Με αφορμή τη διαδικασία μετεγκατάστασης των δύο αποκεντρωμένων Ευρωπαϊκών Οργανισμών που τώρα εδρεύουν στο ΗΒ (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων και της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών) σε άλλο Κράτος Μέλος της ΕΕ, λόγω της απόφασης για αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, το Υπουργείο Εξωτερικών επιθυμεί να διευκρινίσει τα ακόλουθα:
1. Η Κυπριακή Δημοκρατία εξέφρασε έγκαιρα το ενδιαφέρον της για τη διεκδίκηση της έδρας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (Εuropean Μedicines Αgency – EMA). Η απόφαση αυτή της Κυβέρνησης εκφράστηκε με επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας στις 3 Μαΐου 2017 προς τους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
2. Για διεκδίκηση της έδρας του ΕΜΑ, συστάθηκε ειδική Υπουργική Επιτροπή, απαρτιζόμενη από τους Υπουργούς Εξωτερικών, Οικονομικών και Υγείας, η οποία συναντήθηκε δυο φορές για λήψη αποφάσεων ως προς τον αποτελεσματικότερο τρόπο προώθησης του Κυπριακού ενδιαφέροντος.
3. Λόγω της επείγουσας φύσης του ζητήματος μετεγκατάστασης των δύο Οργανισμών, η οποία πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι την ημερομηνία αποχώρησης του ΗΒ από την ΕΕ (Μάρτιος του 2019), και της αδήριτης ανάγκης όπως διασφαλισθεί η απρόσκοπτη λειτουργία τους από την πρώτη κιόλας μέρα της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ, η διαδικασία επιλογής της νέας έδρας των δύο Οργανισμών περιέλαβε συγκεκριμένα και αυστηρά κριτήρια, τα οποία, εκ των πραγμάτων, αποκλείουν a priori την Κύπρο από τη δυνατότητα διεκδίκησης της έδρας του ΕΜΑ.
4. Συγκεκριμένα, τα κριτήρια που έχουν τεθεί, προβλέπουν:
(α) τη δυνατότητα απρόσκοπτης λειτουργίας των δυο Οργανισμών με την ύπαρξη έτοιμων κτηριακών υποδομών που να ανταποκρίνονται στα εξειδικευμένα πρότυπα τους, οι οποίες θα πρέπει να είναι έτοιμες να τους υποδεχθούν από την 1η μέρα εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ.
(β) μικρή διάρκεια πτήσεων και προσβασιμότητα των Οργανισμών μέσω πυκνών αεροπορικών συνδέσεων που να ανταποκρίνονται στην αυξημένη επισκεψιμότητα των συνεργατών τους από και προς την έδρα τους.
5. Παρά το γεγονός ότι τα εν λόγω κριτήρια αντανακλούν τις ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας των δυο Οργανισμών, δεν παύουν από το να αποκλείουν de facto τη δυνατότητα της Κύπρου να διεκδικήσει με αξιώσεις και επί ίσοις όροις τη φιλοξενία της έδρας τους.
6. Η υιοθέτηση τόσο περιοριστικών κριτηρίων στηλιτεύτηκε έντονα από την Κυπριακή Κυβέρνηση στις συζητήσεις που έγιναν σε διάφορα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου και του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις 20 Ιουνίου 2017, κατά τη διάρκεια του οποίου ο Υπουργός Εξωτερικών καυτηρίασε το γεγονός ότι απαιτείται από τα κ-μ να έχουν ήδη έτοιμες υποδομές οι οποίες όμως σε μικρές χώρες θα μπορούσαν να δημιουργηθούν μόνο στη βάση του νόμου της προσφοράς και ζήτησης, ενώ και το κριτήριο της συχνότητας, διαθεσιμότητας και διάρκειας πτήσεων, αποκλείει τα μικρά Κράτη Μέλη της περιφέρειας, όπως η Κύπρος.
7. Σημειώνεται ταυτόχρονα, πως στο πλαίσιο των διεργασιών για τη διαμόρφωση των κριτήριων και κατόπιν έντονης απαίτησης του Υπουργού Εξωτερικών περιελήφθη αναφορά στο γεγονός ότι η διαδικασία και τα κριτήρια μεταστέγασης θα αφορούν μόνο τους δυο ευρωπαϊκούς Οργανισμούς (ΕΜΑ και ΕΒΑ) που εδρεύουν στο Λονδίνο και ότι η συγκεκριμένη διαδικασία δεν θα αποτελέσει προηγούμενο για μελλοντικές αποφάσεις επιλογής έδρας άλλων Οργανισμών.
Επιπλέον, στο ίδιο έγγραφο, κατόπιν επιμονής του Υπουργού Εξωτερικών, επαναβεβαιώθηκε η Απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2003, με την οποία υπήρξε ξεκάθαρη δέσμευση ότι θα δοθεί προτεραιότητα στη φιλοξενία Ευρωπαϊκών Οργανισμών από τα τότε προσχωρούντα ΚΜ, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου.
8. Οι θέσεις της Κυβέρνησης επί της διαδικασίας και των κριτηρίων που έχουν τεθεί για τη μετεγκατάσταση των δύο Οργανισμών, καταγράφηκαν αναλυτικά και σε επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας, ημερομηνίας 28 Ιουλίου 2017, προς τους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αφού υπογράμμισε την ανάγκη διασφάλισης της ίσης μεταχείρισης όλων των Κρατών Μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των μικρών ΚΜ ιδιαίτερα της περιφέρειας, εξέφρασε την ετοιμότητα και την έντονη επιθυμία μας να φιλοξενήσουμε ένα Ευρωπαϊκό Οργανισμό στη βάση αντικειμενικών κριτηρίων αλλά και ισορροπημένης γεωγραφικής κατανομής των Ευρωπαϊκών Οργανισμών.