Στην αλλαγή του ρόλου της Ειδικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών που θα επέλθει με την αυτονόμηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας αναφέρθηκε ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ιωνάς Νικολάου κατά την σημερινή επίσκεψη του στην ΕΜΑΚ, στην Κοφίνου.
Ο κ. Νικολάου ανέφερε σε δηλώσεις του:
«Θέλω να συγχαρώ την ηγεσία και τα μέλη της ΕΜΑΚ για την μέχρι σήμερα ανταπόκρισή τους στα πιο δύσκολα περιστατικά που είχαμε ποτέ αντιμετωπίσει ως Κύπρος, για την άρτια και συνεχή εκπαίδευση που έχουν. Στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και ως αυτόνομο σώμα – έξω δηλαδή από την Αστυνομία – ο ρόλος της ΕΜΑΚ καθίσταται ακόμα πιο σημαντικός για τον οποίο θα πρέπει όλοι από κοινού να προβληματιστούμε.
Η ΕΜΑΚ συστάθηκε το 2002 με σκοπό την αντιμετώπιση ειδικών περιστατικών, ως ειδική μονάδα αντιμετώπισης καταστροφών για ειδικές περιπτώσεις. Από το 2013 είχα εκφράσει την άποψη ότι θα έπρεπε να επαναξιολογηθεί ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούσε η ΕΜΑΚ, αφού δεν μπορούσε να λειτουργεί και ως Πυροσβεστικός Σταθμός όπως είναι μέχρι σήμερα. Δεν συμβαδίζει το να είναι ένας πυροσβεστικός σταθμός και ταυτόχρονα να αντιμετωπίζει ειδικές καταστροφές. Όπως δεν συμβαδίζει με το γεγονός ότι η Πυροσβεστική θα είναι και αυτόνομο Σώμα, αφού η ΕΜΑΚ θα έχει να διαδραματίσει ένα εντελώς ξεχωριστό ρόλο.
Σχεδόν 17 χρόνια μετά συζητούμε ακόμα τα ίδια θέματα. Από το 2013 είναι η τέταρτη φορά που συζητώ το ίδιο θέμα και τώρα πια το ζήτημα θα πρέπει να μελετηθεί σοβαρά και θα πρέπει να δούμε ποιος θα είναι ο νέος ρόλος της ΕΜΑΚ.
Ζήτησα να πραγματοποιηθεί αυτή η συνάντηση για να γίνει μια σύγκριση του τελευταίου περιστατικού που κλήθηκε η ΕΜΑΚ να αντιμετωπίσει με τη διάσωση των 21 προσκόπων. Επρόκειτο για ένα πολύ ειδικό περιστατικό με πολύ δύσκολες συνθήκες. Θέλω να τους συγχαρώ για τη μεγάλη προσπάθεια που έκαναν εκείνη τη δύσκολη βραδιά μέχρι να ενημερωθούμε ότι όλοι οι πρόσκοποι είχαν διασωθεί.
Ταυτόχρονα, μου παρουσιάστηκε σε φιλμάκι το έργο της ΕΜΑΚ, το οποίο καταδεικνύει πόσο αναγκαία είναι η συνεχή εκπαίδευση, πόσο δύσκολος είναι ο ρόλος των ανδρών της ΕΜΑΚ και πόσο επιτακτικό είναι να εξεταστεί και να αντιμετωπιστεί άμεσα το ζήτημα που αφορά τον ρόλο που θα πρέπει να έχει η ΕΜΑΚ, υπό τις νέες συνθήκες που θα καλείται να αντιμετωπίσει η Πυροσβεστική.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε στο όποιο περιστατικό κληθούμε, όσο δύσκολο και εάν είναι αυτό. Η δυσκολία αντιμετωπίζεται μέσα από τη σωστή, συστηματική εκπαίδευση και την ετοιμότητα που θα πρέπει να έχουμε ανά πάσα στιγμή, επτά μέρες την εβδομάδα 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.
Το τελευταίο περιστατικό κατέδειξε την ετοιμότητα που έχει η ΕΜΑΚ, το πόσο καλά εκπαιδευμένοι είναι, συνεπείς στην όλη προσπάθεια, αλλά την ίδια ώρα κατέγραψε την απαίτηση όπως αυτή η ειδική αυτή μονάδα να μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτά τα περιστατικά, αλλά και σε ακόμα πιο δύσκολα.
Πρέπει να έχουμε υπόψη και το νέο τομέα ευθύνης που έχουμε αναλάβει. Αναφέρομαι στα θέματα έρευνας και διάσωσης στα πλαίσια της ΑΟΖ, από πλατφόρμες, σε συνθήκες εντελώς πρωτόγνωρες, όπως της ύπαρξης και εξόρυξης φυσικού αερίου, υπό συνθήκες και περιβάλλον που μπορεί να διαμορφώνεται λόγω περιστατικών τα οποία θα απαιτούν επιπρόσθετες εξειδικευμένες εκπαιδεύσεις, είτε λόγω διαρροών είτε λόγω καύσεων, είτε λόγω αναταράξεων. Αναφέρομαι πάντοτε σε φυσικά φαινόμενα, και όχι σε άλλες επιχειρήσεις που σχετίζονται με τον στρατιωτικό τομέα, όπου θα κληθούμε να διασώσουμε ανθρώπους που εργάζονται σε συγκεκριμένο χώρο ή θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε ή να περιορίσουμε οποιεσδήποτε ζημιές που μπορεί να προκληθούν γενικότερα στο περιβάλλον.
Για όλα αυτά, πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Για να είμαστε έτοιμοι, θα πρέπει αρκετοί από τους άνδρες της ΕΜΑΚ να τυγχάνουν εκπαίδευσης στο εξωτερικό ή στην Κύπρο και θα πρέπει να υπάρχει επάρκεια και η δύναμη όχι μόνο σε άτομα, αλλά και σε σθένος για να μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτά τα δύσκολα περιστατικά».
Στη συνέχεια, μεταξύ άλλων, ο κ. Υπουργός ευχαρίστησε τον κάθε Κύπριο εθελοντή – πολίτη ο οποίος τρέχει να βοηθήσει σε ένα δύσκολο περιστατικό, όπως ήταν πυρκαγιά της Σολέας, ή που προσπαθεί να συνδράμει στις προσπάθειες της Αστυνομίας για σκοπούς αντιμετώπισης του εγκλήματος ή διερεύνησης ή πρόληψης μιας εγκληματικής πράξης στο πλαίσιο του θεσμού των Παρατηρητών της Γειτονιάς, όλους τους εθελοντές που προσπαθούν να βοηθήσουν την Πυροσβεστική συνολικά στο έργο της.
Και πρόσθεσε: «Πάντοτε ο καθένας πρέπει να εκτιμά και τους κινδύνους που διατρέχει και γι’ αυτό τον λόγο, τα θέματα που σχετίζονται με την πυρασφάλεια και την προσπάθεια των εθελοντών να βοηθήσουν Υπηρεσία στο έργο της, έχουμε ετοιμάσει νομοσχέδιο που αφορά τους εθελοντές Πυροσβέστες. Όσοι θέλουν εθελοντικά να προστρέξουν να βοηθήσουν, θα μπορούν να το κάνουν σε συνεργασία με την Πυροσβεστική, έχοντας τη δυνατότητα να τους παρασχεθεί η ευκαιρία να εκπαιδευτούν για κάποια θέματα που θα είναι ουσιώδη για τη δική τους ασφάλεια. Ο εθελοντισμός δείχνει ένα ξεχωριστό γνώρισμα του κυπριακού λαού, αλλά πρέπει να ξέρουμε ότι πρέπει να προστατεύουμε και τους εαυτούς μας. Μέσα από το νόμο αυτό, επιχειρούμε να δώσουμε την ευκαιρία στους εθελοντές να υπάρχει μια σύνδεση με την Υπηρεσία, μια εκπαίδευση και ένας τρόπος που να μπορούν να λειτουργήσουν και να είναι ασφαλείς οι ίδιοι και οι επιχειρήσεις να είναι επιτυχείς».
Όσον αφορά την αυτονόμηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ο κ. Νικολάου είπε ότι αυτό συζητείται από το 1960, ότι τα τελευταία 15 χρόνια είναι ένα θέμα που προωθείται ενσυνείδητα από πλευράς της Υπηρεσίας, όμως το να υπάρξει αυτονόμηση από μόνη της δεν θα λύσει όλα τα προβλήματα. «Αντιθέτως προκύπτουν θέματα τα οποία θα πρέπει να μας προβληματίσουν και να δούμε πως τα αντιμετωπίζουμε έγκαιρα», σημείωσε, εξηγώντας ότι ένα από αυτά είναι και το θέμα της ΕΜΑΚ, δηλαδή πως καθορίζει το νέο ρόλο της Μονάδας η αυτονόμηση.
Περαιτέρω, ο κ. Υπουργός είπε ότι το καλοκαίρι του 2020 αναμένεται να λειτουργήσει ο Πυροσβεστικός Σταθμός στο Βασιλικό και θα γίνει πρόσληψη 56 νέων πυροσβεστών για τις ανάγκες του νέου Σταθμού. Αυτομάτως, φαίνεται ότι η ΕΜΑΚ θα μπορούσε να αποδεσμευτεί από του να έχει μια περιοχή ελέγχου ως πυροσβεστικός σταθμός και να λειτουργήσει αυτόνομα, επεσήμανε και πρόσθεσε: «Ζήτησα από την ΕΜΑΚ να ετοιμάσει μελέτη στην οποία θα περιγράφονται τα νέα καθήκοντα, η δυσκολία που θα έχουν και τον τρόπο με το οποίο θα λειτουργήσει, εάν θα λειτουργήσει ως αυτόνομο κομμάτι, ως ειδική μονάδα με τα ειδικά καθήκοντα με τα οποία έχει επιφορτιστεί σταδιακά, συμπεριλαμβανομένης και της ΑΟΖ». Ο κ. Νικολάου υπογράμμισε ότι είναι η κατάλληλη ώρα να ληφθούν αποφάσεις γιατί υπάρχει η θέληση από μέρους της Πολιτείας να στηρίξει εκείνο που θα προτείνεται μέσα από την μελέτη που θα αιτιολογεί την ανάγκη αυτή, το τι χρειάζεται και ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για να μπορεί να λειτουργήσει ως μια ειδική μονάδα.
Ολοκληρώνοντας ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι υπάρχουν πολλές δυνατότητες εκπαίδευσης όχι μόνο στην Ελλάδα, το Ισραήλ και στη γύρω περιοχή, αλλά και όταν η ΕΜΑΚ θα είναι μια ειδική μονάδα θα μπορεί να μπει στα προγράμματα εκπαίδευσης των μονάδων της ΕΕ.
«Μπορούμε να διασυνδεθούμε μαζί τους και να γίνουμε ένα αντάξιο κομμάτι αυτών όλων που ενεργούν σε πολύ πιο δύσκολα περιστατικά από αυτά που αντιμετωπίσαμε μέχρι σήμερα. Αυτοί που θα μπαίνουν στην ΕΜΑΚ και αποκτώντας μια τέτοια εκπαίδευση, θα πρέπει να παραμένουν στη Μονάδα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα», συμπλήρωσε.