Συνάντηση με τον Πρόεδρο κ. Ανδρέα Βύρα και τα μέλη της Ένωσης Δήμων Κύπρου (ΕΔΚ) είχε σήμερα ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Κωνσταντίνος Ιωάννου, στο πλαίσιο σειράς επαφών που πραγματοποιεί με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από την εφαρμογή της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Κατά τη συνάντηση, Υπουργός Εσωτερικών και Ένωση Δήμων προέβησαν σε ανασκόπηση της μέχρι τώρα πορείας της μεταρρύθμισης στους νεοσύστατους Δήμους, που αποτελούν τον έναν από τους τρεις πυλώνες της μεταρρύθμισης, και την προσπάθεια που γίνεται για την προσαρμογή των Τοπικών Αρχών στο νέο περιβάλλον Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνάντησης, ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι ο κοινός στόχος είναι να δίνονται λύσεις στις πρακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέες οντότητες, «έτσι ώστε σταδιακά οι Δήμοι να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον και να εξυπηρετούν αποτελεσματικότερα τους δημότες τους».
Ακολούθως, απαριθμώντας τις ενέργειες που έγιναν τον πρώτο χρόνο της μεταρρύθμισης, επεσήμανε πως δόθηκε λύση στο οικονομικό κενό που θα δημιουργείτο στους Δήμους εξαιτίας της απώλειας των εσόδων από την αδειοδότηση που περίπου ανέρχονται σε €12 εκατ. τον χρόνο. Επιπρόσθετα, κάτι που ήταν λογικό αίτημα της Ένωσης Δήμων, εξού και έγινε αποδεκτό από το Κράτος, ικανοποιήθηκε το αίτημα για παραχώρηση της κρατικής χορηγίας χωρίς αποκοπές λόγω αποθεματικού που ενδεχομένως να έχουν κάποιοι Δήμοι ένεκα της ορθής οικονομικής διαχείρισης, και τα οποία ποσά θα αξιοποιηθούν για την υλοποίηση του αναπτυξιακού σχεδιασμού τους. Ακόμα, μετά από αξιολόγηση του δίκαιου αιτήματος της Ένωσης Δήμων, αποφασίστηκε ότι το ποσό των €3 εκατ. που θα παραχωρείτο για τη συντήρηση των δρόμων πρωταρχικής σημασίας αυξάνεται στα €15 εκατ. Παράλληλα, έχει ολοκληρωθεί η καταγραφή από τις Επαρχιακές Διοικήσεις των έργων, των οποίων η υλοποίηση είχε αρχίσει πριν την έναρξη της μεταρρύθμισης στις 63 Κοινότητες που εντάχθηκαν σε Δήμους, έτσι ώστε να παραχωρηθεί το ποσό αυτό στους νέους Δήμους για την ολοκλήρωση των έργων. Το ποσό αυτό ανέρχεται στα €6 εκατ. και θα παραχωρηθεί κατ’ αναλογία στους Δήμους όπου εντάχθηκαν οι Κοινότητες, στις οποίες υπάρχουν σε εξέλιξη έργα.
Την ίδια ώρα, σε σχέση με το ύψος της κρατικής χορηγίας και παρόλο που το ποσό είναι αυξημένο κατά €45 εκατ. σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, ο κ. Υπουργός επανέλαβε τη θέση πως η συμπερίληψη του συγκεκριμένου ποσού στον νόμο χωρίς οποιαδήποτε πρόνοια για αύξηση στη βάση του πληθωρισμού και των οικονομικών δεδομένων, σε βάθος χρόνου η χορηγία δεν θα είναι αρκετή. «Από τον ερχόμενο Σεπτέμβρη θα οριστεί μια ad hoc επιτροπή με τη συμμετοχή και του Υπουργείου Οικονομικών, έτσι ώστε μέχρι το τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου να εξευρεθεί η φόρμουλα και να γίνει η απαραίτητη τροποποίηση στον νόμο από τη Βουλή», τόνισε ο κ. Ιωάννου.
Ακολούθως, αναφερόμενος στο ζήτημα των Αντιδημάρχων, ο Υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε στην έγκριση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των εισηγήσεων του Υπουργείου Εσωτερικών για την εκχώρηση συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων μη εκτελεστικής φύσης, επιπρόσθετα των καθηκόντων που έκαστος Δήμαρχος εκχωρεί στους Αντιδημάρχους του Δήμου του. «Ενδεικτικά αναφέρομαι στις αρμοδιότητες επίβλεψης ζητημάτων καθαριότητας και καλής κατάστασης των υποδομών, των πάρκων, των χώρων πρασίνου, των πεζοδρομίων κ.τ.λ., επίβλεψης θεμάτων κοινωνικής πρόνοιας και συνοχής, συμμετοχής σε συνεδρίες που συγκαλεί ο Δήμαρχος για συζήτηση θεμάτων του οικείου δημοτικού διαμερίσματος κ.ά.», ανέφερε ο κ. Υπουργός.
Παρόλα αυτά, συνέχισε ο κ. Ιωάννου, «εξακολουθούμε ως Κυβέρνηση να θεωρούμε πως ο θεσμός των Αντιδημάρχων είναι ένα κομμάτι της μεταρρύθμισης, το οποίο χρήζει επανασχεδιασμού. Υπάρχουν αρκετά κενά σε σχέση με τον αριθμό των Αντιδημάρχων και τα καθήκοντά τους. Το ζήτημα της αναθεώρησης του θεσμού είναι υπό επεξεργασία από το Υπουργείο Εσωτερικών, ώστε να καταλήξουμε στην καλύτερη φόρμουλα, με στόχο να τεθεί σε διαβούλευση με τη νέα σύνθεση της Βουλής των Αντιπροσώπων».
Ο Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε επίσης με την πρακτική εφαρμογή της μεταρρύθμισης και στην πορεία της υλοποίησής της, αξιολογούνται ο αριθμός και οι συνενώσεις των Δήμων. «Ήδη υπάρχουν κάποια πρακτικά προβλήματα σε Δήμους, όπως στον Δήμο Λευκάρων. Στόχος μας είναι με τη νέα Βουλή και σε συνεννόηση και συνεργασία με την Ένωση Δήμων και τους άλλους εμπλεκόμενους, να αξιολογήσουμε τα δεδομένα, με απώτερο στόχο, αν χρειαστεί, να γίνουν επιπλέον συνενώσεις ή ανακατανομές, ώστε να βεβαιωθούμε ότι οι Δήμοι θα είναι οντότητες ανθεκτικές και οικονομικά και διοικητικά βιώσιμες σε βάθος χρόνου», δήλωσε ο κ. Ιωάννου.
Τέλος, ο Υπουργός Εσωτερικών, αφού ευχαρίστησε τον Πρόεδρο και τα μέλη της Ένωσης Δήμων για την εποικοδομητική συνάντηση και την αγαστή συνεργασία, επανέλαβε τη στήριξη του Υπουργείου Εσωτερικών και της Κυβέρνησης προς τους Δήμους, ώστε η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να στεφθεί με επιτυχία.
Με τη σειρά του, ο Πρόεδρος της ΕΔΚ κ. Ανδρέας Βύρας χαρακτήρισε τη συνάντηση εποικοδομητική και εξέφρασε την ικανοποίηση της Ένωσης Δήμων για την επίλυση αρκετών θεμάτων που απασχολούν τους Δήμους, όπως είναι το θέμα με τους δρόμους πρωταρχικής σημασίας και την έγκριση του ποσού των €15 εκατ., καθώς και το ζήτημα της αναπλήρωσης των εσόδων που οι Δήμοι απώλεσαν από την αδειοδότηση.
«Με ικανοποίηση συμφωνήσαμε με τον Υπουργό για ένα πάγιο αίτημα της Ένωσης Δήμων, για την προσαρμογή της κρατικής χορηγίας σύμφωνα με την αγοραστική δύναμη και τον πληθωρισμό. Όταν μπήκε (σ.σ. στον νόμο) ένα σταθερό ποσό €17 εκατ., ουσιαστικά σημαίνει ότι αυτό το ποσό κάθε χρόνο μειώνεται. Και σύμφωνα και με τον Υπουργό, τον Σεπτέμβρη μια κοινή ομάδα εργασίας ετοιμάζει μια πρόταση προς έγκριση τόσο από το Υπουργείο Οικονομικών όσο και προς τη Βουλή για τροποποίηση της νομοθεσίας. Ήταν ίσως ένα από τα σημαντικότερα θέματα, τα οποία είχαμε σήμερα και έπρεπε να βρούμε λύση, καθώς επίσης για μια σειρά από άλλα θέματα, όπως το θέμα των αντισταθμιστικών στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας στην αδειοδότηση όταν ζητούνται οι απόψεις από τους Δήμους και κάποια άλλα θέματα, τα οποία θεωρούσαμε πολύ σημαντικά», είπε ο κ. Βύρας.
Επανέλαβε χαρακτηριστικά πως «η μεταρρύθμιση δεν είναι μια στατική διαδικασία, δεν είναι κάτι, το οποίο ψηφίστηκε και τελείωσε. Είναι μια διαδικασία, η οποία συνεχώς θα βελτιώνεται. Θα πρέπει να προχωρούμε μπροστά, έτσι ώστε να φτάσουμε στο σημείο όλοι θα θέλαμε και οραματιζόμαστε. Παρά τα προβλήματα και τα θέματα, τα οποία συνεχώς γνωρίζουμε και προσπαθούμε να χειριστούμε, οφείλω να πω ότι η κατάσταση σήμερα είναι πολύ καλύτερη από την Αυτοδιοίκηση που είχαμε πριν».
Στη συνέχεια, κληθείς να πει ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι στην καθημερινή λειτουργία τους, ο Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων εξήγησε ότι αυτά αφορούν θέματα επικοινωνίας, συνεργασίας και ανάπτυξης κοινής κουλτούρας ανάμεσα στους Δήμους και τις Κοινότητες που συνενώθηκαν. «Ιδιαίτερα οι Δήμοι που έχουν ενωθεί με Κοινότητες, αλλά βρέθηκαν με πάρα πολλά χρέη, τα οποία δεν γνωρίζαμε. Πάρα πολλά θέματα, τα οποία έπρεπε να χειριστούμε. Αυτό που λέω πάντα είναι πως αν ήταν εύκολη η μεταρρύθμιση, θα γινόταν πριν από χρόνια και δεν θα υπήρχαν τόσες συζητήσεις ούτε θα είχε πάρει τέτοια έκταση. Είναι γιατί ξέραμε ότι δεν θα είναι κάτι εύκολο. Δεν είναι κάτι απλό. Τα απλά λύνονται πολύ πιο εύκολα. Επίσης, χρειάζεται κάποιος χρόνος προσαρμογής», είπε.
Ερωτηθείς πότε αναμένεται να κατατεθούν τα €15 εκατ. για τη συντήρηση των δρόμων και τα €12 εκατ. για την αναπλήρωση των εσόδων από την αδειοδότηση, ο κ. Βύρας ανέφερε ότι έχει συμφωνηθεί μια διαδικασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και αναμένεται από τους Δήμους να αποστείλουν αναθεωρημένους Προϋπολογισμούς, στους οποίους θα πρέπει να συμπεριληφθούν τα ποσά όπως έχουν κατανεμηθεί σε κάθε Δήμο, για να προχωρήσει η καταβολή των χρημάτων. Σε σχέση με τα €12 εκατ. για την αναπλήρωση των εσόδων από την αδειοδότηση, αυτά θα καταβληθούν στους Δήμους σε περίπου τρεις εβδομάδες, με τη δημοσίευση του νόμου που εγκρίθηκε την περασμένη εβδομάδα από το Κοινοβούλιο.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση για την επανεξέταση του αριθμού των Δήμων, ο Υπουργός Εσωτερικών διευκρίνισε πως επανεξέταση δεν σημαίνει απαραίτητα μείωση του αριθμού των Δήμων. Εξήγησε εκ νέου πως θα αξιολογηθούν και τα διοικητικά όρια των Δήμων, δεδομένων των προβλημάτων που ήδη παρατηρούνται. «Άρα στόχος μας πρέπει να είναι να αξιολογούμε τα δεδομένα σωστά, και εκεί και όπου χρειάζονται βελτιώσεις, να κάνουμε τις απαραίτητες βελτιώσεις. Έχω αναφερθεί σε παραδείγματα. Ο Δήμος Λευκάρων, για παράδειγμα, φαίνεται ότι έχει πρόβλημα βιωσιμότητας λόγω της μεγάλης έκτασης και του μεγέθους του. Άρα αυτό πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Το πιο εύκολο για μας είναι να πούμε αυτή είναι η μεταρρύθμιση, αυτές είναι οι συνενώσεις των Δήμων και δεν θα τις αλλάξουμε. Αλλά αξιολογούμε τα δεδομένα, ούτως ώστε εκεί όπου χρειάζεται να προτείνουμε λύσεις», δήλωσε ο κ. Ιωάννου. Το σημαντικό, υπογράμμισε ο κ. Υπουργός, είναι να υπάρχουν Δήμοι που να είναι οικονομικά και διοικητικά βιώσιμοι. Αλλά αν στην πράξη κάποιοι αντιμετωπίζουν προβλήματα οφείλουμε να το επανεξετάσουμε τη συνοχή και να το επιλύσουμε.
Από πλευράς του, απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, ο κ. Βύρας μετέφερε την ετοιμότητα της ΕΔΚ να διαβουλευτεί με το Υπουργείο. «Όμως αυτό που θέλω να πω είναι ότι εμείς έχουμε κάποια θέματα αρχής και πολιτικής. Παραδείγματος χάρη στη συζήτηση για τη μεταρρύθμιση, εμείς ποτέ δεν είχαμε θέσει ζήτημα αν ο Δήμος Α θα συνενωνόταν με τον Δήμο Β ή τον Δήμο Γ κ.ο.κ. Ποτέ δεν μπήκαμε σε αυτή τη συζήτηση και μπορέσαμε σε αυτή τη συζήτηση. Εμείς βάλαμε κάποιο θέμα αρχής και πολιτικής ότι η Ένωση Δήμων δεν είναι εναντίον των συνενώσεων και της μείωσης του αριθμού των Δήμων», είπε, σημειώνοντας πως στο πλαίσιο της διαβούλευσης που θα γίνει, θα τεθούν στο τραπέζι οι θέσεις της ΕΔΚ.
Τέλος, σε σχέση με το θέμα της επανεξέτασης του θεσμού των Αντιδημάρχων, ο Υπουργός Εσωτερικών επανέλαβε τη θέση της Κυβέρνησης ότι ο υφιστάμενος αριθμός τους είναι υπερβολικός και θα πρέπει να διαμορφωθεί μια πρόταση, για να συζητηθεί στη νέα Βουλή μετά τις Εκλογές του Μαΐου 2026. Για το ίδιο θέμα, ο Πρόεδρος της ΕΔΚ ανέφερε πως ο θεσμός των Αντιδημάρχων κρίνεται από την Ένωση χρήσιμος, λέγοντας πως οι θέσεις της ΕΔΚ θα κατατεθούν στον διάλογο που θα γίνει.