*Του Ανδρέα Θεοδούλου
Το ότι στην Ελλάδα, αναγνώρισαν σχετικά νωρίς τους κινδύνους που θα επέφερε η πλήρης ελευθεροποίηση των ωραρίων των καταστημάτων, πρέπει να αποτελέσει σημείο προβληματισμού για την κυβέρνησή μας, η οποία μόλις πριν λίγες ημέρες ανανέωσε το σχετικό διάταγμα, δημιουργώντας την εντύπωση ότι υπέκυψε στα τερτίπια 4-5 υπεραγορών που στόχο έχουν να συγκεντρώσουν στα χέρια τους ολόκληρη την αγορά του λιανικού εμπορίου.
Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας στην Ελλάδα, σταματά η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές (μέτρο το οποίο τέθηκε πιλοτικά, από τον περασμένο Αύγουστο, για ένα χρόνο) με το σκεπτικό ότι οι καταστηματάρχες, οι έμποροι και οι υπάλληλοι θα υποστούν «ανεπανόρθωτη οικονομική βλάβη» και «αυτονοήτως δυσεπανόρθωτη ηθική βλάβη» από τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. Παράλληλα, οι σύμβουλοι Επικρατείας αναφέρουν ως προς την ανάγκη εξυπηρέτησης του αυξημένου αριθμού τουριστών και τις Κυριακές, ότι μπορεί με απόφαση του αντιπεριφερειάρχη να οριστούν οι περιοχές που επιτρέπεται η λειτουργία των καταστημάτων έως 250 τ.μ. και υπό τον όρο να μην ανήκουν σε αλυσίδα καταστημάτων, να μη λειτουργούν ως «κατάστημα εντός καταστήματος» και να μη βρίσκονται σε εκπτωτικά καταστήματα, εκπτωτικά κέντρα ή εκπτωτικά χωριά.
Τέτοιου είδους ρυθμίσεις συναντώνται σε όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο ακριβώς την ισορροπημένη ανάπτυξη και τον υγιή ανταγωνισμό. Παρατηρούμε λοιπόν, να μπαίνουν κάποιοι περιορισμοί που να αποτρέπουν τους λίγους να λειτουργούν με μονοπωλιακό καθεστώς. Στην περίπτωση της Κύπρου, θεωρούμε ότι με την επέκταση ωραρίου, η οποία έγινε χωρίς τη λήψη οποιωνδήποτε μέτρων στήριξης των κλάδων που θα επηρεάζονταν αρνητικά, έχουν διαταραχθεί οι λεπτές ισορροπίες λειτουργίας της αγοράς, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Προειδοποιήσαμε ότι τα αρνητικά θα είναι περισσότερα από τα θετικά που θα επιφέρει η εν λόγω ρύθμιση. Μόνο στον κλάδο μας, έκλεισαν περισσότερα από 200 περίπτερα, ενώ καθημερινά βιώνουμε και το κλείσιμο άλλων μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων του λιανικού εμπορίου. Σιγά σιγά, ο στόχος των υπεραγορών φαίνεται να υλοποιείται. Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία επιχειρήσεων που θα πληγεί το αμέσως επόμενο διάστημα είναι οι κυπριακές εταιρείες που προμηθεύουν με προϊόντα τις υπεραγορές. Ήδη βλέπουμε σημαντικές μειώσεις στις πωλήσεις κυπριακών προϊόντων είτε πρόκειται για παγωτά είτε για μπισκότα ή γαλακτοκομικά προϊόντα αφού μεγάλες υπεραγορές επιλέγουν πλέον να πωλούν αποκλειστικά δικά τους προϊόντα.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι τα παθήματα της κρίσης, τα περισσότερα από τα οποία οφείλονται στην έλλειψη μέτρου και στην ασυδοσία των μεγάλων, είτε αυτοί είναι τραπεζίτες είτε μεγαλοεπιχειρηματίες του λιανικού εμπορίου, μας έχουν γίνει μαθήματα και δεν θα περιπέσουμε ως κράτος και ως πολίτες στα ίδια ολέθρια σφάλματα που μας οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση.
Ενδεικτική, εξάλλου της στάσης των υπεραγορών είναι πρόσφατη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ημερ. 15 Ιουλίου 2014), που καλεί τα κράτη-μέλη να λάβουν μέτρα για να προστατεύσουν τις μικρές επιχειρήσεις τροφίμων έναντι των αθέμιτων πρακτικών που χρησιμοποιούν μεγάλες επιχειρήσεις και υπεραγορές οι οποίες διαθέτουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ στις συναλλαγές τους με άλλες επιχειρήσεις.
*Ο Ανδρέας Θεοδούλου είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Καταστημάτων Διαρκούς Εξυπηρέτησης (ΣΥ.ΚΑ.Δ.Ε.)