Δήλωση Ειρήνης Χαραλαμπίδου, βουλευτή ΑΚΕΛ Αριστερά-Νέες Δυνάμεις και Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, μετά την συνεδρία της Επιτροπής
Παραπομπή του νομοσχεδίου για διαδηλώσεις στην επιτροπή του ΟΑΣΕ
Προτίθεμαι να αποστείλω το νομοσχέδιο για τις δημόσιες συγκεντρώσεις και παρελάσεις στο γραφείο δημοκρατικών θεσμών του ΟΑΣΕ. Είναι θετικό για την δημοκρατία να έχουμε ακόμα μια ανεξάρτητη τοποθέτηση ενός διεθνούς οργάνου επί του θέματος και θεωρώ ότι όλοι θα έπρεπε να είναι ευχαριστημένοι και ικανοποιημένοι με αυτό. Είναι σημαντικό να έχουμε την άποψη του γραφείου, όπως έγινε και την προηγούμενη φορά με την τοποθέτηση του επί του νομοσχεδίου που είχε καταθέσει η κυβέρνηση για περιορισμό της ελευθερίας λόγου και από τους δημοσιογράφους και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου η νομική του άποψη ήταν καταπέλτης.
Παρακολούθηση εφαρμογής των αποφάσεων του ΕΔΑΔ
Η επιτροπή σήμερα, συζήτησε την πρόσφατη καταδικαστική απόφαση του ΕΔΑΔ για την αναστολή ποινικής δίωξης προσώπου κατηγορούμενου για βιασμό. Η απόφαση του ΕΔΑΔ δεν ήταν γενική και αόριστη ως προς τις αδυναμίες του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, αλλά κατονόμαζε συγκεκριμένα τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, ελέγχοντας τις αποφάσεις και τις ενέργειες του.
Εξετάσαμε επίσης την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου εποπτικού μηχανισμού, με την οποία συμφωνεί και ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος και άλλοι έγκριτοι νομικοί, ο οποίος θα επιβλέπει την εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΑΔ.
Όπως αντιλαμβάνεστε, από τη στιγμή που το ΕΔΑΔ στην συγκεκριμένη απόφαση ελέγχει τον ίδιο τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα για τις αποφάσεις του, δεν μπορεί η Νομική Υπηρεσία, να παρακολουθεί την εφαρμογή των αποφάσεων.
Το 2022, η Νομική Υπηρεσία, είχε δηλώσει στην GREVIO ότι η Δημοκρατία ήταν πλήρως συμμορφούμενη με τις διαδικασίες και οι αρχές ακολουθούσαν συγκεκριμένα πρωτόκολλα για την διερεύνηση τέτοιων υποθέσεων. Σε αντίθεση με τις δηλώσεις του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, μετά την απόφαση του ΕΔΑΔ, ότι θα μελετηθούν και θα αναθεωρηθούν τα πρωτόκολλα. Ποια τελικά είναι η πραγματικότητα;
Είναι απαράδεχτο να θυματοποιούνται δυο φορές οι γυναίκες θύματα κακοποίησης και να φοβούνται να καταγγείλουν την κακοποίηση, λόγω του εξευτελισμού που θα βιώσουν από τις ανακριτικές αρχές και τη Νομική Υπηρεσία κατά την διαδικασία διερεύνησης, που στο τέλος θα τις αποθαρρύνει να προχωρήσουν. Είναι αδιανόητο να λέει ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, ότι η απόφαση του για αναστολή της ποινικής δίωξης ενδυνάμωσε την προσπάθεια να καταγγέλλουν οι γυναίκες θύματα υποθέσεις κακοποίησης.
Όλες οι αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας πρέπει να ενσκήψουν πάνω στην απόφαση, να σταματήσουν τα προσχήματα και να δουν την δεινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κράτος μας, ως προς το θέμα των υπερεξουσιών του Γενικού και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα. Επιπλέον, η υπονόμευση της δικαιοσύνης, του κράτους δικαίου μέσα από την απόφαση, ο κλονισμός της εμπιστοσύνης των πολιτών στον θεσμό του Γενικού και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα είναι ζητήματα που πρέπει να απασχολήσουν άπαντες.
Διαχωρισμός εξουσιών Γενικού Εισαγγελέα και άρση του ανέλεγκτου.
Ακούσαμε από την κυβέρνηση να υπερτονίζει την κατάθεση 38 νομοσχεδίων σε σχέση με τον διαχωρισμό των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα και την άρση του ανέλεγκτου. Λυπούμαι, επίσης να παρατηρήσω ότι, όταν ζητήσαμε σήμερα από τους εκπροσώπους της Νομικής Υπηρεσίας, ενημέρωση για τον αριθμό των ποινικών υποθέσεων που ανέστειλε ή διέκοψε ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, δεν πήραμε απάντηση και ως εκ τούτου θα ζητήσουμε τα στοιχεία γραπτώς, γιατί έχει σημασία να δούμε για ποιους ανέστειλαν την δίωξη και για ποια αδικήματα.
Από τα 38 νομοσχέδια που κατατέθηκαν, τα πιο ουσιαστικά είναι τα 3, που προβλέπουν τον διαχωρισμό των εξουσιών. Είναι με μεγάλη έκπληξη που διαπιστώσαμε ότι, τα 38 νομοσχέδια δεν περιλαμβάνουν την διαδικασία ελέγχου των ποινικών αναστολών, την ουσία δηλαδή της άρσης του ανέλεγκτου και είναι με μεγάλη έκπληξη που διαπιστώσαμε ότι δεν προνοείται διαδικασία διορισμού του δημόσιου κατηγόρου. Θα εξακολουθήσει δηλαδή να εφαρμόζεται μια διαδικασία, που θα επιτρέπει στον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας να διορίζει φίλους και συγγενείς ή πολιτικούς συμμάχους. Αν νομίζουν οι κυβερνώντες ότι θα ψηφιστούν νομοσχέδια με αυτές τις ουσιώδεις αδυναμίες, λανθάνονται.
Προφασίστηκε η κυβέρνηση, ότι λόγω εμπλοκής του Ανώτατου Δικαστηρίου στην όλη μεταρρύθμιση θα πρέπει να προηγηθεί διαβούλευση με το Ανώτατο, πριν την κατάθεση του νομοσχεδίου για το ανέλεγκτο – η οποία παρεμπιπτόντως έχει ήδη γίνει – και ότι αυτό θα κατατεθεί μέχρι τον Σεπτέμβρη. Τότε, γιατί βιάστηκαν να καταθέσουν τα νομοσχέδια, χωρίς εκείνο το κρίσιμο νομοσχέδιο που προνοεί την άρση του ανέλεγκτου και δεν περίμεναν μέχρι τον Σεπτέμβρη να τα καταθέσουν, μετά την τελική θέση του Ανώτατου, ώστε να έχουμε ενώπιον μας το ολοκληρωμένο πακέτο των νομοσχεδίων;
Ο μόνος τρόπος να σταματήσει η αμφισβήτηση των πολιτών προς το σύστημα δικαιοσύνης και να αποκατασταθεί το κύρος του κράτους δικαίου είναι να εφαρμοστούν πλέον διαδικασίες διορισμού των σημαντικών θεσμών της Δημοκρατίας και ελέγχου αυτών των διαδικασιών αλλά και των αποφάσεων τους. Δεν μπορεί να συνεχίσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να έχει αυτή την ανεξέλεγκτη εξουσία διορισμού. Οι διορισμοί τέτοιων ισχυρών θεσμών, δεν μπορεί να εξαρτώνται από την ηθική οποιουδήποτε ατόμου. Να θυμίσω ότι ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας διόρισε ως Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα άτομο που καταδικάστηκε σε φυλάκιση. Δεν μπορεί αυτό το κράτος να υπονομεύεται άλλο από τέτοιες πρακτικές.
Συνεπώς, είναι υψίστης σημασίας οι διαδικασίες διορισμού του δημόσιου κατήγορου και η άρση του ανέλεγκτου. Αν ψηφιστούν τα νομοσχέδια ως έχουν κατατεθεί, χωρίς να διασφαλίζονται αυτές οι δυο ουσιαστικές πτυχές, να μου επιτρέψετε να πω ότι θα έχουμε κάνει μια τεράστια τρύπα στο νερό.