αναμένεται να χτυπήσει πρώτα την πόρτα του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) τηρώντας τα προσχήματα, αν και οι πιθανότητες συνεργασίας είναι ελάχιστες. Το CHP αναμένεται να θέσει δύο αιτήματα για να δεχτεί να συνεργαστεί με το ΑΚΡ: Πρώτον να περιοριστεί ο Ταγίπ Εντογάν στα συνταγματικά του καθήκοντα και να μην εμπλέκεται στο κυβερνητικό έργο. Δεύτερον να τιμωρηθούν όσοι Υπουργοί του ΑΚΡ και στελέχη του κόμματος εμπλέκονται σε σκάνδαλα διαφθοράς. Πέραν όμως από αυτά τα αιτήματα οι διαφορές των δύο κομμάτων είναι τεράστιες. Η πιθανότητα συνεργασίας μεταξύ ΑΚΡ και CHP θεωρείται σχεδόν αδύνατη.

Η δεύτερη πόρτα που θα χτυπήσει ο Αχμέτ Νταβούτογλου είναι του ακροδεξιού ΜΗΡ, ωστόσο ο αρχηγός του Ντεβλέτ Μπαχτσελί θα θέσει τέσσερις κόκκινες γραμμές τις οποίες είναι αδύνατον να αποδεχτεί το ΑΚΡ: Πρώτον, ο Ταγίπ Ερντογάν να περιοριστεί στα συνταγματικά του καθήκοντα, δεύτερον να αποσυρθούν οι προσπάθειες για προεδρικό σύστημα, τρίτον να αρθεί η διαδικασία επίλυσης του Κουρδικού και τέταρτον να τιμωρηθούν τα στελέχη του ΑΚΡ που εμπλέκονται σε σκάνδαλα διαφθοράς. Ο Ταγίπ Ερντογάν είχε δηλώσει πριν τις εκλογές πως ακόμη και αν χάσει τις εκλογές δεν πρόκειται να σταματήσει την διαδικασία επίλυσης του Κουρδικού.

Η τρίτη πόρτα που θα χτυπήσει το ΑΚΡ είναι εκείνη του φιλοκουρδικού ΗDP, ωστόσο ήδη ο συμπρόεδρος του κόμματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς δήλωσε πως δεν πρόκειται να συνεργαστούν με το ΑΚΡ. Άλλωστε η μεγάλη αυτή αύξηση στα ποσοστά του HDP επιτεύχθηκε κυρίως λόγο του ρόλου που ανέλαβε το κόμμα ως η πολιτική δύναμη που μπορεί να θέσει φρένο στο ΑΚΡ. Μια συνεργασία με το ΑΚΡ θα το καθιστούσε αναξιόπιστο έναντι στους νέους ψηφοφόρους του.

Πέραν όμως από τα σενάρια για κυβέρνηση συνασπισμού συζητούνται και σενάρια για κυβέρνηση μειοψηφίας χωρίς ωστόσο να έχουν ούτε αυτά μεγάλες πιθανότητες. Πληροφορίες λένε ότι το CHP έχει ήδη αρχίσει επαφές με το ΜΗΡ και η προσπάθειά του είναι η δημιουργία κυβέρνησης μειοψηφίας των δύο κομμάτων με την στήριξη του φιλοκουρδικού κόμματος HDP. Είναι όμως σχεδόν αδύνατον να πείσει το φιλοκουρδικό κόμμα να στηρίξει μια κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει το ακροδεξιό κόμμα.

Οι διεργασίες αυτές φαίνεται ότι θα συνεχιστούν ολόκληρο το καλοκαίρι και μέχρι να βρεθεί τελικά λύση, υπηρεσιακός πρωθυπουργός θα είναι ο Αχμέτ Νταβούτογλου.