Με μείωση της προμήθειας σε βιομηχανίες και μεγάλους καταναλωτές αλλά και αύξηση της παραλαβής φορτίων φυσικού αερίου με πλοία στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας, και επαναφορά σε λειτουργία παλαιών πετρελαϊκών μονάδων της ΔΕΗ, είναι μερικά από τα μέτρα που εξετάζει η κυβέρνηση απέναντι στο ενδεχόμενο να κλείσουν τους προσεχείς μήνες οι Ρώσοι τις στρόφιγγες φυσικού αερίου προς την Ουκρανία, μέσω της οποίας τροφοδοτούνται αρκετές χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Τις βασικές γραμμές του ελληνικού σχεδίου εκτάκτου ανάγκης εφόσον διακοπεί το φθινόπωρο ή το χειμώνα η ροή του ρωσικού αερίου προς την Ουκρανία, αναμένεται να οριστικοποιήσει μεθαύριο Τετάρτη η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε ευρεία σύσκεψη με τη συμμετοχή όλων των ενεργειακών φορέων, δηλαδή ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΗ και ΡΑΕ.
Στη σύσκεψη, τη δεύτερη που γίνεται για το θέμα, θα παρουσιαστεί τόσο μια καταγραφή για το μέγεθος του κινδύνου, όσο και το πακέτο μέτρων που θα ληφθούν σε περίπτωση που επαληθευτούν οι φόβοι διακοπής της τροφοδοσίας της Ε.Ε. με ρωσικό αέριο.
Με βάση το αποτέλεσμα της μεθαυριανής σύσκεψης θα συνταχθεί μια έκθεση, ένα είδος τεστ αντοχής (stress test) της Ελλάδας απέναντι σε ενδεχόμενη διακοπή της ροής ρωσικού αερίου, προκειμένου να αποσταλεί ως το τέλος Αυγούστου στην Κομισιόν, κατʼ εφαρμογή της σχετικής εντολής που είχε δώσει στις αρχές του μήνα σε κάθε χώρα-μέλος της Ε.Ε. ο Επίτροπος Ενέργειας Γκ. Ετινγκερ.
Η ανησυχία είναι δικαιολογημένη καθώς η Ελλάδα φιγουράρει μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από τη Ρωσία σε φυσικό αέριο, καλύπτοντας τις ανάγκες τις σε ποσοστό 65%-70%. Ταυτόχρονα δεν διαθέτει τις αναγκαίες για την κατανάλωση της χώρας υποδομές αποθήκευσης αερίου, σε στεριά ή θάλασσα, ούτε επαρκείς διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες.
Για παράδειγμα, η ΔΕΠΑ έχει “φουλάρει” τις δεξαμενές της Ρεβυθούσας με 130.000 κ.μ. υγροποιημένου αερίου LNG, ποσότητα όμως που μπορεί να καλύψει πλήρως τη ζήτηση μόνο για ένα δεκαήμερο. Γιʼ αυτό και ετοιμάζεται να παραγγείλει δύο έκτακτα φορτία LNG που μπορούν να καλύψουν την αγορά για ακόμη ένα 20ήμερο. Λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης, επανέρχονται στο τραπέζι και σχέδια για την ενοικίαση από τη ΔΕΠΑ μιας πλωτής αποθήκης LNG, με σκοπό να αυξήσει την διαθέσιμη δυναμικότητα σε ποσότητες αερίου.
Σε εφεδρεία 3 παλαιές μονάδες της ΔΕΗ
Σε μικρότερο βαθμό, το πρόβλημα αφορά και το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, που στηρίζεται σε ποσοστό 25% στο φυσικό αέριο.
Με απόφαση της ΡΑΕ στις αρχές Αυγούστου, επανήλθαν σε καθεστώς “ψυχρής εφεδρείας”, τρεις παλαιές πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ που είχαν τεθεί εδώ και χρόνια εκτός λειτουργίας. Πρόκειται για τις πετρελαϊκές μονάδες του ΑΗΣ Αλιβερίου 3 και 4 ισχύος 144 μεγαβάτ η κάθε μία και για τη μονάδα 1 του ΑΗΣ Λαυρίου με ισχύ 123 μεγαβάτ. Σε περίπτωση που χρειαστεί, οι μονάδες αυτές θα υποκαταστήσουν αντίστοιχες φυσικού αερίου που δεν θα έχουν καύσιμο για να λειτουργήσουν.
Σημειωτέον ότι οι τρεις αυτές, που εδώ και χρόνια βρίσκονταν εκτός λειτουργίας λόγω υψηλού κόστους καυσίμου και χαμηλής απόδοσης, έπαψαν μόλις πρόσφατα να υπολογίζονται στον ενεργειακό προγραμματισμό της χώρας.
Πλέον η διαχείρισή τους περιέρχεται στον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ), με τον οποίο η ΔΕΗ θα υπογράψει σύμβαση που θα προβλέπει την αμοιβή της ώστε να τις διατηρεί σε ετοιμότητα. Το συνολικό εκτιμώμενο ετήσιο κόστος λειτουργίας και για τις τρεις παλαιές μονάδες υπολογίζεται σε 7,5-8,5 εκατ. ευρώ, με περιθώριο συμπίεσης του ποσού αυτού.
Συνολικά το πλάνο από πλευράς ΔΕΗ περιλαμβάνει την αύξηση της χρήσης λιγνιτικών, υδροηλεκτρικών και πετρελαϊκών μονάδων, ώστε να περιοριστεί η χρήση μονάδων φυσικού αερίου.
Αυτά από την πλευρά της προσφοράς. Από την πλευρά περιορισμού της ζήτησης, συζητώνται μέτρα όπως περικοπές κατανάλωσης ηλεκτρισμού σε μονάδες παραγωγής, όπως και σε βιομηχανίες.
Ειδικότερα σύμφωνα με την ανάλυση του ΑΔΜΗΕ, ανάλογα με την ένταση και τη διάρκεια μιας κρίσης, προτείνονται λύσεις όπως λειτουργία όλων ή κάποιων μονάδων φυσικού αερίου που έχουν αυτήν τη δυνατότητα με εναλλακτικό καύσιμο το πετρέλαιο, καθώς επίσης να καθιερωθούν συμβάσεις διακοψιμότητας φορτίου μεγάλων πελατών.
Σε μεσομακροπρόθεση βάση, προτείνονται μέτρα όπως τροποποιήσεις υφιστάμενων μονάδων φυσικού αερίου ώστε να έχουν στο μέλλον τη δυνατότητα λειτουργίας με εναλλακτικό καύσιμο, δημιουργία νέων αποθηκευτικών χώρων φυσικού αερίου, καθώς και δημιουργία νέου σημείου εισόδου φυσικού αερίου στη χώρα, το οποίο θα τροφοδοτείται από άλλο προμηθευτή.