Στην Κύπρο οι δασικές εκτάσεις είναι θησαυρός: οι πνεύμονες του τόπου μας, το καταφύγιο της βιοποικιλότητας, η φυσική ασπίδα απέναντι στην κλιματική κρίση. Το Τμήμα Δασών, για δεκαετίες, υπαγόταν στο Υπουργείο Γεωργίας και Περιβάλλοντος, με αποστολή την προστασία της φύσης.
Η απόφαση να μεταφερθεί η δασοπυρόσβεση και το αντίστοιχο προσωπικό στο Υπουργείο Εσωτερικών προκαλεί έντονη ανησυχία. Δεν είναι μια τυπική αλλαγή δομής· είναι πολιτική επιλογή με σοβαρές συνέπειες.
Το Υπουργείο Εσωτερικών έχει ήδη πολυδιάστατες αρμοδιότητες: εποπτεύει το Κτηματολόγιο, το πολεοδομικό και χωροταξικό σύστημα, τη στεγαστική πολιτική, την τοπική αυτοδιοίκηση, τις εκλογές, τις τουρκοκυπριακές περιουσίες. Η αποστολή του δεν είναι η περιβαλλοντική προστασία. Η ένταξη της δασοπυρόσβεσης σε αυτό το πλαίσιο αυξάνει τον κίνδυνο τα δάση να αντιμετωπίζονται ως γη με αναπτυξιακή προοπτική και όχι ως οικοσυστήματα που χρειάζονται προστασία.
Όπως υπογραμμίζει το Τμήμα Δασών, η δασοπυρόσβεση δεν είναι μια αυτόνομη λειτουργία. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής διαχείρισης των δασών:
- στην πρόληψη συμμετέχει όλο το Τμήμα,
- στην καταστολή χρειάζεται γνώση της περιοχής,
- στην αποκατάσταση των καμένων απαιτείται συνέχεια και εξειδίκευση.
Η απόσπαση του προσωπικού που υποτίθεται ότι ασχολείται «αποκλειστικά» με τη δασοπυρόσβεση είναι πρακτικά αδύνατη. Σχεδόν όλοι οι δασικοί λειτουργοί εμπλέκονται σε όλα τα στάδια. Ο κατακερματισμός αυτός θα αποδυναμώσει τη συνολική αποτελεσματικότητα.
Ο Σύνδεσμος Δασοπόνων Κύπρου προειδοποιεί ότι ο διαχωρισμός πρόληψης–καταστολής θα οδηγήσει σε απώλεια γνώσης, μειωμένη ετοιμότητα και κινδύνους για τα δάση. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το σημερινό μοντέλο του Τμήματος Δασών είναι από τα πιο αποτελεσματικά σε μεσογειακό επίπεδο.
Το διακύβευμα στην περίπτωση αυτή είναι:
- Η πρόληψη και η δασοπροστασία απαιτούν ενιαία διαχείριση.
- Η βιοποικιλότητα κινδυνεύει να υποβαθμιστεί μπροστά στις πιέσεις αξιοποίησης γης.
- Η εμπιστοσύνη των πολιτών θα πληγεί αν η «ανάπτυξη» μπει πάνω από τη φύση.
Το δικό μου συμπέρασμα για την απόφαση της κυβέρνησης είναι ότι η μεταφορά της δασοπυρόσβεσης στο Υπουργείο Εσωτερικών δεν είναι απλά μια αλλαγή ταμπέλας. Είναι βήμα προς την αποδυνάμωση της περιβαλλοντικής πολιτικής. Είναι ένα επικίνδυνο βήμα προς την καταστροφή των κυπριακών δασών.
Δημητρίου Σταυρούλα Περιβαλλοντολόγος Msc
Συντονίστρια Θεματικής Περιβάλλοντος του Κινήματος Οικολόγων