Η Ζώνη Σένγκεν είναι ένας ενιαίος χώρος ελεύθερης διακίνησης προσώπων, με κατάργηση των εσωτερικών ελέγχων διαβατηρίων. Κάθε κράτος εντός Ζώνης Σένγκεν κι ιδιαίτερα όσα βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα εφαρμόζουν πολύ αυστηρές διαδικασίες εισόδου σε νεο-εισερχόμενα πρόσωπα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ενιαία ζώνη ελεύθερης διακίνησης στον κόσμο, αποτελούμενη από 25 κράτη της ΕΕ και άλλες τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες. Τα οφέλη αφορούν την οικονομία και την κοινωνία αφού οι πολίτες (σπουδαστές, επιχειρηματίες, επαγγελματίες, τουρίστες κ.ά.), διακινούνται απρόσκοπτα καθιστώντας τις δραστηριότητές τους πιο γρήγορες. Για την Κύπρο, κάθε εμβάθυνση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι και πολιτικό όφελος.
Για την υπό εξέλιξη διαδικασία ένταξης της Κύπρου στην Ζώνη Σένγκεν, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αποστρέφεται τα παιγνίδια αντιπαράθεσης κι εντυπώσεων των κομματικών ηγεσιών. Από την μια κομματικά στελέχη του ΑΚΕΛ εκφράζουν «έντονες ενστάσεις κι ανησυχίες» ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση «προωθεί την διχοτόμηση μετατρέποντας την διαχωριστική γραμμή σε σκληρό σύνορο» κι από την άλλη στον ΔΗΣΥ, όπου ως συνήθως ευδοκιμούν … όλα, από υπάκουους ευρωλάγνους μέχρι «οπαδούς της όποιας λύσης» που θα στήριζαν ακόμη και … Ερντογάν παρά τον Ν. Χριστοδουλίδη. Ενόψει τέτοιας κατάστασης, παραθέτουμε την πραγματικότητα.
Ο αρχικός λόγος που η Κύπρος έμεινε εκτός Σένγκεν ήταν η γραμμή Αττίλα, που δεν αποτελεί εξωτερικό σύνορο αλλά παράνομο διαχωρισμό εδάφους κράτους της ΕΕ, τον οποίο επέβαλε και διατηρεί ο κατοχικός στρατός. Αυτή η παρανομία επιβεβαιώθηκε με την Συνθήκη Προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας (που αποτελεί πρωτογενές δίκαιο) στην ΕΕ και δεσμεύει όλα τα κράτη-μέλη, αφού εντάχθηκε ολόκληρη η Κύπρος με αναστολή του κοινοτικού κεκτημένου στα κατεχόμενα. Άλλο τέτοιο προηγούμενο δεν υπάρχει στην ΕΕ.
Οι συνθήκες σήμερα είναι διαφορετικές από πριν δεκαετίες και καθιστούν την συγκυρία ευνοϊκή για ένταξη στο Σένγκεν:
– Η επικείμενη κατάργηση της θεώρησης βίζας από τις ΗΠΑ για τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας κατόπιν τεράστιας προεργασίας και υποδομών
– Διάφορα μέτρα/κυρώσεις λόγω του πολέμου στην Ουκρανία που διευκολύνουν την προσχώρηση στην Ζώνη Σένγκεν κι έχουν περιορίσει τα οφέλη από τουρίστες τρίτων χωρών.
– Η Κύπρος αναλαμβάνει σε έξι μήνες την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.
Το σύστημα Σένγεκν επιβάλλει την αστυνομική και δικαστική συνεργασία με πρόσβαση σε συστήματα πληροφόρησης και οργανισμούς της ΕΕ (π.χ. Europol ) για αυστηρότερη ασφάλεια στις διακινήσεις. Σε περίπτωση κρίσεων και σοβαρών απειλών (π.χ. μαζική παράνομη μετανάστευση, τρομοκρατία, καταστάσεις έκτακτης ανάγκης), οι εσωτερικοί έλεγχοι επανέρχονται. Παράδειγμα ευρωπαϊκής συνδρομής στην αντιμετώπιση κρίσης ήταν η υβριδική επίθεση από την Τουρκία με εργαλειοποιημένες μεταναστευτικές ροές προς την Ελλάδα, όπου έλαβε μέρος η FRONTEX κι άλλα σώματα κρατών της ΕΕ για στήριξη της διαφύλαξης εξωτερικών συνόρων. Με την ευκαιρία, επαναφέρω την εισήγησή μου όπως υπάρξει κρατική πολιτική για την παράνομη είσοδο στην Κύπρο: όποιος εισέρχεται στα κατεχόμενα, εισέρχεται παράνομα στην Κύπρο και να αποστερείται δικαίωμα να αιτηθεί άσυλο.
Καταληκτικά, οι αυστηρότεροι κανόνες Σένγκεν θα ενισχύσουν την ασφάλεια των πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας περιλαμβανομένης της διακίνησης προσώπων από τα κατεχόμενα, όπως είναι υποχρέωσή μας
Κώστας Μαυρίδης,
Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ – S&D