Και όμως κάποιες σημαντικές εφευρέσεις τις έχουν ανακαλύψει κατά λάθος.
Η περίφημη πενικιλίνη του Αλεξάντερ Φλέμινγκ ήταν ένα ευτυχές ατύχημα!
Υπάρχουν ωστόσο πολλές ακόμα επιστημονικές και τεχνολογικές καινοτομίες που έγιναν κατά λάθος.
Ο παράγοντας τύχη έπαιξε σημαντικό ρόλο ή απλώς ένα λάθος στους υπολογισμούς γέννησε κάτι άλλο από αυτό που είχε ο ερευνητής στον νου του.
Ας δούμε μερικές από αυτές:
Πενικιλίνη
Kατά τη διάρκεια ενός πειράματος με βακτηρίδια, ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ φεύγει για διακοπές. Επειδή δεν φημίζονταν για τη νοικοκυροσύνη του άφησε ένα βρώμικο πιάτο στο νεροχύτη του εργαστηρίου. Όταν επέστρεψε, βρήκε ότι το βακτήριο της βρωμιάς είχε αναπτυχθεί σε όλο το πιάτο, εκτός από μια περιοχή όπου είχε σχηματιστεί μούχλα. Αυτή η ανακάλυψη οδήγησε σε δύο πράγματα: στην πενικιλίνη και σε μια από τις μεγαλύτερες φαρμακευτικές εφευρέσεις.
Ο φούρνος μικροκυμάτων
Ο Percy Spencer ήταν ένας μηχανικός που εργαζόταν για πολλά χρόνια για λογαριασμό της Rayethon, μιας από τις μεγαλύτερες αμερικανικές εταιρείες που ειδικεύονται στην παραγωγή αμυντικού εξοπλισμού και οπλικών συστημάτων. Μια μέρα, λοιπόν, καθώς βρέθηκε κοντά σε μια λυχνία μάγνετρον -ένα είδος οργάνου που χρησιμοποιείται από τους ερευνητές για την παραγωγή μικροκυμάτων- παρατήρησε ότι η σοκολάτα που φύλαγε μέσα στην τσέπη του είχε λιώσει. Το 1945, και μετά από μια σειρά πειραμάτων, ο Spencer δήλωσε κι επισήμως ότι είχε ανακαλύψει τον πρώτο φούρνο μικροκυμάτων. Ωστόσο, η εμπορική επιτυχία της εφεύρεσης αυτής θα ερχόταν περίπου δύο δεκαετίες αργότερα.
Το τεφλόν
Το 1938, ο Roy Plunkett, επιστήμονας που εργαζόταν για λογαριασμό της γνωστής αμερικανικής εταιρείας χημικών DuPont, αναζητούσε τρόπους για να καταστήσει τα οικιακά ψυγεία πιο αποτελεσματικά, στοχεύοντας σε ένα νέο ψυκτικό μέσο που θα είχε ως βάση του την αμμωνία, το διοξείδιο του θείου και το προπάνιο. Κάποια στιγμή, αφού άνοιξε ένα συγκεκριμένο δοχείο για να τσεκάρει κάποιο από τα αέρια πάνω στα οποία πειραματιζόταν, ο Plunkett ανακάλυψε ότι στις εσωτερικές επιφάνειες του δοχείου είχε σχηματιστεί μια ρητίνη που παρουσίαζε εξαιρετική αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες και σε κάποια χημικά στοιχεία. Μερικά χρόνια αργότερα, η ρητίνη αυτή θα χρησιμοποιείτο στο διαβόητο Πρόγραμμα Μανχάταν, με το οποίο οι Σύμμαχοι δημιούργησαν την ατομική βόμβα, ενώ τη δεκαετία του ’50, το υλικό αυτό θα ξεκινούσε να χρησιμοποιείται μαζικά και στην αυτοκινητοβιομηχανία. Περίπου δέκα χρόνια αργότερα, το τεφλόν να κατέληγε συνώνυμο των αντικολλητικών μαγειρικών σκευών.
Ο φωνογράφος
Ήταν το καλοκαίρι του 1877 όταν ο Τόμας Έντισον πειραματιζόταν με ασημόχαρτο και χάρτινους κυλίνδρους, στην προσπάθειά του να καταγράψει τηλεγραφικά σήματα. Σήματα δεν κατάφερε μεν να ηχογραφήσει, αλλά με κάποιον περίεργο τρόπο μπόρεσε να καταγράψει τη φωνή του! Και ήταν η πρώτη φορά στην Ιστορία που ανθρώπινη φωνή εγγραφόταν σε μέσο αναπαραγωγής. Μια βασική αρχή δηλαδή που οδήγησε στη γέννηση του φωνογράφου…
Το βέλκρο
Μετά από κάποια σύντομη βόλτα στο δάσος το 1941, ο Ελβετός μηχανικός George de Menstral παρατήρησε ότι το παντελόνι του αλλά και το τρίχωμα του σκύλου του είχαν γεμίσει με τις λεγόμενες «κολλιτσίδες» (σ.σ. τους σπόρους αυτούς που έχουν κάποια φυτά και οι οποίοι είναι γεμάτοι με «γατζάκια», με αποτέλεσμα να πιάνονται από παντού). Εξετάζοντας πιο προσεκτικά τους σπόρους αυτούς, ο de Menstral κατάλαβε ότι αυτοί «γραπώνονταν» από υλικά που η επιφάνειά τους θύμιζε βρόχους. Λογικά, λοιπόν, υπέθεσε ότι αν κατόρθωνε να αναπαράγει τεχνητά τους «βρόχους» και τους «γάντζους» αυτούς, θα δημιουργούσε ένα νέο υλικό που θα είχε μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον. Μετά από χρόνια δοκιμών, ο Ελβετός μηχανικός κατάφερε να πατεντάρει το νέο υλικό με το όνομα «Velcro» το 1955. Μάλιστα, ένας από τους πρώτους πελάτες του de Menstral ήταν η NASA, η οποία χρησιμοποίησε την εφεύρεσή του στις στολές των αστροναυτών.
Δυναμίτης
Ο Άλφρεντ Νομπέλ, των γνωστών βραβείων, ήταν ιδιοκτήτης εργοστασίου νιτρογλυκερίνης. Εργαζόταν μάλιστα πυρετωδώς για την ανακάλυψη μιας φόρμουλας που θα έκανε την εκρηκτική ύλη ασφαλέστερη, καθώς η νιτρογλυκερίνη ήταν ιδιαιτέρως ασταθής και διαβόητη για τις τυχαίες εκρήξεις της. Σε ένα από τα πειράματά του έριξε κατά λάθος στο έδαφος ένα φιαλίδιο με την ουσία, τα πριονίδια ωστόσο του πατώματος ανακατεύτηκαν με τη νιτρογλυκερίνη και την απέτρεψαν από το να εκραγεί. Η ουσία έγινε ως διά μαγείας περισσότερο σταθερή! Ο Νομπέλ «εξευγένισε» τη συνταγή της επιτυχίας, αργότερα ανέμειξε τη νιτρογλυκερίνη με μια μορφή πυριτίου και ο δυναμίτης ήταν γεγονός…
Η ραδιενέργεια
Το 1896, ο Γάλλος φυσικός Henri Becquerel εργαζόταν πυρετωδώς πάνω σε ένα πείραμα το οποίο αφορούσε έναν εμπλουτισμένο με ουράνιο κρύσταλλο, επιχειρώντας να «κάψει» την εικόνα του κρυστάλλου αυτού σε μια φωτογραφική πλάκα με τη βοήθεια του ήλιου. Ωστόσο, λόγω περιορισμένης ηλιοφάνειας, ο Becquerel αποφάσισε να διακόψει τους πειραματισμούς του για να τους συνεχίσει μόνο μετά τη βελτίωση του καιρού. Όταν μετά από μερικές ημέρες ο φυσικός ανέσυρε τον εξοπλισμό του από το σκοτεινό μπαούλο στο οποίο τον φύλασσε, παρατήρησε ότι η εικόνα του κρυστάλλου είχε όντως «καεί» πάνω στην πλάκα θολώνοντάς την (τσέκαρέ την από πάνω), καταλήγοντας επίσης στο συμπέρασμα ότι οι ακτίνες που «έκαναν τη δουλειά» ήταν σαφώς ασθενέστερες σε σχέση με τις ακτίνες X που είχε ανακαλύψει ο Γερμανός William Roentgen την ίδια περίοδο. Για την ανακάλυψή του αυτή, ο Becquerel το 1903 θα μοιραζόταν το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής με το ζεύγος Pierre και Marie Curie. Έκτοτε, οι τρεις τους θεωρούνται οι «πατέρες» της ραδιενέργειας.
Το Viagra
Ως «στηθάγχη» οι καρδιολόγοι ορίζουν τους σπασμούς των στεφανιαίων αρτηριών της καρδιάς. Για την αντιμετώπιση των σπασμών αυτών, η φαρμακευτική εταιρεία Pfizer ξεκίνησε να αναπτύσσει πριν από 16 περίπου χρόνια το χάπι με την κωδική ονομασία UK92480, το οποίο αν και απέτυχε στην αρχική του αποστολή, είχε μια «παρενέργεια» που θα χάριζε χαρά σε εκατομμύρια άντρες ανά τον κόσμο. Το χάπι αυτό δεν ήταν άλλο από το Viagra, το οποίο αν δεν ζεις σε κάποια σπηλιά, μάλλον ξέρεις τι ακριβώς κάνει. Ενημερωτικά, τη δεκαετία 2003-2013, το «θαυματουργό μπλε χαπάκι» όπως είναι πλέον γνωστό, έκανε πωλήσεις που ξεπέρασαν σε αξία τα 20 δισ. δολάρια.
Η «έξυπνη» σκόνη
Υπάρχουν φορές που ακόμη και μια έκρηξη μπορεί να «γεννήσει» μια νέα εφεύρεση. Όπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση της φοιτήτριας Χημείας του Πανεπιστημίου του San Diego, Jamie Link, η οποία με τη βοήθεια του καθηγητή της διαπίστωσε ότι τα μικρά κομμάτια ενός μικροτσίπ που εξερράγη μπροστά στα μάτια της, εξακολουθούσαν να λειτουργούν ως πομποί αλλά και ως μικροσκοπικοί αισθητήρες. Ο όρος που υιοθέτησαν η Link και ο καθηγητής της γι’ αυτά τα σωματίδια ήταν «έξυπνη σκόνη». Η «σκόνη» αυτή, δε, προβλέπεται σύντομα να παίξει έναν πολύ ενεργό ρόλο στην καταπολέμηση της μάστιγας του καρκίνου.
Σακχαρίνη
Αφού πέρασε όλη του τη μέρα μελετώντας παράγωγα λιθανθρακόπισσας, ο Constantin Fahlberg έφυγε από το εργαστήριο του Johns Hopkins και πήγε για δείπνο. Η ανακάλυψη του Fahlberg ήρθε αφού ξέχασε να πλύνει τα χέρια του πριν το μεσημεριανό. Είχε χυθεί ένα χημικό στα χέρια του και, με τη σειρά του όταν το χημικό πέρασε στο ψωμί που έτρωγε το έκανε περίεργα γλυκό! Το 1884, ο Fahlberg έλαβε ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και άρχισε μαζική παραγωγή σακχαρίνης, κοινώς ζαχαρίνης!