Ήταν πέρυσι όταν τα βρετανικά αστυνομικά τμήματα της Νότιας Ουαλίας και του Λεστερσάιρ ξεκίνησαν την πιλοτική δοκιμή ενός καινοτόμου συστήματος αναγνώρισης προσώπων ώστε να αναγνωρίζουν αυτόματα τους εγκληματίες που κυκλοφορούν ελεύθεροι και ωραίοι στους δρόμους.
Στη θεωρία, το πρόγραμμα θα εξοικονομούσε πόρους και χαμένες εργατοώρες για έρευνες που αποβαίνουν άκαρπες. Στην πράξη όμως έγινε κάτι τόσο τρομακτικό που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει!
Ας δούμε ένα μόνο -αλλά χαρακτηριστικό- παράδειγμα του πόσο ανέτοιμα είναι ακόμα τέτοια συστήματα. Σε ποδοσφαιρικό ματς του 2017 μεταξύ Ρεάλ Μαδρίτης και Γιουβέντους, πάνω από 2.000 οπαδοί αναγνωρίστηκαν από την ίδια προωθημένη τεχνολογία ως «ύποπτοι»! Από τους 2.470 φιλάθλους για τους οποίους χτύπησε το καμπανάκι, οι 2.297 ήταν «εσφαλμένη αναγνώριση», όπως είπαν τελικά, στέλνοντας το ποσοστό λάθους στο 92%!
Το πρόγραμμα βασίζεται στις κάμερες κυκλοφορίας ώστε να διαβάζει πρόσωπα και να αναγνωρίζει τους σεσημασμένους, καθώς του φορτώνουν τις φωτογραφίες όσων έχουν συλληφθεί κάποια φορά στη ζωή τους. Αν υπάρξει ταίριασμα, όλα επαφίονται στον ανθρώπινο χειριστή να κρίνει το αποτέλεσμα και να συμβαδίσει ή όχι με τον αλγόριθμο.
Το πρόβλημα έγκειται όμως στις χαμηλής ανάλυσης εικόνες που καταγράφουν οι κάμερες κυκλοφορίας, κάτι που καταλήγει σε λάθη και αναποδιές. Η αστυνομία της Νότιας Ουαλίας παραδέχτηκε πρόσφατα σε ανακοινωθέν της πως «κανένα πρόγραμμα αναγνώρισης προσώπων δεν είναι 100% ακριβές», αν και αυτό δεν αποκαλύπτει την πλήρη εικόνα.
Τα προγράμματα τα κάνουν συνεχώς μαντάρα, μόνο που αυτό έχει πραγματικές συνέπειες για τους πολίτες, που σέρνονται σε αστυνομικά τμήματα και υποβάλλονται σε ανακρίσεις γιατί μια μηχανή αποφάσισε πως είναι ύποπτοι. «Νομίζω πως οι λανθασμένοι δείκτες αναγνώρισης είναι απογοητευτικά πραγματικοί», λέει σχετικά ο καθηγητής εγκληματολογίας Martin Evison, «αν πάρεις μια ψευδώς θετική τιμή, τότε μετατρέπεις αυτομάτως σε ύποπτο έναν απόλυτα αθώο άνθρωπο».
Ταυτοχρόνως, εγείρεται και το θέμα της ιδιωτικότητας και της παραβίασης θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων και σίγουρα η αποτυχία του συστήματος δεν βοηθά εδώ καθόλου.
Φαίνεται πάντως πως το πράγμα δεν είναι μόνο λάθη και αποτυχίες. Το αστυνομικό τμήμα της Νότιας Ουαλίας ισχυρίζεται ότι από τη στιγμή που εγκαταστάθηκε το σύστημα (Ιούλιος του 2017), έκανε περισσότερες από 450 συλλήψεις. Σημειώνοντας με νόημα πως κανένας αθώος δεν μπήκε στη φυλακή, απλώς ταλαιπωρήθηκε λίγο…