Η Εκκλησία μας, κάθε χρόνο στις 18 Οκτωβρίου γιορτάζει την μνήμη του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά.
Ο Απόστολος Λουκάς καταγόταν από την Αντιόχεια της Συρίας και εξασκούσε το επάγγελμα του ιατρού ενώ συγχρόνως σύμφωνα με μια αρχαία παράδοση ήταν και άριστος ζωγράφος. Ήταν επίσης και άριστος γνώστης της Εβραϊκής, της Συριακής και της Ελληνικής γλώσσας και όπως φαίνεται από έργα του είχε αξιόλογη φιλοσοφική και φιλολογική κατάρτιση.
Ο άριστος χειρισμός της Ελληνικής γλώσσας συνηγορεί στο να αποδεχθούμε την παράδοση η οποία υποστηρίζει την ελληνική εθνικότητα του Λουκά.
Σύμφωνα με την παράδοση ο Λουκάς μετά τον μαρτυρικό θάνατο του Αποστόλου Παύλου κήρυξε το Ευαγγέλιο στη Δαλματία, Ιταλία, Γαλλία, και κυρίως στην Ελλάδα με επίκεντρο την πόλη των Θηβών.
Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας αναφέρει και μια άλλη παράδοση σύμφωνα με την οποία ο Άγιος πριν ακόμη γίνει χριστιανός ζούσε στη Θήβα εξασκώντας το επάγγελμα του ιατρού, κι εκεί γνώρισε τον Παύλο και ασπάσθηκε τον χριστιανισμό. Βέβαια αυτή η παράδοση η οποία υποστηρίζει την διαμονή του Λουκά στη Θήβα πριν την γνωριμία του με τον Παύλο πριν δηλαδή γίνει χριστιανός είναι δύσκολο να εξακριβωθεί και είναι μάλλον απίθανη.
Μεγάλη προσφορά του Αγίου στην Εκκλησία πέρα από το κηρυγματικό έργο είναι και η συγγραφή του Ιερού του Ευαγγελίου και του βιβλίου των Πράξεων των Αποστόλων.
Μάλιστα ο Λουκάς είναι ο μόνος Ευαγγελιστής που ξεκινά το Θεόπνευστο έργο του με τα προ της γεννήσεως του Χριστού γεγονότα (εμφάνιση αγγέλου στο Ζαχαρία, Ευαγγελισμός, Επίσκεψη Θεοτόκου στην Ελισάβετ, γέννηση Προδρόμου). Αναφέρει επίσης με χρονολογική και ιστορική τάξη όλα τα γεγονότα που σχετίζονται με την Ρωμαϊκή κυριαρχία στην Παλαιστίνη. (Διακρίνεται έντονα στο Ευαγγέλιο του το μεγάλο χάρισμα του Αγίου ως ιστορικού).
Στη συνέχεια στο 5ο ιστορικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης, στις Πράξεις των Αποστόλων, ο Λουκάς διηγείται την δράση των Αποστόλων για την διάδοση του Χριστιανισμού στους διωγμούς που υπέστησαν καθώς και γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Αρχαία Ελλάδα.
Κάτι που αξίζει να αναφερθεί είναι ότι πρώτος ο Λουκάς σχεδίασε με κερί και με μαστίχα την εικόνα της Αγίας Θεοτόκου με τον Χριστό στην αγκαλιά, και έπειτα, αφού ζωγράφισε άλλες δύο, τις μετέφερε στα Ιεροσόλυμα, για να τις δείξει στην ίδια Την Παναγία και να τη ρωτήσει, αν της αρέσουν λέγοντας της: «Εί αρετόν αυτή εστίν». Εκείνη τις δέχτηκε τότε και είπε: «Η χάρις του υπ’ εμού τεχθέντος είη δι’ εμού μετ’ αυτών».
Ο Λουκάς ζωγράφισε και τις εικόνες άλλων αποστόλων. Έκτοτε, η υπέροχη αυτή τέχνη της αγιογραφίας, διαδόθηκε σ᾿ όλη την οικουμένη. Στον Λουκά αποδίδεται η εικόνα της «Αθηναίας» Παναγίας, η εικόνα της Παναγίας στην Μόνη του Μεγάλου Σπηλαίου, η εικόνα της Παναγίας Σουμελά καθώς, επίσης, και η εικόνα που βρίσκεται στην εκκλησιά του αγίου Δημητρίου στη Θήβα, η οποία είναι γνωστή ως εικόνα της μεγάλης Παναγίας ή ως «Μεγάλη Παναγία».
Ο Άγιος Λουκάς, ονομάζεται και «Ευαγγελιστής της Παναγίας», γιατί περισσότερο από τους άλλους Ευαγγελιστές, περιγράφει λεπτομέρειες και παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την Υπεραγία Θεοτόκο, στην αρχή του Ευαγγελίου του. Συγκεκριμένα, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, την επίσκεψη της Παναγίας στην Ελισάβετ, μητέρα του τιμίου Προδρόμου, και άλλα περιστατικά από την παιδική ηλικία του Ιησού και της Μητέρας Του, τα οποία γνωρίζουμε μόνο από το Ευαγγέλιο του Λουκά.
Ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς με το βαρυσήμαντο χριστιανικό του έργο αποδείχθηκε άξιος εργάτης του Χριστού, αφού καταυγάσθηκε με το πνευματικό και υπερκόσμιο φως του Σωτήρος Χριστού μετέδωσε και μεταδίδει ακόμη και μέχρι σήμερα αυτό το υπέροχο φως σ’ όλη την οικουμένη με τα δύο αιώνια και αθάνατα βιβλία του, δηλαδή με το ιερό του Ευαγγέλιο και τις Πράξεις των Αποστόλων.