Προτάσεις της Δημοκρατικής Παράταξης για την οικονομία
Σχεδόν ολόκληρη η Ευρώπη και η παγκόσμια οικονομία επιστρέφουν στα lockdowns.
Η πανδημία έχει επηρεάσει πέραν από τους οικονομικούς τομείς και δείκτες, την πραγματική οικονομία, δηλαδή την κοινωνία και τις παραγωγικές μονάδες.
Η επιδημιολογική εικόνα της Κύπρου, δεν αποτελεί εξαίρεση του κανόνα και δεν επιτρέπει κανένα εφησυχασμό. Αντίθετα, προκαλεί έντονη ανησυχία και προβληματισμό κατά πόσο η νέα έξαρση της πανδημίας μπορεί να αναχαιτιστεί με τα νέα μέτρα που εξαγγέλθηκαν.
Το μεγάλο στοίχημά λοιπόν, είναι η διατήρηση των παραγωγικών μονάδων εν ζωή, ώστε η ανάκαμψη να αποκτήσει δυναμική αμέσως μετά την άρση όλων των περιοριστικών μέτρων, ιδιαίτερα κατά την Χριστουγεννιάτικη περίοδο που θεωρείται περίοδος ψηλής κατανάλωσης.
Έχοντας ως προτεραιότητα μας τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και την επιβίωση των επιχειρήσεων και κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των αυτοεργοδοτούμενων, καταθέτουμε σειρά προτάσεων, με τις οποίες πιστεύουμε πως μπορούν να συμβάλουν στην προστασία του κοινωνικού ιστού και του μέσου κύπριου πολίτη, είτε είναι μικρομεσαίος επιχειρηματίας είτε είναι εργοδοτούμενος.
- Επέκταση της αναστολής δόσεων για ακόμα 6 μήνες.
Η αναστολή των δόσεων πρέπει να γίνει με αυστηρά στοχευμένο τρόπο, με στόχο την προστασία των δανειοληπτών, ιδιαίτερα εκείνων που έχουν υποθηκευμένη την 1η κατοικία και την μικρή επαγγελματική στέγη. Στόχος του μέτρου αυτού είναι να βοηθήσει και να προστατέψει τους συνεπείς και αξιόπιστους δανειολήπτες, των οποίων τα εισοδήματά τους επηρεάζονται από την πανδημία και όχι τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Με άλλα λόγια, πρέπει να γίνει σαφής διαχωρισμός των στρατηγικών κακοπληρωτών και των συνετών δανειοληπτών, ώστε να αποφευχθούν ανισότητες και αδικίες.
Επιπρόσθετα, η στόχευση πρέπει να γίνει στη βάση των κλάδων της οικονομίας που πρόκειται να επηρεαστούν από το νέο κύμα της πανδημίας. Υπάρχουν επιχειρήσεις/αυτοεργαζόμενοι κ.α. που έχουν αυξηθεί τα έσοδα τους λόγω της πανδημίας, οι οποίοι θα πρέπει να εξαιρούνται του μέτρου αυτού.
- Αναστολή των εκποιήσεων.
Η Κεντρική Τράπεζα και το Υπουργείο Οικονομικών αντί να ασκούν πίεση στις τράπεζες για να επισπεύσουν τις εκποιήσεις προφασιζόμενοι ότι οι Ευρωπαϊκοί Θεσμοί και οι Οίκοι Αξιολόγησης θα μας τιμωρήσουν, θα πρέπει να δώσουν μάχες στα Ευρωπαϊκά όργανα και να υποδείξουν τεκμηριωμένα τις πραγματικότητες στην οικονομία μας και να καταθέσουν εισηγήσεις.
Δεν πρέπει να υπάρχει απαίτηση από τους συνεπείς δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν αντικειμενικές δυσκολίες λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας και τα συσσωρευμένα προβλήματα από την πρόσφατη οικονομική κρίση, να αναλάβουν εξ’ ολοκλήρου τα οικονομικά βάρη.
- Έμφαση στις αναδιαρθρώσεις
Οι τράπεζες οφείλουν να πράξουν και κάτι επιπρόσθετο. Να αξιοποιήσουν όλα τα νομικά και άλλα εργαλεία για να κυνηγήσουν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, αλλά και να προχωρήσουν με πραγματικές αναδιαρθρώσεις που να περιλαμβάνουν και διαγραφές δανείων, επιμερίζοντας και ευθύνες στα μεγάλα Επενδυτικά Ταμεία και άλλους που είναι οι σημερινοί ιδιοκτήτες, οι οποίοι αξιοποίησαν την κρίση με σημαντικά ίδια οφέλη. Οι εκποιήσεις και η πώλησή των δανειστικών τους χαρτοφυλακίων σε εξευτελιστικές τιμές στα Funds δεν μπορεί να είναι ο κανόνας και η μόνη πρακτική.
- Αξιοποίηση Ευρωπαϊκών Κονδυλίων – Ταμείο Ανάκαμψης
Αξιοποίηση στο μέγιστο βαθμό των σημαντικών ευρωπαϊκών κονδυλίων με το καταρτισμό και κατάθεση συγκεκριμένων σχεδίων όπως απαιτεί η ΕΕ, μεταξύ άλλων, για ενθάρρυνση της γυναικείας και νεανικής επιχειρηματικότητας, καθώς και των κονδυλίων για την ενίσχυση των νέων γεωργών και εκείνων που αποφασίζουν να επανα-δραστηριοποιηθούν στην ύπαιθρο.
- Επεκτατική Νομισματική Πολιτική
Συνεργασία με άλλες χώρες του Νότου για να ασκηθεί πίεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να συνεχίσει την επεκτατική νομισματική πολιτική με τη δημιουργία νέου χρήματος και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να επιτρέψει για πρόσθετο καθορισμένο χρόνο χαλάρωσης των σχετικών δεικτών.
Παράλληλα, είναι απαραίτητο να προετοιμαστούμε, έτσι που να είμαστε έτοιμοι για μια δυναμική επανεκκίνηση της οικονομίας, μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν. Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει, να εκμεταλλευτούμε αυτό το διάστημα και Κυβέρνηση και Βουλή, χωρίς καθυστερήσεις να προχωρήσουν σε βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές, έτσι που να εκσυγχρονιστεί και να λειτουργεί με ταχύτητα η κρατική μηχανή και να ξεπεραστούν γραφειοκρατικές ή άλλες αγκυλώσεις, μετατρέποντας με αυτόν τον τρόπο την κρατική μηχανή σε ένα ισχυρό αναπτυξιακό εργαλείο. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση και στην εξοικείωση όλου του λαού στις νέες συνθήκες, όπου η τεχνολογία αποκτά μια ακόμα πιο έντονη σημασία.
Η Κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει, επίσης στην ετοιμασία ενός πλάνου για την μελλοντική ανάπτυξη της οικονομίας μας. Ειδική έμφαση θα πρέπει να δοθεί στον εντοπισμό νέων τομέων δραστηριότητας που είναι πιο ανθεκτικοί σε κρίσεις οποιασδήποτε μορφής, αλλά και να ανταποκρίνονται στη διαφοροποιημένη δομή του εργατικού δυναμικού της χώρας μας, όπως είναι λ.χ. οι πράσινες μορφές ενέργειας, η καθιέρωση της Κύπρου ως περιφερειακού κέντρου εμπορίου, ο τουρισμός υγείας, η καλλιέργεια βιολογικών προϊόντων κλπ.
Η κατάσταση που δημιουργήθηκε έχει πολλά κοινά στοιχεία με την κατάσταση που επικράτησε μετά την τουρκική εισβολή. Τότε η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στα πλαίσια του συστήματος της μεικτής οικονομία δημιούργησε το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα. Έτσι και σήμερα, ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να συνεργαστεί με τον ιδιωτικό τομέα για να δώσει ώθηση στην επανεκκίνηση της οικονομίας.
Ένα βασικό εργαλείο θα είναι η ενεργοποίηση του επενδυτικού ταμείου ύψους €20εκ. και η ενίσχυσή του με επιπρόσθετα κονδύλια και με τη συμμετοχή σ’ αυτό του τραπεζικού και του υπόλοιπου ιδιωτικού τομέα. Θα πρέπει, όμως, η επιλογή των ατόμων που θα το διαχειρίζονται να γίνει με καθαρά τεχνοκρατικά κριτήρια, έτσι που τα χρήματα να διοχετεύονται με βάση την αποδοτικότητα των επενδύσεων και μόνο και να αποφευχθούν τα συνηθισμένα φαινόμενα διαπλοκής, ευνοιοκρατίας και διαφθοράς.
Πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η επεξεργασία και εφαρμογή ενός νέου στρατηγικού πλάνου ισόρροπης ανάπτυξης, που να περιλαμβάνει επενδυτικά πλάνα με κίνητρα για επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας σε νέου τομείς και σε συνεργασία κυρίως ντόπιων και ξένων επενδυτών και επιχειρηματιών. Το στρατηγικό πλάνο πρέπει να στοχεύει στη δημιουργία νέων και εκσυγχρονισμένων υποδομών, στη δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων και δημιουργία νέων αναβαθμισμένων θέσεων εργασίας.
Άμεση προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην προώθηση μεγάλων αναπτύξεων με πραγματική προστιθέμενη αξία, τόσο με την επίσπευση της έκδοσης πολεοδομικών αδειών όσο και με τη συμμετοχή του κρατικού επενδυτικού ταμείου σ΄ αυτές.
Στο σημείο αυτό επαναλαμβάνουμε παλαιότερη εισήγησή μας για σύσταση Υπουργικής Επιτροπής, αποτελούμενης από τους Υπουργούς Οικονομικών, Εσωτερικών και Γεωργίας, η οποία να παρακολουθεί τις διαδικασίες έγκρισης για τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα (που προβλέπουν επένδυση πέραν των €50εκ) και να βοηθά στην επίλυση προβλημάτων που θα παρουσιάζονται. Στην Επιτροπή θα συμμετέχουν κατά περίπτωση και οι Υπουργοί ή Υφυπουργοί στη δικαιοδοσία των οποίων εμπίπτει εκάστοτε το Έργο. Παράλληλα εισηγούμαστε τη σύσταση ολιγομελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής από ιδιώτες η οποία να υποβοηθά το έργο της Υπουργικής Επιτροπής. Η Συμβουλευτική Επιτροπή θα πρέπει να απαρτίζεται από άτομα με μεγάλη εμπειρία στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και να συσταθεί με καθαρά αξιοκρατικά κριτήρια.