Τα κοινοβουλευτικά κόμματα χαιρέτισαν την κατάθεση από την Κυβέρνηση του νομοσχεδίου για τη διαδικασία απεγκλωβισμού ακινήτων και της μεταβίβασής των τίτλων ιδιοκτησίας τους στους νόμιμους αγοραστές τους παρά τις αντιδράσεις από τον Σύνδεσμο Εμπορικών Τραπεζών.
Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα αντιμετώπισης του φαινομένου και ενδυναμώνει παράλληλα την εμπιστοσύνη στην αγορά ακινήτων.
Η προτεινόμενη τροποποίηση δίνει τη διακριτική εξουσία στον διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας να προχωρήσει σε απαλλαγή ή και εξάλειψη ή και μεταφορά ή και ακύρωση της υποθήκης που βαραίνουν ένα ακίνητο με σκοπό τη μεταβίβασή του επ` ονόματι του αγοραστή.
Σύμφωνα με τον Υπουργό, ο αγοραστής μπορεί να πάει στο Κτηματολόγιο με όλα τις απαραίτητες αποδείξεις ότι πλήρωσε το ακίνητο και δεδομένου ότι το πωλητήριο έγγραφο είναι ήδη κατατεθειμένο στο κτηματολόγιο και υπάρχει τίτλος ιδιοκτησίας. Ακολούθως ο Διευθυντής του Κτηματολογίου ειδοποιεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (αγοραστής, πωλητής, τράπεζα κ.α.), μέσα σε 45 μέρες δικαιούνται να φέρουν ένσταση για δύο λόγους: πρώτον ότι δεν πληρώθηκαν οι συμβατικές υποχρεώσεις αγοραστή έναντι του πωλητών και δεύτερον ότι η σύμβαση πώλησης μεταξύ πωλητή και αγοραστή είναι άκυρη.
Επίσης ο Διευθυντής του Κτηματολογίου έχει το δικαίωμα μετά την πάροδο 45 ημερών να προχωρήσει σε μεταφοράς της υποθήκης σε άλλη ακίνητη ιδιοκτησία του πωλητή ή σε ακίνητα των εγγυητών του.
Στη συνέχεια ο Διευθυντής επιδίδει στον αγοραστή και στον πωλητή και αγοραστή ειδοποίηση και τους καλεί μέσα σε 30 μέρες να προχωρήσουν στη μεταβίβαση του ακινήτου. Σε περίπτωση που αγοραστής δεν καταβάλει τα μεταβιβαστικά δικαιώματα εντός πέντε ημερών μετά την πάροδο 30 ημερών, ο Διευθυντής μεταβιβάζει το ακίνητο επ` ονόματι του αγοραστή επιβαρύνοντας το ακίνητο με τα διπλάσια τέλη που θα κατέβαλε αν ερχόταν μέσα στο χρονικό διάστημα που έπρεπε.
Ο ΥΠΕΣ ανέφερε ότι οι κανονισμοί του συγκεκριμένου νομοσχεδίου θα εγκριθούν σε επόμενη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου.
Το νομοσχέδιο θα ισχύει για πράξεις που έγιναν μέχρι την 31/12/2014 και γύρω στον Οκτώβριο το Υπ. Οικομομικών να φέρει συνολική ρύθμιση που θα ισχύει από εδώ και στο εξής.
Το Υπουργείο Οικονομικών ζήτησε να υπάρξουν μεταβατικές διατάξεις για να καλύψουν τη ρύθμιση νέων υποθέσεων μέχρι να ισχύσει το νέο καθεστώς.
Ενστάσεις εξέφρασε ο Σύνδεσμος Εμπορικών Τραπεζών Κύπρου, η νομική σύμβουλος του οποίου Δήμητρα Βαλιαντή εξέφρασε ανησυχία ότι θα δημιουργηθούν προβλήματα με τα κεφάλαια των τραπεζών.
Ανέφερε ότι οι τράπεζες θα αναλάβουν το μερίδιο που τους αναλογεί όσον αφορά τις αγοραπωλησίες που έγιναν μέσω τραπεζών και για τις οποίες είχε γνώση, δηλαδή περιπτώσεις όσων αγόρασαν με τραπεζικό δανεισμό είτε η τράπεζα έχει πάρει το λαβείν της είτε όχι. Οι τράπεζες, είπε, είναι διατεθειμένες να πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί και αν υπάρχει εμπλοκή της τράπεζας εις γνώσιν της τότε οι τράπεζες θα δώσουν καθαρό τίτλο.
Ωστόσο, είπε ότι υπάρχει κι άλλη μερίδα αγοραστών οι οποίοι αγόραζαν χωρίς δανεισμό και εξέφρασε την άποψη ότι για τις αγοραπωλησίες αυτές για τις οποίες δεν είχε λάβει γνώση η τράπεζα και δεν έχει εισπράξει χρήματα, δεν μπορεί να γίνεται απαλλαγή της υποθήκης.
Ζήτησε να προστεθεί στο νόμο πρόνοια που να προϋποθέτει είτε η τράπεζα να έχει πληρωθεί είτε να έχει λάβει γνώση και ζήτησε να διορίζεται ένας διαιτητής για εξακρίβωση των γεγονότων.
Ανέφερε ακόμα ότι είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί ακίνητο που να αντιστοιχεί στην ίδια αξία της υποθήκης, ενώ διερωτήθηκε τί γίνεται με τους φόρους κεφαλαιουχικών κερδών τα μεταβιβαστικά και όλα τα άλλα.
Εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου εκφράστηκε η εκτίμηση ότι στο 90% των περιπτώσεων η τράπεζα είχε λάβει γνώση και ότι η επίπτωση ενδεχομένως να είναι μικρή.
Απαντώντας στους προβληματισμούς του Συνδέσμου Τραπεζών ο Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι οι τράπεζες όφειλαν να είχαν γνώση για τις περιπτώσεις τις οποίες δανειοδοτούσαν για το τί έπαιρνε ο πωλητής και γιατί δεν έρχονταν χρήματα μέσα στις τράπεζες. Είπε επίσης ότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να θαφτεί ένα νομοσχέδιο για ελάχιστες περιπτώσεις. Πρόσθεσε ότι δεν χάνεται η απαίτηση της τράπεζας εναντίον του developer προσθέτοντας ωστόσο ότι δεν είναι σίγουρο πότε και σε πόσα χρόνια θα ικανοποιηθεί.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Νικόλας Παπαδόπουλος ανέφερε ότι το ΔΗΚΟ συμφωνεί με την φιλοσοφία του νομοσχεδίου και θα πρέπει να βρεθούν νομοτεχνικοί τρόποι να ξεπεραστούν οι ενστάσεις του συνδέσμου τραπεζών και των επιχειρηματιών ανάπτυξης γης.
Θα συνεχιστεί η συζήτηση είπε, με την ελπίδα να βρεθεί λύση σε αυτά τα προβλήματα. Ο κ. Παπαδόπουλος είπε επίσης ότι είναι θετικό πως οι τράπεζες αναγνωρίζουν την ευθύνη που έχουν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Απαντώντας σε ερώτηση αν υπάρχει νομική ευθύνη των τραπεζών ανέφερε ότι δεν κάτι τέτοιο δεν υπάρχει με τον υφιστάμενο νόμο και δεν υπάρχει τίποτα που θα αυξήσει τις ευθύνες των τραπεζών με το προτεινόμενο νομοσχέδιο.
Είπε επίσης ότι ζητήθηκε ενημέρωση από την ΚΤΚ πάνω στις επιπτώσεις που το νομοσχέδιο θα έχει στα κεφάλαια των τραπεζών.
Ερωτηθείς κατά πόσο το νομοσχέδιο συνδέεται και με την πώληση δανείων στο εξωτερικό ο κ. Παπαδόπουλος είπε ότι δεν έχει λεχθεί κάτι τέτοιο στην Επιτροπή, ενώ ο Υπουργός Εσωτερικών ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να χάσει η τράπεζα το δικαίωμα απαίτησης εναντίον του επιχειρηματία ανάπτυξης γης για το χρέος.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών Γιάνος Λαμάρης εξέφρασε την ελπίδα η κυβερνητική πρόταση να έχει ξεπεράσει τα όποια νομικά εμπόδια για να μπορέσει να ολοκληρωθεί η συζήτηση και να μπει σε εφαρμογή χωρίς προβλήματα.
«Στόχος και επιδίωξή μας ήταν και παραμένει ο απεγκλωβισμός αυτών των συμπολιτών μας οι οποίοι είναι αρκετές χιλιάδες», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί, υπάρχουν εκκρεμότητες πάνω απ` όλα για το ποιός θα επωμίζεται το κόστος, αναφέροντας ότι το όποιο κόστος δεν μπορεί να μεταφέρεται στον συνεπή αγοραστή, παρά στις τράπεζες οι οποίες όφειλαν και είχαν και υποχρέωση δίνοντας τα εκατομμύρια δάνεια στους developers να ελέγχουν την πορεία των εργασιών τους. Χαρακτήρισε επίσης εντελώς λανθασμένη την αντίδραση των τραπεζών επί του νομοσχεδίου.
Απαντώντας σε ερώτηση για ενδεχόμενους κινδύνους στα κεφάλαια των τραπεζών είπε ότι θεωρεί πως θα είναι προς όφελος των κεφαλαίων των τραπεζών το ξεκαθάρισμα αυτής της εκκρεμότητας, προσθέτοντας ότι το γεγονός ότι αυτό το ξεκαθάρισμα θα ανοίξει την αγορά των ακινήτων πιθανότατα και σε ξένους, επίσης είναι προς όφελος των τραπεζών.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Πρόδρομος Προδρόμου χαιρέτισε την πρόταση της Κυβέρνησης που όπως είπε φαίνεται να δίνει λύση. Πρόσθεσε ότι υπάρχουν ερωτήματα και προβληματισμοί, ωστόσο υπογράμμισε την ανάγκη να δοθεί κάποια λύση πριν η βουλή να διακόψει για θερινές διακοπές. Ανέφερε ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Είπε ακόμα ότι η διευθέτηση του θέματος πρέπει να γίνει το συντομότερο αφού υπάρχει κίνδυνος οι ιδιοκτησίες των άτιτλων αγοραστών να τύχουν υποθήκης σε Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια. Ζήτησε επίσης να υπάρξει πρόνοια να αποκλειστεί στο μέλλον η πιθανότητα για τέτοιες ατασθαλίες στο σύστημα.
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Νίκος Νικολαΐδης ανέφερε ότι το νομοσχέδιο αν και καθυστερημένο κινείται προς την σωστή κατεύθυνσης και πρέπει να ψηφιστεί το συντομότερο δυνατό, παρά τα όποια νομοτεχνικά ζητήματα που πρέπει να διευκρινιστούν.
Ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Γιώργος Περδίκης εξέφρασε την ικανοποίησή του γιατί όπως είπε έστω και καθυστερημένα η πολιτεία θέλησε να λύσει το θέμα με τους εγκλωβισμένους αγοραστές. Ανέφερε ότι η νομοθεσία σε γενικές γραμμές βρίσκει σύμφωνο το Κίνημα ωστόσο χρήζει σοβαρής μελέτης και βελτίωσης σε κάποια σημεία. Εκτίμησε ότι η βουλή ίσως δεν μπορέσει να ολοκληρώσει κάτι τέτοιο μέχρι τις 10 Ιουλίου που ισχύει η προστασία από εκποίηση και είπε ότι το Κίνημα κατέθεσε πρόταση νόμου για επέκταση αυτής της προσωρινής προστασίας μέχρι και τον Δεκέμβριο.