Αφορμή για το άρθρο μας έδωσε η επίσκεψη του προέδρου της Βουλής των Κοινοτήτων Σερ Λίντσευ Χόιλ. Με τις υποκλίσεις και αναφορές από πλευράς μας για ισχυρούς δεσμούς και ιστορία που μας ενώνει. Τον πήγαν και στην γραμμή κατάπαυσης του πυρός, ίσως για να δει το έργο του άλλου Βρετανού, του Στρατηγού Πήτερ Γιάνγκ, που με ένα πράσινο μολύβι διχοτόμησε την Λευκωσία το 1964. Το ορθό θα ήταν να τον έπαιρναν να δει και την αγχόνη που κρέμαγε η χώρα του αγωνιστές σαν τον Βαγορή, αλλά και τα φυλακισμένα μνήματα όπου τους έθαβαν. Τότε, σαν σύγχρονος αποικιοκράτης ίσως να διερωτάτο, μα τι είναι αυτά που μου λένε οι ιθαγενείς για ισχυρούς δεσμούς και ιστορία που μας ενώνει;
Η Βρετανία έβαλε την Τουρκία στο Κυπριακό, άσχετα αν με την Συνθήκη της Λοζάνης είχε απεκδυθεί κάθε δικαιώματος για την Κύπρο. Βέβαια με την βοήθεια της γράφτηκαν και οι Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου. Μοίρασαν τους πολίτες της Κύπρου σε δύο κοινότητες, με απουσία του δημοκρατικού δικαιώματος ένας πολίτης μία ψήφος και έτσι άρχισαν τα κακά του νέου κράτους.
Με την βοήθεια και οργάνωση της Τουρκίας, το 63-64 οι Τουρκοκύπριοι ξεκίνησαν ένοπλο πραξικόπημα για κατάλυση του νεοσύστατου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Λόγω των συγκρούσεων που ακολούθησαν, η Κυπριακή Δημοκρατία αναγκάστηκε να ζητήσει βοήθεια από την εγγυήτρια δύναμη της Βρετανίας που διατηρούσε στις Βάσεις στρατεύματα.
Με την συζήτηση του Κυπριακού στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, εκεί παραχωρήθηκε στους Βρετανούς το δικαίωμα γραφής των ψηφισμάτων του ΟΗΕ περί Κύπρου, με την σύμφωνη γνώμη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έτσι τυπικά είναι πλέον γνωστοί ως Pen Holders. Είναι γνωστό πως ουδέποτε ήταν ή είναι αμερόληπτοι στα ψηφίσματα που γράφουν με την Κυπριακή Δημοκρατία πάντα να τρέχει να τα διορθώσει όσα γίνεται. Τώρα γιατί δεν κάνει διαβήματα να αφαιρεθεί αυτό το προνόμιο από τους Βρετανούς παραμένει ένα μυστήριο.
Η επόμενη χείριστη, κατά την άποψη μας, δουλειά των Βρετανών έγινε το 1974, όταν το Τουρκικό τέρας με την εισβολή ξερνούσε φωτιά και σίδερο. Σαν εγγυήτρια χώρα άφησαν την Τουρκική εισβολή να λάβει χώρα, και την Τουρκική αεροπορία να δρα ανενόχλητη βομβαρδίζοντας ακόμα και αμάχους. Ο δε Άγγλος στρατιωτικός διοικητής των Βάσεων, μέσω του στρατηγείου του ΝΑΤΟ στην Σμύρνη, προειδοποίησε ότι αν ξαναστείλει, μετά την Επιχείρηση Νίκη, αεροπλάνα η Ελλάδα θα εμποδιστούν. Ταυτόχρονα αεροπλάνα της RAF έκαναν κινήσεις που έδειχναν πως θα αναχαιτίσουν τυχόν κάθοδο Ελληνικών αεροπλάνων. Όχι πως θα έστελνε αεροπλάνα η Χούντα λόγω της προδοσίας της του Ελληνισμού της Κύπρου.
Βρετανικά πολεμικά πλοία παρεμπόδισαν την αποβίβαση πέραν των χιλίων εθελοντών να αποβιβαστούν στο λιμάνι της Λεμεσού σύμφωνα με μαρτυρία στο Φάκελο της Κύπρου. Στην δε έκθεση Σαμαρτζάκη φαίνεται πως το βρετανικό πλοίο Ερμής συνεργαζόταν με τους Τούρκους την πρώτη μέρα της εισβολής.
Οι Βρετανοί από τότε και μέχρι σήμερα μεροληπτούν υπέρ των Τουρκικών θέσεων, τις οποίες πολλές φορές παρουσιάζουν στην πλευρά μας ως νέες ιδέες ή μεσολαβητικές προτάσεις. Χρησιμοποιούν δε την γραμματεία του άβουλου Γραμματικού του ΟΗΕ Γκουτέρες για να κάνουν πολλές από τις προτάσεις τους μέσω αυτού. Όπως την περίπτωση που ζήτησε ΜΟΕ από τις δύο κοινότητες και ο ΠτΔς Νίκος Αναστασιάδης και ΥΠΕΞ Κασουλίδης, ανταποκρίθηκαν άμεσα. Με τα γνωστά τους ΜΟΕ αναγνώρισης του κατοχικού καθεστώτος μέσω του αεροδρομίου της Τύμπου, με επιστροφή θεωρητικά της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων.
Αν Αναστασιάδης – Κασουλίδης πιστεύουν πως θα επιστραφεί έστω και ένας δρόμος της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων, ας μελετήσουν την ιστορία της Τουρκίας από το 1923. Πού και πότε επέστρεψε έστω ένα μετρό κατακτημένης γης ; Ποτέ και πουθενά.
Είδε κανείς υποχωρήσεις τύπου ΜΟΕ από την Τουρκική πλευρά;
Πέτρος Ασσιώτης,
Πρόεδρος της Κίνησης Προάσπισης Κυπριακής Δημοκρατίας.