Ανακοίνωση Νομικής Υπηρεσίας αναφορικά με δημοσιεύματα για την αξιολόγηση της Κύπρου από την Επιτροπή GRECO κατά της Διαφθοράς
Αναφορικά με πρόσφατα δημοσιεύματα τα οποία ασχολούνται με το θέμα της αξιολόγησης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Επιτροπή GRECO κατά της Διαφθοράς, η Νομική Υπηρεσία προβαίνει στις ακόλουθες διευκρινίσεις οι οποίες θέτουν το όλο θέμα στις ορθές του διαστάσεις:
Πρόκειται για την πρώτη Έκθεση Συμμόρφωσης μετά την αξιολόγηση της χώρας μας στα πλαίσια του Τέταρτου Γύρου και έχουμε την υποχρέωση να ενημερώσουμε την GRECO για τις περαιτέρω ενέργειες που θα λάβουμε ως κράτος μέλος έτσι ώστε να υλοποιήσουμε τις μερικά και ολοκληρωτικά ανεφάρμοστες Συστάσεις (partially or non-implemented recommendations) μέσα στους επόμενους 18 μήνες, ήτοι μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2019.
Είναι ενθαρρυντικό ότι ήδη η Κύπρος από αυτό το πρώτο στάδιο συμμόρφωσης δεν κρίθηκε να έχει το επίπεδο συμμόρφωσης «συνολικά μη ικανοποιητικό», ενώ τα περισσότερα κράτη μέλη στα οποία οι Εκθέσεις Συμμόρφωσης εξετάστηκαν στα πλαίσια της εν λόγω 80ης Ολομέλειας της GRECO κρίθηκαν να έχουν επίπεδο συμμόρφωσης «συνολικά μη ικανοποιητικό» (“globally unsatisfactory”).Ο Πρόεδρος της Επιτροπής GRECO εξέφρασε την ανησυχία του για τον μεγάλο αριθμό των Εκθέσεων κρατών μελών στα οποία δεν υπήρχε συμμόρφωση με τις Συστάσεις της GRECO και τις κάλεσε να διπλασιάσουν τις προσπάθειες τους για να εφαρμόσουν τις εν λόγω Συστάσεις της GRECO. Η Κύπρος δεν ήταν μέσα στις χώρες αυτές με επίπεδο συμμόρφωσης μη ικανοποιητικό, ακόμα και από αυτό το αρχικό στάδιο.
Υπενθυμίζεται ότι ο εν λόγω Τέταρτος Γύρος είναι και ο μοναδικός που εκκρεμεί στο παρόν στάδιο για την χώρα μας.Στον προηγούμενο Τρίτο Γύρο η Κύπρος θεωρήθηκε«ως πλήρως επιτυχούσα»,καθότι από επίπεδο συμμόρφωσης μη ικανοποιητικό, τους επόμενους 18 μήνες από την εξέταση της Δεύτερης Έκθεσης Συμμόρφωσης κατάφερε να υλοποιήσει τις Συστάσεις και να τερματίσει τον Γύρο. (Σημειώνεται ότι έγινε ειδική μνεία από τον Προέδρο της Επιτροπής γι’ αυτό).
Αναφορικά με την παρεμπόδιση της διαφθοράς στις εισαγγελικές αρχές,που αφορά την Νομική Υπηρεσία, από τις τέσσερεις Συστάσεις που εκδόθηκαν παρέμεινεανεφάρμοστη η Σύσταση που αφορά στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας των κατήγορων (prosecutors) και την ικανότητα να διεξάγουν τα καθήκοντά τους σε ένα πιο αυτόνομο τρόπο που να καθοδηγείται από τις απαραίτητες εγγυήσεις σύμφωνα με τον κανόνα του νόμου.(Η μη προώθηση του νομοσχεδίου που αφορά την αυτονομία της Νομικής Υπηρεσίας βρίσκεται ενώπιον της εκτελεστικής εξουσίας).
Μερικώς εφαρμόσιμη (“partly implemented”), με βάση την πληροφόρηση που δόθηκε, κρίθηκε η Σύσταση που αφορά στην εισαγωγή κριτηρίων για την κατανομή των ποινικών υποθέσεων μεταξύ των κατηγόρων και τις αποφάσεις και οδηγίες για την ανακατανομή υποθέσεων εντός της Νομικής Υπηρεσίας καθώς και την ανάγκη αιτιολόγησης γραπτώς της αναστολής ποινικών διώξεων.
Επαρκώς ικανοποιητικά (“Implemented satisfactorily or otherwise dealt with in a satisfactory manner”) αξιολογήθηκαν τα μέτρα που λήφθηκαν σε σχέση με τη Σύσταση Κώδικα Δεοντολογίας καθώς και την επαγωγή (“induction”) σε υπηρεσία προγραμμάτων κατάρτισης, που ειδικεύεται στις ανάγκες των κατήγορων, σε σχέση με την ηθική και την πρόληψη της διαφθοράς κ.λπ. ως συμπλήρωμα της γενικής εκπαίδευσης που εφαρμόζεται σε όλους τους δημόσιους υπαλλήλους στη χώρα μας.
(Σημειώνεται ότι κατά την συζήτηση της συμμόρφωσης της εν λόγω Σύστασης στην Ολομέλεια της GRECO, το επίπεδο συμμόρφωσης με την εν λόγω Σύσταση έχει αναβαθμιστεί από «μερική» σε «πλήρη συμμόρφωση»).
Με βάση τα πιο πάνω θεωρείται ως ικανοποιητικό το γεγονός ότι ναι μεν χρειάζονται να γίνουν περισσότερα προς υλοποίηση των μερικώς υλοποιηθεισών και μη υλοποιηθεισών Συστάσεων, αλλά για αρχή είναι πολύ ικανοποιητικό ότι δεν κρίθηκε το επίπεδο της χώρας ως μη ικανοποιητικό, λόγω ακριβώς και της αναβάθμισης κάποιων από των Συστάσεων κατά την συζήτηση της έκθεσης, σε πλήρως ικανοποιητικές.