Σύμφωνα με έρευνα της κοινής γνώμης η απαξίωση της πολιτικής ζωής, των πολιτικών, των κομμάτων και του πολιτικού συστήματος εν γένει αποτελεί το βασικό λόγο για την αποχή (56,2%) στις ευρωεκλογές της περασμένης Κυριακής.
Η επιλογή της αποχής από τους Κύπριους ψηφοφόρους συνιστά, σύμφωνα με την έρευνα της εταιρείας RAI Consultants για λογαριασμό της εφημερίδας «Φιλελεύθερος», «εν πολλοίς την απάντηση και την απόρριψη της πολιτικής τάξης».
Από τις απαντήσεις στην έρευνα προκύπτει πως η συντριπτική πλειοψηφία εξέφρασε διά της αποχής τη διαμαρτυρία και την αγανάκτησή της και ήταν ένα σαφές πολιτικό μήνυμα για αλλαγές στην πολιτική ζωή και στο σύστημα. Ταυτόχρονα, εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο, που για τους πολιτικούς είναι στο τέλος ανώδυνος, η ανάγκη για τιμωρία όσων ευθύνονται για την οικονομική κατάρρευση και την αξιακή ισοπέδωση.
Βασικά μόνο ένα 16% απαντά με μη πολιτικούς όρους στους λόγους που το οδήγησε να απέχει (λόγω δουλειάς/υποχρεώσεων 10% και 6% λόγοι υγείας). Το υπόλοιπο ποσοστό, που αγγίζει το 84% με διαφορετικούς τόνους (απαξίωση, αγανάκτηση, απόρριψη, έλλειψη εμπιστοσύνης), «αναμετράται» με το πολιτικό σύστημα.
Έχει πάντως ενδιαφέρον πώς δίνονται οι απαντήσεις στο ερώτημα «για ποιους λόγους δεν ψηφίσατε την Κυριακή;».
Η κατανομή της οργής και της απόρριψης γίνεται ως εξής: Απογοήτευση/αγανάκτηση από τους πολιτικούς 16%, δεν με εκφράζει κανένας πολιτικός 11%, απαξίωση πολιτικού συστήματος 9%, δεν αξίζει κανένας πολιτικός 9%, για να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι για την οικονομική κρίση 9%, δεν εμπιστεύομαι κανέναν 9%, κανένας δεν νοιάζεται/όλοι δουλεύουν για το συμφέρον τους 8%, αποχή διαμαρτυρίας 5%, για να τιμωρηθούν οι ένοχοι 3% και απογοήτευση από τα κόμματα 3%. Ηλικιακά οι λεγόμενες παραγωγικές ηλικίες εκφράζονται πιο έντονα σε συναισθηματικό επίπεδο. Εκφράζουν απογοήτευση και αγανάκτηση. Πιο έντονη είναι απαξίωση και η απόρριψη στις νεαρές ηλικίες που ενίοτε παρουσιάζονται πιο επαναστατικές. Ωστόσο, τα ποσοστά κινούνται λίγο πολύ στο ίδιο επίπεδο και ψηλά και προς την ίδια κατεύθυνση σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Είναι σαφές από τις απαντήσεις πως το φαινόμενο της αποχής όχι μόνο δεν υποχωρεί υπό τις σημερινές συνθήκες αλλά εδραιώνεται και αυξάνεται. Στην ερώτηση «αν την προηγούμενη Κυριακή είχαμε βουλευτικές εκλογές (αντί ευρωεκλογών), θα πήγαιναν οι ερωτώμενοι να ψηφίσουν (βάση των ερωτηθέντων όσοι απείχαν την περασμένη Κυριακή), η τοποθέτηση είναι αρκούντως ξεκάθαρη. Το 65% δεν θα ψήφιζε, το 30% θα προσερχόταν στις κάλπες και το 5% δεν απάντησε.
Τι θα ανέτρεπε αυτή την κατάσταση; Ποια κίνητρα και νέα δεδομένα θα επανέφεραν τους πολίτες στις κάλπες; Στα ερωτήματα αυτά, οι απαντήσεις πολλές, πλην όμως διαφωτιστικές. Η ανάλυση και επεξεργασία των απαντήσεων μπορεί να αποτελέσουν σε μεγάλο βαθμό τη συνταγή αντιμετώπισης του φαινομένου της αποχής. Τα στοιχεία της έρευνας, που διενεργήθηκε μερικά 24ωρα μετά τις ευρωεκλογές, αποτελούν σημαντικό εργαλείο για όσους θέλουν πραγματικά να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το φαινόμενο της αποχής. Αυτό που φαίνεται από τις τοποθετήσεις είναι πως οι πολίτες χρειάζονται αλλαγές και ανατροπές για να επανέλθουν στις κάλπες. Ένα μόνο 5% δεν θα ψήφιζε ό,τι και να γινόταν, όσες βελτιώσεις και ανατροπές να επέρχονταν στη χώρα. Έχουν, όμως, ενδιαφέρον οι λόγοι που θα ανέτρεπαν αυτό το φαινόμενο. Όλες οι απαντήσεις/επιλογές συνδέονται με την κοινωνική πραγματικότητα, γι’ αυτό βασικό κίνητρο παραμένει η οικονομία, η ανανέωση και το Κυπριακό.
Με βάση τα αποτελέσματα το 44% θεωρεί ως πρώτο λόγο τη βελτίωση της οικονομίας. Τούτο σημαίνει πως για ένα μεγάλο ποσοστό, η κρίση και τα πολλά και εν πολλοίς ανυπέρβλητα οικονομικά προβλήματα οφείλονται στη διαχείριση (ή μη διαχείριση) του πολιτικού συστήματος, κυβέρνησης και κομμάτων, του πολιτικού προσωπικού.
Το 28% θεωρεί ότι τα νέα πρόσωπα θα το επηρεάσουν, οι εξελίξεις και η λύση του Κυπριακού 18% και από εκεί και πέρα οι λόγοι είναι διάφοροι και έχουν μικρή απήχηση. Για παράδειγμα η ειλικρίνεια από τους πολιτικούς (5%), η τιμωρία των ενόχων για την οικονομική κρίση (4%), αν δεν είχαν υποχρέωση να ψηφίσουν (4%), νέο κόμμα (3%), οριζόντια ψηφοφορία (3%), μείωση της ανεργίας (3%), όφελος από συγκεκριμένους υποψηφίους, κοντολογίς μέσο (2%), υποχρεωτική ψήφος (1%), αλλαγή στάσης συγκεκριμένου κόμματος (1%) και νέες ιδέες (1%).
Το ΑΚΕΛ είναι το κόμμα που δικαιούται να λέει ότι γύρισε υπέρ του το παιγνίδι των εκλογών και με τη διατήρηση των δύο εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατάφερε να «κρύψει» όλα τα προβλήματα που έχει όπως και τη δυσφορία των ψηφοφόρων του που θέλησαν να του στείλουν μήνυμα. Η στοχευμένη κινητοποίηση από τη μια και η κομματική πειθαρχία έφεραν αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα η έρευνα δείχνει ότι το AKΕΛ κατάφερε να οδηγήσει στις κάλπες και να πείσει το 23% των ψηφοφόρων του να δώσει θετική ψήφο στο κομματικό του ψηφοδέλτιο. Είναι αξιοσημείωτο ότι το 23% από όσους υπερψήφισαν το ΑΚΕΛ δηλώνει ότι αποφάσισε οριστικά τι θα ψηφίσει την τελευταία μέρα των εκλογών. Και ένα 13% τις τελευταίες μέρες πριν από την κάλπη. Αυτή ήταν μια γερή ώθηση στο κόμμα της Αριστεράς που ξεκίνησε με ένα σκληρό πυρήνα 52% που είχε αποφασίσει εδώ και μήνες ότι επιλογή του ήταν το ΑΚΕΛ. Και ένα 12% αποφάσισε βδομάδες πριν από τις κάλπες.
Τρεις μονάδες πιο πάνω, στο 26%, ανέρχονται οι ψηφοφόροι που την τελευταία μέρα επέλεξαν να δώσουν ψήφο στη Συμμαχία Πολιτών, που ξεκίνησε με την εκστρατεία της με ένα 49%. Προστέθηκε ένα 7% βδομάδες πριν από τις κάλπες και ένα 9% τις τελευταίες μέρες.
Ο ΔΗΣΥ κατάφερε να κινητοποιήσει την Κυριακή των εκλογών 15% από τους ψηφοφόρους που τελικά τον τίμησαν με την ψήφο τους και ένα ακόμη 15% επέλεξε το ψηφοδέλτιό του τις τελευταίες μέρες. Εκκίνηση έγινε από το κυβερνών κόμμα με ένα 55% των ψηφοφόρων του να ξεκαθαρίζουν μήνες πριν ότι θα δώσουν θετική ψήφο. Ακόμη ένα 15% ξεκαθάρισε ότι θα ψηφίσει Συναγερμό μερικές βδομάδες πριν τις κάλπες.
Το ΔΗΚΟ ξεκίνησε την πορεία του για τις ευρωεκλογές με 56% των ψηφοφόρων να έχουν αποφασίσει ότι θα στηρίξουν το κομματικό ψηφοδέλτιο. Την Κυριακή των εκλογών αποφάσισε για θετική ψήφο το 12% και ένα 15% τις τελευταίες μέρες. Βδομάδες πριν από τις κάλπες πήρε την απόφασή του το 17% όσων υπερψήφισαν δηκοϊκούς υποψηφίους.
Η συνεργασία ΕΔΕΚ/Οικολόγοι μπήκαν στην κούρσα με ένα 48%. Η συνεργασία ήταν η κερδισμένη των τελευταίων ημερών πριν από τις κάλπες, αφού ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό της τάξης του 36% πήρε απόφαση για θετική ψήφο τις τελευταίες μέρες. Την Κυριακή γύρισε υπέρ της ΕΔΕΚ/Οικολόγων το 10% όσων υπερψήφισαν το ψηφοδέλτιο τους. Βδομάδες πριν είχε αποφασίσει το 7%.
Την ημέρα της ψηφοφορίας πήρε την απόφαση για άλλη επιλογή το 27% των ψηφοφόρων και το 31% τις τελευταίες μέρες. Το λευκό επέλεξε την τελευταία ημέρα το 62% όσων τάχθηκαν υπέρ αυτής της επιλογής, αφού όλες τις άλλες περιόδους η συγκεκριμένη επιλογή κινήθηκε σε χαμηλά ποσοστά.