Υπ. Δικαιοσύνης: Οι προσπάθειες της Κύπρου για καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων αναγνωρίζονται διεθνώς
Οι συντονισμένες δράσεις, η αύξηση των επιχειρησιακών ελέγχων που επιφέρουν αυξημένες διώξεις και οι συνολικές προσπάθειες που καταβάλλονται στα πλαίσια συγκεκριμένης στρατηγικής που ακολουθεί η Κυβέρνηση με στόχο την πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου της εμπορίας προσώπων, έχουν οδηγήσει στην τοποθέτηση της Κύπρου στην υψηλότερη κατηγορία στην ετήσια Έκθεση του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών για την εμπορία προσώπων, η οποία δημοσιεύτηκε στις 28/6/2018.
Η Έκθεση, τονίζει ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση σημείωσε σημαντικά επιτεύγματα, ικανοποιώντας πλήρως τα κριτήρια που τίθενται για αντιμετώπιση του φαινομένου της εμπορίας προσώπων. Όπως είναι γνωστό, το Αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών κατηγοριοποιεί 188 χώρες με κριτήριο τις προσπάθειες που καταβάλλουν για την καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων. Η Κύπρος, που έλαβε φέτος την πιο ευμενή έκθεση που έχει λάβει από το 2000, έχει αναβαθμιστεί για το έτος 2017 στην κατηγορία 1, ως χώρα της οποίας η Κυβέρνηση ικανοποιεί πλήρως τα πρότυπα της TVPA (Trafficking Victims Protection Act) για την εμπορία ανθρώπων διεθνώς.
Μέσα από την αύξηση των επιχειρησιακών ελέγχων της Αστυνομίας, καταγράφονται αυξημένες διώξεις για αδικήματα που σχετίζονται με την εμπορία προσώπων τα τελευταία χρόνια, γεγονός στο οποίο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην Έκθεση αφού είχε ως αποτέλεσμα το 2017 να έχουμε συνολικά 16 καταδίκες. Επίσης, το έτος 2017 διερευνήθηκαν 19 υποθέσεις από την Αστυνομία και μέσα από 195 συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν από το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων εντοπίστηκαν 137 πιθανά θύματα.
Στην έκθεση αναφέρονται τα θετικά σημεία τα οποία έχουν οδηγήσει στην αναβάθμιση της χώρας μας στην πρώτη κατηγορία που συνοψίζονται ως εξής: στην καταδίκη περισσότερων διακινητών, στην αύξηση των προσπαθειών προστασίας των θυμάτων με τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών, την αύξηση των πόρων προς τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και στη διεξαγωγή μηνιαίων εκπαιδεύσεων στο προσωπικό των κυβερνητικών καταφυγίων.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην καταδίκη οκτώ διακινητών, οι οποίοι έχουν λάβει αυστηρότερες ποινές από ό,τι παλαιότερα λάμβαναν οι διακινητές, στα πλαίσια εφαρμογής του Νόμου που διέπει την πρόληψη, την καταπολέμηση της εμπορίας και της εκμετάλλευσης προσώπων και την προστασία θυμάτων, που τέθηκε σε ισχύ το 2014. Επιπρόσθετα, η Έκθεση κάνει αναφορά στο δικαίωμα των θυμάτων για μη απέλαση, στη μη ποινικοποίηση των θυμάτων για αδικήματα που πραγματοποίησαν υπό το καθεστώς τους ως θύματα, ενώ σημειώνονται οι άδειες παραμονής που δόθηκαν για ανθρωπιστικούς λόγους.
Επίσης, γίνονται θετικές αναφορές για την Αστυνομία, οι οποίες επικεντρώνονται στην αύξηση του αριθμού των υποθέσεων που διερευνήθηκαν, των θυμάτων που αναγνωρίστηκαν και στην επίβλεψη των υποθέσεων από το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων, καθώς και στην πραγματοποίηση της αξιολόγησης κινδύνου πριν τον επαναπατρισμό των θυμάτων. Επίσης, αναφέρεται ότι η πλειοψηφία των θυμάτων σεξουαλικής εκμετάλλευσης που αναγνωρίστηκαν ήταν αποτέλεσμα επιχειρήσεων που έγιναν από την Αστυνομία, ενώ τα περισσότερα θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης παραπέμφθηκαν στην Αστυνομία από ΜΚΟ.
Περαιτέρω, θετικές αναφορές γίνονται για τις εκπαιδεύσεις που γίνονται στην Αστυνομική Ακαδημία, καθώς και σε ξεχωριστά προγράμματα που αφορούν την εκπαίδευση αστυνομικών που υπηρετούν στην Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, αλλά και στην Κοινοτική Αστυνόμευση για την αναγνώριση και τον χειρισμό των θυμάτων.
Η Κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του προβλήματος της εμπορίας προσώπων, ενισχύει διαρκώς τις δράσεις της και έχει προχωρήσει στη λήψη σειράς μέτρων και πολιτικών, με στόχο την πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου, καθώς και την προστασία των θυμάτων.
Στα πλαίσια της υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης 2016-2018 για την καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, σε συνεργασία με την Αστυνομία, προωθεί τις διαδικασίες για την διεξαγωγή έρευνας από εξωτερικό συνεργάτη για τον εντοπισμό των κενών που παρουσιάζονται στη διαδικασία διερεύνησης και παρουσίασης υποθέσεων στο δικαστήριο και καταγραφή εισηγήσεων με στόχο την αύξηση του αριθμού των καταδικαστικών αποφάσεων.
Επίσης, με στόχο τη διευκόλυνση της στοιχειοθέτησης και απόδειξης τέτοιων υποθέσεων, το Υπουργείο Δικαιοσύνης προωθεί τροποποίηση, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών του Νόμου που διέπει την πρόληψη, την καταπολέμηση της εμπορίας και της εκμετάλλευσης προσώπων και την προστασία θυμάτων.
Ταυτόχρονα, μέσα από πρόσθετα μέτρα στοχεύουμε στην πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου της εμπορίας προσώπων, καθώς και στην ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης εξετάζει τρόπους καλύτερης λειτουργίας της Πολυθεματικής Συντονιστικής Ομάδας κατά της Εμπορίας Προσώπων, η οποία παρακολουθεί την εφαρμογή του νόμου και των πολιτικών που εφαρμόζονται στον τομέα αυτό, με τη συμμετοχή των αρμόδιων Υπουργείων, Υπηρεσιών και ΜΚΟ. Επιπρόσθετα, μελετά τρόπους καλύτερου συντονισμού μεταξύ όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα, μέσω της αποσαφήνισης των διαδικασιών και αρμοδιοτήτων, της αξιοποίησης πρακτικών και της υπογραφής πρωτοκόλλων συνεργασίας με ΜΚΟ.
Ήδη για σκοπούς αύξησης του επιπέδου πρόληψης και πάταξης του φαινομένου, το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας έχει ενισχυθεί αριθμητικά σε ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και με εξειδικευμένο προσωπικό από το 2015. Συγκεκριμένα, ο ρόλος του Γραφείου είναι ο συντονισμός όλων των Επαρχιακών Αστυνομικών Διευθύνσεων σε θέματα πάταξης της εμπορίας προσώπων, καθώς και η διερεύνηση των υποθέσεων αυτών παγκύπρια. Επιπρόσθετα, η Αστυνομία έχει πλέον μια συνεχή, ολοένα αυξανόμενη, στενή συνεργασία ανταλλαγής πληροφοριών, μέσω των καναλιών επικοινωνίας της Europol και της Interpol, καθώς και νομική συνεργασία μέσω της Eurojust, οι οποίες παρέχουν, ταυτόχρονα, τη δυνατότητα δημιουργίας κοινών ομάδων έρευνας για σκοπούς εντοπισμού των θυμάτων σωματεμπορίας.