Του Τζόσεφ Μσαλλάμ*
Έρχονται αλλαγές στη νομοθεσία για τις ψηφιακές υπηρεσίες εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όχι, και στο τόσο μακρινό παρελθόν ακούσαμε όλοι για τη Cambridge Analytica και το σκάνδαλο με το Facebook. Κολοσσό στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
Οι νέες τροπολογίες της ΕΕ έρχονται για να προστατεύσουν τους καταναλωτές από την ανεξέλεγκτη και απρόσωπη «στοχοποίηση» των συγκεκριμένων κολοσσών από την συλλογή των προσωπικών τους δεδομένων καθώς οι χρήστες σερφάρουν στο διαδίκτυο χωρίς να ξέρουν όλα τα δεδομένα που παίρνει μια ιστοσελίδα όταν αυτοί αποδέχονται τα λεγόμενα «cookies».
Με τις Διαπραγματεύσεις μεταξύ Υπηρεσιών για τον Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA), το σημαντικό ευρωπαϊκό λόμπι καταναλωτών BEUC πιέζει για καλύτερη προστασία από επικίνδυνα προϊόντα στις ηλεκτρονικές αγορές και για αυστηρότερες διατάξεις για στοχευμένη διαφήμιση και χειραγώγηση χρηστών.
Η πολύ πρωτοποριακή νομοθεσία από τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αποσκοπεί στη ρύθμιση όλων των τεχνολογικών Κολοσσών για ένα ασφαλές και δικαιότερο ψηφιακό περιβάλλον βρίσκεται σε σκληρές διαπραγματεύσεις. Η προστασία των καταναλωτών βρίσκεται στο επίκεντρο για τους βουλευτές του Ε.Κ με πολύ φιλόδοξες αλλαγές, έτσι το συμβιβαστικό πλαίσιο κοινής αποδοχής από όλα τα μέλη του Ε.Κ προσπαθεί να βρεθεί η χρυσή τομή όπου θα είναι όλοι σύμφωνοι.
Επί της ουσίας ο λόγος, η πλειοψηφία του ΕΚ ψήφησε υπέρ της μεταρρύθμισης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Μαζί με αυτό ακολουθούν μια σειρά από τροπολογίες οι οποίες ενισχύουν τις υποχρεώσεις για όλες τις πλατφόρμες που παρέχουν υπηρεσίες διαφημίσεων στο Διαδίκτυο ενισχύοντας έτσι την προστασία των χρηστών.
Η Επίτροπος Ανταγωνισμού της ΕΕ και ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της ΕΕ δήλωσαν μετά από τριμερή διάλογο και σκληρές διαπραγματεύσεις «Ενώ υπάρχει κοινή γραμμή στα θεμελιώδη στοιχεία εντούτοις η αρχή μας είναι ότι: ότι θεωρείται παράνομο εκτός διαδικτύου, θα πρέπει να θεωρείται παράνομο και εντός διαδικτύου» με αυτή τη βάση υπάρχει πολλή δουλειά μπροστά μας.
Πρέπει οι διαφημίσεις να είναι στοχευμένες, ή όχι;
Ένα από τα βασικά σημεία διαφωνίας είναι οι στοχευμένες διαφημίσεις και ο τρόπος που γίνεται.
Αρχικά το ΕΚ επιθυμούσε πλήρη απαγόρευση της πρακτικής, όμως μετά από μήνες συζητήσεων η κοινή απόφαση είναι ότι απαγορεύονται οι στοχευμένες διαφημίσεις οι οποίες προέρχονται από δεδομένα ανήλικων.
Μέσα στο νομοθετικό πλαίσιο επίσης απαγορεύονται τα πιο κάτω:
· Σεξουαλικός προσανατολισμός
· Πολίτικες απόψεις
Φυσικά, επιχειρήσεις και πολιτικοί διαφωνούν με τις πιο πάνω αποφάσεις, οι οποίοι αναφέρουν ότι θα πλήξουν αρκετές επιχειρήσεις που στηρίζονται στον τομέα στενευμένων διαφημίσεων και ειδικά τα ΜΜΕ.
Οι ευρωβουλευτές πρότειναν επίσης ισχυρότερη προστασία των χρηστών του διαδικτύου από τεχνικές απόκρυψης της χειραγώγησης των πλατφορμών. Υποστήριξαν ότι η άρνηση των λεγόμενων cookies θα πρέπει να είναι τόσο απλή όσο η παροχή συγκατάθεσης και οι χρήστες θα πρέπει επίσης να μπορούν να απαγορεύουν στους ιστότοπους να χρησιμοποιούν στοχευμένες διαφημίσεις που χρησιμοποιούν τα προσωπικά τους δεδομένα με ένα μόνο κλικ στο πρόγραμμα περιήγησης τους.
Επίσης, κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να αναφερθεί, οι Ευρωβουλευτές με στόχο την προστασία της ιδιωτικής ζωής των πολιτών θέλουν να δώσουν περισσότερες επιλογές στους τελικούς χρήστες και καταναλωτές όπου θα τους δοθεί η δυνατότητα να κάνουν πληρωμές διαδικτυακά ανώνυμα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι καμία από τις πιο πάνω τροπολογίες δε συμπεριλήφθηκε στο αρχικό κείμενο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Όλα αυτά προστέθηκαν αργότερα από το Κοινοβούλιο και τη νομοθετική αρχή. Γι’ αυτό και αναμένεται μεγάλη μάχη διαπραγματεύσεων σχετικά και με την πρόταση του Κοινοβουλίου για αποζημιώσεις σε καταναλωτές από τις πλατφόρμες που δεν τηρούν τη νομοθεσία και τις υποχρεώσεις τους.
Θα υποκύψουν οι μεγάλοι παίκτες ναι ή όχι;
Το Συμβούλιο έχει υποβάλει διάφορες τροποποιήσεις στο αρχικό κείμενο, συμπεριλαμβανομένων διατάξεων που καθιστούν πιο διαφανείς τους κανόνες για την αφαίρεση περιεχομένου ή τον αποκλεισμό των ενεργειών των χρηστών στις πλατφόρμες. Η γαλλική Προεδρία θέλει να επικεντρωθεί ιδιαίτερα στο πλαίσιο διακυβέρνησης για πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες (VLOPs) και στη συμπερίληψη πολύ μεγάλων μηχανών αναζήτησης (VLOSE) στο πεδίο εφαρμογής.
Εν τω μεταξύ, ο τομέας των μέσων ενημέρωσης ασκεί πιέσεις για εξαίρεση από τον έλεγχο και την αφαίρεση περιεχομένου από μεγάλες πλατφόρμες. Αν και οι ευρωβουλευτές έχουν συμπεριλάβει υποχρεώσεις για πλατφόρμες για σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και της πολυφωνίας, οι εταιρείες μέσων ενημέρωσης ζητούν περισσότερες διασφαλίσεις.
Εξ όσον φαίνεται από δηλώσεις ότι τόσο το Συμβούλιο όσο και το Κοινοβούλιο κατέστησαν σαφές ότι δε θα βιαστούν. Στόχος είναι «Η Ποιότητα και όχι η ταχύτητα»
*Τζόσεφ Μσαλλαμ
Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών