Σε σωστή πορεία υλοποίησης παραμένει το πρόγραμμα της Κύπρου επισημαίνει το έγγραφο εργασίας της Κομισιόν στην αξιολόγηση του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων του 2014, υπογραμμίζοντας ότι έχει επιτευχθεί πρόοδος σε όλους τους βασικούς στόχους του και συγκεκριμένα στον τραπεζικό τομέα, στη δημοσιονομική εξυγίανση και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις.
Σύμφωνα με το έγγραφο, παρά το γεγονός ότι η ύφεση υπήρξε σημαντική, ήταν λιγότερο έντονη από ό,τι αναμενόταν, το 2013 (5,4%), χάρις στις ανθεκτικές επιδόσεις του τουρισμού και του τομέα παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών και χάρις στην μικρότερη από την αναμενόμενη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Η απασχόληση έχει μειωθεί και το ποσοστό ανεργίας έχει αυξηθεί σημαντικά, ωστόσο, η αγορά εργασίας απεδείχθη ευέλικτη και η σταδιακή προσαρμογή των μισθών συνέβαλε στη συγκράτηση της πτώσης στην απασχόληση, τονίζει.
Οπως επισημαίνει το έγγραφο, η ανάγκη για προσαρμογή του χρέους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα από το σημερινό υψηλό επίπεδο θα συνεχίσει να λειτουργεί ως τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη. Το ΑΕΠ προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω κατά -4,2%, το 2014, και η οικονομία αναμένεται να επιστρέψει σε συγκρατημένη ανάπτυξη 0,4% το επόμενο έτος, και στη συνέχεια να βελτιωθεί μόνον βαθμιαία, δεδομένου ότι η εγχώρια ζήτηση επιβαρύνεται από την ανάγκη να μειωθούν τα πολύ υψηλά επίπεδα χρέους.
Πάντως, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι κίνδυνοι που περιβάλλουν αυτές τις προοπτικές εμφανίζουν πτωτική τάση. Οι κίνδυνοι απορρέουν κυρίως από τη βραδύτερη από την προβλεπόμενη εξυγίανση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μια πιθανή παρατεταμένη περίοδο αυστηρών όρων χορήγησης δανείων, ενδεχόμενη βραδύτερη από την προβλεπόμενη διαδικασία απομόχλευσης των νοικοκυριών, περαιτέρω επιδείνωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας και την περαιτέρω αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων στη Ρωσία και την Ουκρανία.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι δημοσιονομικοί στόχοι για το 2013 έχουν επιτευχθεί σε αξιοσημείωτο βαθμό, τόσο λόγω της συνεχιζόμενης συνετής εκτέλεσης του προϋπολογισμού όσο και της λιγότερο σοβαρής ύφεσης από ό,τι αναμενόταν. Το δημόσιο έλλειμμα του 2013 ήταν τελικά περίπου 2 εκατοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από τον στόχο που είχε τεθεί, ενώ το δημόσιο έλλειμμα του 2014 προβλέπεται να είναι κατά ½ περίπου εκατοστιαία μονάδα χαμηλότερο από αυτό που αναμένονταν, στο 5,3% του ΑΕΠ.
Το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής έχει ως βασικούς στόχους να βοηθήσει την Κύπρο να επανέλθει σε πορεία βιώσιμης ανάπτυξης με καλύτερες προοπτικές απασχόλησης και να αποκαταστήσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αναφέρει.
Αναφορικά με τον τραπεζικό τομέα, η Επιτροπή επισημαίνει ότι διαφαίνονται σημάδια σταθεροποίησης, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις.
Αυτές αφορούν κυρίως την ανάγκη για εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών από το υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων και για μείωση του χρέους του ιδιωτικού τομέα, ώστε να αποκατασταθούν οι πιστώσεις και η βιώσιμη ανάπτυξη. Βασικό στοιχείο για τον σκοπό αυτόν αποτελεί η διαμόρφωση ενός κατάλληλου πλαισίου αναδιάρθρωσης του χρέους, τονίζει, προσθέτοντας ότι χρειάζεται επίσης να συνεχιστούν οι εργασίες για την εφαρμογή των σχεδίων αναδιάρθρωσης των εγχώριων τραπεζικών ιδρυμάτων. Είναι επίσης σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η περαιτέρω χαλάρωση των ελέγχων στα κεφάλαια δεν θέτει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Χρειάζεται ακόμη να συνεχιστούν οι εργασίες σχετικά με το πλαίσιο για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπογραμμίζει.
Για τα δημόσια οικονομικά, αφού υπογραμμίζει τις ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις μέχρι στιγμής, τονίζει ότι οι κυπριακές αρχές θα πρέπει να εξακολουθήσουν να διατηρούν τη συνετή εκτέλεση του προϋπολογισμού. Όπως συμφωνήθηκε από την έναρξη του προγράμματος, θα είναι αναγκαία μια πρόσθετη προσαρμογή κατά τα τελευταία έτη, προκειμένου να επιτευχθεί ο μακροπρόθεσμος στόχος για σταθερό πρωτογενές πλεόνασμα 4% του ΑΕΠ, το οποίο είναι αναγκαίο για να τεθεί το δημόσιο χρέος σε διατηρήσιμη πτωτική τροχιά, σημειώνει.
Για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, αναφέρει ότι η εφαρμογή τους έχει προχωρήσει, αν και ορισμένες χρειάζεται να επιταχυνθούν. Πρόοδο καταγράφει, κυρίως, στους τομείς της φορολογικής διοίκησης – όπου σκοπός είναι να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της είσπραξης – της διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών, της μεταρρύθμισης της φορολογίας ακίνητης περιουσίας – με στόχο να βελτιωθεί ο δίκαιος χαρακτήρας της φορολογικής επιβάρυνσης – και όσον αφορά τη βελτίωση των πολιτικών ενεργοποίησης της αγοράς εργασίας.
Επισημαίνει, επίσης, ότι βασική προτεραιότητα είναι η έγκριση της μεταρρύθμισης της κοινωνικής πρόνοιας, ώστε να παρασχεθεί επαρκής κοινωνική προστασία για ευάλωτα νοικοκυριά κατά την παρούσα φάση οικονομικής κάμψης. Ακόμη, θα πρέπει να τεθεί ταχέως σε εφαρμογή το σχέδιο ιδιωτικοποίησης, ενώ η καθιέρωση ενός εθνικού συστήματος υγείας αποτελεί μια άλλη σημαντική προτεραιότητα, καταλήγει το έγγραφο της Κομισιόν.