H Klarna είναι μια εταιρεία διαδικτυακών πληρωμών που ιδρύθηκε το 2005 από τον Σεμπάστιαν Σιεμιατκόφσκι. Ο 39χρονος δισεκατομμυριούχος, μιλώντας σε εκτενές ρεπορτάζ του Reuters, παραδέχεται ότι δεν θα μπορούσε να τα έχει καταφέρει όλα αυτά αν το ίδιο το σουηδικό κράτος δεν βοηθούσε έμπρακτα τις νεοφυείς επιχειρήσεις.
«Η χώρα σκέφτηκε εδώ και πάνω από 30 χρόνια να τοποθετήσει τουλάχιστον έναν υπολογιστή σε κάθε σπίτι, βοηθώντας ιδιαίτερα στην ανάπτυξη εταιρειών που ασχολούνται με την τεχνολογία», σημειώνει ο ίδιος, προσθέτοντας: «Οι υπολογιστές ήταν οικονομικά απλησίαστοι για οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, όπως η δική μου, αλλά με την ρύθμιση αυτή, η μητέρα μου μας αγόρασε έναν υπολογιστή την επόμενη μέρα».
Ο Σιεμιατσόφσκι άρχισε να γράφει κώδικα σε αυτόν τον υπολογιστή όταν ήταν 16 ετών, δηλαδή το 1998. Η εταιρεία του ιδρύθηκε επτά χρόνια μετά, στα 23 του, και πλέον αξίζει 46 δισεκατομμύρια δολάρια με πολλούς τραπεζίτες να προβλέπουν ότι θα εισαχθεί στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης στις αρχές του επόμενου έτους.
«Η κίνηση αυτή της κυβέρνησης της Σουηδίας για τους οικιακούς υπολογιστές, και η ταυτόχρονη πρώιμη επένδυση στη συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο, εξηγούν γιατί η πρωτεύουσα της Στοκχόλμης έχει τόσο πλούσιο έδαφος για νεοσύστατες επιχειρήσεις, με επιτυχίες όπως το Spotify, το Skype και η Klarna, παρόλο που έχει μερικούς από τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στον κόσμο και παρά το γεγονός ότι μιλάμε για ένα κράτος που τα κέρδη των εταιρειών φορολογούνται με 30% και ο φόρος εισοδήματος μπορεί να αγγίξει ακόμη και το 60%», τονίζει εμφατικά το δημοσίευμα του ειδησεογραφικού πρακτορείου.
Παρ’ όλα αυτά, οι μεγάλες ταχύτητες και η ευκολία σύνδεσης στο Διαδίκτυο έχουν τραβήξει κι αυτές το ενδιαφέρον μεγάλων, αλλά και νεοσύστατων επιχειρήσεων από όλο τον κόσμο. Άλλωστε μιλάμε για μια χώρα που το 2005 υπήρχαν 28 ενεργές ευρυζωνικές συνδέσεις ανά 100 κατοίκους, με τον παγκόσμιο μέσο όρο να κινείται στο 3,7.
Κοινωνικό δίχτυ προστασίας
Ο Σιεμιατκόφσκι αναφέρθηκε επίσης τόσο το θέμα της κοινωνικής ασφάλειας και της φροντίδας των παιδιών, όσο και το κομμάτι της ασφάλειας που αισθάνεται οποιοσδήποτε θέλει να επενδύσει. Συγκεκριμένα ανέφερε πως το σουηδικό κράτος στηρίζει όποιον χάσει τη δουλειά του ή αποτύχει η επιχείρησή του, δίνοντας το 80% του μισθού του για τις 300 πρώτες μέρες ανεργίας.
«Αυτό επέτρεψε στην κοινωνία μας να είναι μερικά χρόνια μπροστά», λέει ο Σιεμιατσόφσκι.
Ο Γκόχαρ Αβαγιάν, ιδρυτής της πλατφόρμας ανταλλαγής video-μηνυμάτων Vaam, δήλωσε πως η κατάσταση που επικρατεί στη Σουηδία επιτρέπει σε όλους να αισθάνονται περισσότερο σίγουροι στα πόδια τους για να πάρουν ένα επιχειρηματικό ρίσκο.
Σουηδία εναντίον Σίλικον Βάλεϊ
Και κάπως έτσι, μετά από όλα αυτά, η Σουηδία έχει μετατραπεί σε μια ευρωπαϊκή Σίλικον Βάλεϊ, έχοντας τον τρίτο υψηλότερο ποσοστό νεοφυών επιχειρήσεων στον κόσμο, πίσω από την Τουρκία και την Ισπανία, με 20 νεοσύστατες επιχειρήσεις ανά 1000 εργαζομένους και το υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης τριών ετών για νεοσύστατες εταιρείες οπουδήποτε, στο 74%, σύμφωνα με μελέτη του 2018 από τον ΟΟΣΑ.
Επίσης, η Στοκχόλμη είναι δεύτερη μετά την Σίλικον Βάλεϊ όσον αφορά τις νεοσύστατες εταιρείες «unicorn», δηλαδή όσες έχουν αξία τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο δολάρια.
«Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα εάν η άνθηση θα διαρκέσει, σε μια χώρα όπου τα κεφαλαιακά κέρδη φορολογούνται με 30% και ο φόρος εισοδήματος μπορεί να φτάσει το 60%», καταλήγει με νόημα το άρθρο.
Αναλυτές του Reuters υπογραμμίζουν πως κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πόσο θα διαρκέσει αυτή η αλματώδης ανάπτυξη του κλάδου στη σκανδιναβική χώρα. Είναι ενδεικτική η περίπτωση της Spotify, που το 2016 ανακοίνωσε ότι μελετούσε ενδεχόμενη μετακίνηση των κεντρικών της γραφείων και της φορολογικής της έδρας εκτός της χώρας, καθώς η υψηλή φορολογία την εμπόδιζε να προσελκύσει ταλέντα για τη στελέχωσή της. Δεν το έχει κάνει πάντως.
Ό,τι και αν συμβεί πάντως, ένα είναι το κρατούμενο: η Σουηδία κινείται προς την πιο σωστή κατεύθυνση που θα μπορούσε να πάρει μια προηγμένη χώρα. Το κατά πόσο θα της βγει το «ρίσκο» είναι και ζήτημα συγκυριών.
Έχει και η Αφρική την δική της Σίλικον Βάλεϊ
Αλλά και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως οι αφρικανικές έχουν βλέψεις για μια αντίστοιχη κατάσταση στην Μαύρη Ήπειρο. Ήδη εκπονείται ένα έργο πολλών δισ. δολαρίων για την παραγωγή και την ανάπτυξη τεχνολογίας, εμπνευσμένο από την Σίλικον Βάλεϊ των ΗΠΑ, που σχεδιάζεται να κατασκευαστεί στην πρωτεύουσα της Ρουάντα, Κιγκάλι.
Το έργο θα συγχρηματοδοτηθεί από την κυβέρνηση της Ρουάντα και την Africa50, μια πλατφόρμα επενδύσεων που ιδρύθηκε από την Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης (AfDB) και αφρικανικά κράτη.
Η ονομασία του αφρικανικού Σίλικον Βάλεϊ θα είναι Kigali Innovation City (KIC), και αναμένεται να δημιουργηθούν πάνω από 50.000 θέσεις απασχόλησης. Το έργο αξίας 2 δισ. δολαρίων πρόκειται να κατασκευαστεί σε έκταση 70 εκταρίων και θα αποτελείται από πανεπιστήμια παγκόσμιας κλάσης, εταιρείες τεχνολογίας, βιοτεχνολογικές επιχειρήσεις και εμπορικά κέντρα.
Η Ρουάντα δεν είναι η πρώτη χώρα της Αφρικής που προσπαθεί να οικοδομήσει μια Σίλικον Βάλεϊ στην ήπειρο. Η Κένυα το 2008 και η Γκάνα το 2013 σχεδίασαν τέτοια έργα, αλλά απέτυχαν να τα υλοποιήσουν.