Μήνυμα του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ιωνά Νικολάου για την Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών
Η 26η Ιουνίου, που ορίστηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και της Παράνομης Διακίνησής τους από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1987, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου υπενθυμίζοντας μας ότι το πρόβλημα των ναρκωτικών και των εξαρτήσεων αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα που ταλανίζουν τις σύγχρονες ανθρώπινες κοινωνίες.
Πρόκειται για ένα σύνθετο και πολυδιάστατο κοινωνικό φαινόμενο που αφορά τη δημόσια υγεία, τις ηθικές αξίες, τη συνοχή της κοινωνίας μας και το μέλλον της νεολαίας μας.
Mε την ευκαιρία της σημερινής ημέρας, επαναλαμβάνω, για άλλη μια φορά, την διαβεβαίωση ότι ως Κυβέρνηση τοποθετούμε υψηλά στις προτεραιότητες μας τη σφαιρική και αποτελεσματική αντιμετώπιση των θεμάτων της ουσιοεξάρτησης, όπως την πρόληψη, την καταστολή, τη θεραπεία, τη μείωση της βλάβης, τον αποστιγματισμό και την κοινωνική επανένταξη.
Επιδεικνύοντας τη δέουσα υπευθυνότητα απέναντι στο σοβαρό κοινωνικό ζήτημα της μάστιγας των ναρκωτικών, η Κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε ουσιαστικές αλλαγές όσον αφορά τη φιλοσοφία μεταχείρισης του χρήστη ναρκωτικών, αντιμετωπίζοντας τον ως άτομο που χρήζει θεραπείας και υποστήριξης με στόχο την απεξάρτηση και την κοινωνική του επαναφορά. Μετά από σχετική νομοθετική ρύθμιση, οι κατηγορούμενοι ή οι καταδικασθέντες χρήστες ουσιών εξάρτησης αντί της τιμωρίας και του εγκλεισμού στη φυλακή άρχισαν να αποστέλλονται, πλέον, σε κατάλληλα θεραπευτικά κέντρα απεξάρτησης. Περαιτέρω, ενισχύθηκαν οικονομικά τα προγράμματα πρόληψης και θεραπείας που προσφέρονται από την Πολιτεία και δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ενδυνάμωση των δράσεων κατά των ουσιοεξαρτήσεων.
Μετεξελίξαμε το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου σε Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, διευρύνοντας σημαντικά το πεδίο δράσης και αρμοδιοτήτων της Αρχής. Με αυτόν τον τρόπο η Κύπρος ακολουθεί τον ίδιο δρόμο με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με την προώθηση μίας πιο σφαιρικής αντιμετώπισης των εξαρτήσεων και των εξαρτητικών συμπεριφορών.
Προχωρήσαμε στην υλοποίηση των δράσεων που είχε θέσει ως προτεραιότητα τον Ιούλιο του 2015, η Εθνική Επιτροπή για τα Ναρκωτικά, όπως είναι, μεταξύ άλλων, η έναρξη λειτουργίας Προγράμματος Φαρμακευτικής Υποστήριξης στην Πάφο και στην Αμμόχωστο σε πιλοτική βάση, η έναρξη λειτουργίας του Θεραπευτικού Προγράμματος «ΔΑΝΑΗ» στο Τμήμα Φυλακών και η σχετική εκπαίδευση λειτουργών που υπηρετούν στις φυλακές. Στο ίδιο πλαίσιο, εντάσσεται και η λειτουργία Ψυχιατρικού Κέντρου Ασφαλούς Νοσηλείας για Ανήλικους Χρήστες Εξαρτησιογόνων Ουσιών, με βίαιη, παραβατική ή επικίνδυνη συμπεριφορά, για τους οποίους θα μπορούσε να εκδοθεί διάταγμα υποχρεωτικής νοσηλείας, ως προσωρινή λύση.
Επίσης, φέτος τέθηκε σε εφαρμογή ο θεσμός του νάρκοτεστ, όπου αξιολογώντας τα αποτελέσματα από την μέχρι σήμερα εφαρμογή του, η Κυβέρνηση αποφάσισε όπως μέσα από τη συνεργασία των κρατικών υπηρεσιών, παρέχονται δυνατότητες απεξάρτησης και ευκαιριών θεραπείας όσων ανευρίσκονται θετικοί στον έλεγχο για οδήγηση υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών.
Έχουμε, επίσης, δημιουργήσει ένα δίκτυο στενής συνεργασίας με τις τοπικές κοινωνίες, το οποίο ενδυναμώνεται διαρκώς, για σκοπούς πρόληψης και θεραπείας των χρηστών και για σκοπούς αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας, εφόσον τα δύο αυτά φαινόμενα αλληλοσυνδέονται.
Μέσω της Εθνικής μας Στρατηγικής για τα έτη 2013 – 2020, συνεχίζουμε με:
την προώθηση της εφαρμογής πιλοτικού προγράμματος χορήγησης φαρμάκων για χρήστες που παρακολουθούν προγράμματα μείωσης της βλάβης,
την ενίσχυση του προγράμματος για εντοπισμό, παραπομπή σε προληπτικό ή και θεραπευτικό πρόγραμμα και παροχή συστηματικής κοινωνικής στήριξης σε ευάλωτες ομάδες,
την προώθηση εφαρμογής προγράμματος πρώιμης παρέμβασης για τη στήριξη μαθητών και των οικογενειών τους που φοιτούν στο Σύστημα Προπαρασκευαστικής Μαθητείας,
και την εφαρμογή περιβαλλοντικών δράσεων για την πρόληψη των εξαρτητικών συμπεριφορών, μέσα από την ανάπτυξη και εφαρμογή επιστημονικού προγράμματος δεξιοτήτων για γονείς.
Στόχος μας είναι να διαμορφώσουμε μια κοινωνία πιο ευαίσθητη, πιο δίκαιη και πιο αποτελεσματική για την πρόληψη και αντιμετώπιση της μάστιγας των ναρκωτικών. Μια κοινωνία που απλώνει το χέρι σ’ αυτόν που τώρα υποφέρει και μια κοινωνία που θέλει, ξέρει και μπορεί να δίνει σ’ αυτούς που τη χρειάζονται, δεύτερη ευκαιρία.
Κύρια προτεραιότητα της Πολιτείας, πέρα από τη μείωση της ζήτησης, αποτελεί και η μείωση της προσφοράς των ουσιών εξάρτησης, μέσα από την κατάσχεση όσο το δυνατό μεγαλύτερων ποσοτήτων ναρκωτικών και τη σύλληψη των εμπόρων και διακινητών. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, μέσω της Αστυνομίας και συγκεκριμένα της Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών, προωθεί την πολιτική της Κυβέρνησης για μείωση της διάθεσης και προσφοράς ουσιών εξάρτησης, καθώς και για μείωση του αριθμού των εγκλημάτων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά. Γι’ αυτό, εκσυγχρονίζουμε τον εξοπλισμό και αναβαθμίζουμε το επίπεδο εκπαίδευσης του προσωπικού της ΥΚΑΝ, εφαρμόζοντας καλές πρακτικές και ενδυναμώνοντας τη συνεργασία στον τομέα ανταλλαγής πληροφοριών με Τρίτες Χώρες και με τα κράτη μέλη της ΕΕ. Παράλληλα, αυξάνουμε τα μέτρα ελέγχου στα σημεία εισόδου της Δημοκρατίας και αναβαθμίζουμε τη συνεργασία Αστυνομίας με τη Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟΚΑΣ) και τα Τελωνεία για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της διακίνησης και της νομιμοποίησης εσόδων από ναρκωτικά.
Με τη σωστή ανάλυση και αξιοποίηση των πληροφοριών, τον πολλαπλασιασμό των ελέγχων της Αστυνομίας τα τελευταία χρόνια, οι κατασχεθείσες ποσότητες ναρκωτικών τετραπλασιάστηκαν σε σχέση με εκείνες των προηγούμενων ετών.
Παράλληλα, έχοντας ενισχύσει τον τομέα της πρόληψης, καθιερώσαμε και ενισχύουμε διαρκώς τον τομέα της παρέμβασης, με τη στήριξη της πρώτης γραμμής που είναι η παρέμβαση στους νέους και ειδικά στους ανήλικους χρήστες. Για τον λόγο αυτό, το Γραφείο Πρόληψης της ΥΚΑΝ παρέχει και Υπηρεσίες Κοινωνικής Παρέμβασης σε χρήστες ναρκωτικών και σε άτομα του υποστηρικτικού τους περιβάλλοντος, παραπέμποντας τους σε προγράμματα στήριξης και θεραπείας.
Η Κυβέρνηση δίδει ιδιαίτερη έμφαση στην εξιχνίαση υποθέσεων και εξάρθρωση των ομάδων – κυκλωμάτων εμπορίας και διακίνησης ναρκωτικών, αλλά δυστυχώς, διαχρονικά, τα εργαλεία που διαθέτει η Αστυνομία δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Γι’ αυτόν τον λόγο, το Υπουργείο έχει ενημερώσει την πολιτική ηγεσία του τόπου για την ανάγκη να παραχωρηθεί δια νόμου στην Αστυνομία δυνατότητα παρακολούθησης τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, υπό όρους και προϋποθέσεις. Είναι καιρός να προχωρήσουμε με τη σχετική τροποποίηση της νομοθεσίας, εάν πραγματικά θέλουμε όλοι να καταπολεμήσουμε την εμπορία, ώστε να μειώσουμε την προσφορά των ναρκωτικών.
Η σημερινή ημέρα και ο θλιβερός αριθμός απώλειας ανθρώπινων ζωών από τα ναρκωτικά, ας αποτελέσουν την κινητήριο δύναμη για να αναλογιστούμε ότι το πρόβλημα των ναρκωτικών είναι δίπλα μας και χωρίς καμία διάκριση μπορεί να κτυπήσει και τη δική μας πόρτα. Ας κινητοποιηθούμε και ας αγκαλιάσουμε το κάθε παιδί που είναι χρήστης, συστρατευμένοι και ενωμένοι προς αντιμετώπιση του φαινομένου της ουσιοεξάρτησης και της διακίνησης των ναρκωτικών, με στόχο την επένδυση σε ένα ελπιδοφόρο μέλλον, μακριά από εξαρτήσεις.