Tα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα βελτιώνουν τη ζωή του ανθρώπου ή μήπως τον οδηγούν στην καταστροφή του; Σε αυτό το μεγάλο ερώτημα, κάποιοι επιστήμονες έχουν την απάντηση: Ελλείψει ελέγχου, το τέλος πλησιάζει.
Συγκεκριμένα, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης προειδοποιεί πως ο άνθρωπος κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Μία διεθνής ομάδα επιστημόνων, μαθηματικών και φιλοσόφων στο Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου για το μέλλον της ανθρωπότητας, ερευνά τους μεγαλύτερους κινδύνους που διατρέχει το ανθρώπινο είδος. Και προειδοποιούν πως πρέπει να αποδοθεί μέγιστη σημασία στην πιθανότητα της εξαφάνισης του ανθρώπου.
Όπως τονίζει και ο διευθυντής του ινστιτούτου, Νικ Μπόστρομ, αν δεν γίνουν σωστοί χειρισμοί, αυτός μπορεί να είναι ο τελευταίος αιώνας της ανθρωπότητας.
Από τι κινδυνεύουμε λοιπόν; Τα καλά νέα είναι πως πανδημίες και φυσικές καταστροφές μπορεί μεν να προκαλέσουν τεράστιες απώλειες, αλλά το είδος θα επιζήσει γιατί ήδη ο άνθρωπος έχει ξεπεράσει ανάλογες καταστάσεις.
Επιπλέον, η πιθανότητα εξάλειψης από αστεροειδή ή από τεράστιες εκρήξεις ηφαιστείων είναι επίσης πολύ μικρές για αυτόν τον αιώνα. Ακόμη και η προοπτική πυρηνικού πολέμου δεν μπορεί να μας εξαφανίσει. Θα προκαλέσει τεράστιες καταστροφές, αλλά θα ζήσουν αρκετοί ώστε να εξασφαλιστεί η επιβίωση του είδους.
Κίνδυνοι της τεχνολογίας
Αυτό που απειλεί τον άνθρωπο είναι τα ίδια τα δημιουργήματά του. Ο δρ. Μπόστρομ πιστεύει ότι έχουμε μπει σε μία νέα τεχνολογική εποχή, στην οποία η ικανότητά μας να απειλήσουμε το μέλλον μας είναι ισχυρότερη από ποτέ άλλοτε: «πρόκειται για απειλές για τις οποίες δεν διαθέτουμε ιστορικά παραδείγματα επιβίωσης», εξηγεί.
Ο ίδιος το συγκρίνει με ένα επικίνδυνο όπλο στα χέρια ενός παιδιού, καθώς τονίζει πως η προηγμένη τεχνολογία έχει ξεπεράσει την ικανότητα του ανθρώπου να ελέγξει τις πιθανές συνέπειες αυτής. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα πειράματα στην συνθετική βιολογία, τη νανοτεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη, που εισέρχονται στο επίπεδο του απρόβλεπτου.
Η συνθετική βιολογία υπόσχεται μεν σπουδαία ιατρικά οφέλη, ωστόσο ο δρ. Μπόστρομ ανησυχεί για τους κινδύνους που μπορεί να ενέχει η αλλοίωση των ορίων της ανθρώπινης βιολογίας.
Η νανοτεχνολογία μπορεί επίσης να γίνει επικίνδυνα καταστροφική, αν χρησιμοποιηθεί για πολεμικούς σκοπούς. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κυβερνήσεις του μέλλοντος αντιμετωπίζουν μία τεράστια πρόκληση όσον αφορά τον έλεγχο και τον περιορισμό της κακής χρήσης της. Γιατί η βασική ανησυχία της συγκεκριμένης επιστημονικής ομάδας έχει να κάνει με το πώς μία ανακάλυψη μπορεί να αποβεί επιβλαβής αν μεταφερθεί σε άλλο περιβάλλον.
Για τον δρ. Μπόστρομ, το πιο επικίνδυνο στοιχείο είναι το χάσμα ανάμεσα στην ταχύτητα της τεχνολογικής προόδου και την αντίληψή μας για τις επιπλοκές που μπορεί να έχει αυτή. «Βρισκόμαστε ακόμα σε βρεφικό στάδιο όσον αφορά την ηθική ευθύνη, παρ’ όλο που είμαστε τεχνολογικά ενήλικοι», υπογραμμίζει και καταλήγει: η αλλαγή έρχεται είτε η ανθρωπότητα είναι έτοιμη είτε όχι.