Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, χειρότερο πληθωρισμό από την Τουρκία φέτος θα έχει μόνο η Βενεζουέλα, το Σουδάν και η Ζιμπάμπουε.
Το παλιό απόφθεγμα «καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να σταθεί με άδειες κατσαρόλες» υπενθύμιζουν των Financial Times σε άρθρο τους για την Τουρκία, θέτοντας το ερώτημα αν οι Τούρκοι ψηφοφόροι θα επανεκλέξουν τον Ταγίπ Ερντογάν παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πολίτες της χώρας.
«Ως οξυδερκής πολιτικός που ετοιμάζεται για επανεκλογή σε ένα χρόνο, θα περίμενε ίσως κανείς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να λάβει υπόψη του την προειδοποίηση αυτή αντιμετωπίζοντας τον πληθωρισμό που έχει φτάσει επισήμως σε ποσοστό σχεδόν 80%. Αντίθετα, ο πρόεδρος συνεχίζει να ακολουθεί πολιτικές που οι ειδικοί έχουν περιγράψει ως τεράστιο οικονομικό πείραμα», εκτιμούν οι FT υπενθυμίζοντας ότι τα τελευταία τρία χρόνια ο Τούρκος πρόεδρος έχει απολύσει τρεις διοικητές της κεντρικής τράπεζας ενώ έχει επιβαλει μια διαδοχική επιθετική μείωση των επιτοκίων.
Την ίδια ώρα, πολλές οικογένειες πασχίζουν να τα βγάλουν πέρα εν μέσω της χειρότερης οικονομικής κρίσης εδώ και δεκαετίες.
«Τα φρούτα δεν τα πλησιάζω καν», δηλώσε στην ανταποκρίτρια της βρετανικής εφημερίδας μια 52χρονη δημόσια υπάλληλος που ψώνιζε στην υπαίθρια αγορά της εργατικής συνοικίας Κετσίερεν της Άγκυρας. «Ηταν είδος πρώτης ανάγκης, γεμάτο βιταμίνες για τα παιδιά. Τώρα είναι πολυτέλεια».
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, χειρότερο πληθωρισμό από την Τουρκία φέτος θα έχει μόνο η Βενεζουέλα, το Σουδάν και η Ζιμπάμπουε. Η καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου οδηγεί πολιτικούς αναλυτές, όπως ο Τζαν Σελτσουκί του ινστιτούτου Türkiye Raporu, να θεωρούν ότι ο Ερντογάν θα χάσει τις βουλευτικές και τις προεδρικές εκλογές.
Οι εκλογές είναι προγραμματισμένες για τον Ιούνιο του 2023, αλλά θα μπορούσαν να επισπευσθούν αν ο Τούρκος πρόεδρος θεωρήσει ότι τον συμφέρει, εκτιμά η οικονομική εφημερίδα.
Για τον διευθυντή του πρακτορείου δημοσκοπήσεων Türkiye Raporu, Καν Σελτζούκι, η απότομη πτώση της ποιότητας ζωής σημαίνει ότι το «βασικό σενάριο» είναι τώρα ότι ο Ερντογάν θα χάσει τόσο τις κοινοβουλευτικές όσο και τις προεδρικές εκλογές. «Φαίνεται να είναι εκτός επιλογών», λέει.
Αναλυτές προειδοποιούν πάντως ότι είναι πολύ νωρίς για να προεξοφλήσει κανείς το τέλος της εποχής Ερντογάν, ειδικά με δεδομένο ότι ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης δεν έχει συμφωνήσει ακόμη ποιος θα κατεβεί ως αντίπαλός του.
«Ο Ερντογάν θα δυσκολευθεί να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Αλλά οι ψηφοφόροι πρέπει να ξέρουν τι εναλλακτικές έχουν για να ξεπεραστεί η κρίση», δηλώνει στη βρετανική εφημερίδα ο πολιτικός αναλυτής του Πανεπιστημίου της Αγκυρας, Μπουράκ Μπιλγκεχάν Εζπέκ.
Ο Ερντογάν θα κάνει ό,τι μπορεί για να υπονομεύσει την ενότητα της αντιπολίτευσης, ενώ η αντιπολίτευση φοβάται νοθεία και άλλες βρώμικες τακτικές.
Πολλά θα εξαρτηθούν τελικά από τη στάση που θα κρατήσουν οι μακροχρόνιοι ψηφοφόροι του AKP που τώρα αμφιταλαντεύονται. Μεταξύ αυτών η Αϊσε Αρσλάν, μια νοικοκυρά που γελάει πικρά αντικρίζοντας την τιμή των λεμονιών στην αγορά.
«Πιστεύαμε ότι θα ήταν φθηνότερα εδώ», είπε.
Η Αρσλάν είναι ευγνώμων που, σε αντίθεση με μερικούς που γνωρίζει, η κατσαρόλα της δεν είναι άδεια. Αλλά τώρα σπάνια αγοράζει κρέας, επιλέγοντας αντ ‘αυτού τα φθηνότερα όσπρια και δημητριακά.
Η 43χρονη δεν είναι σίγουρη για την ικανότητα της αντιπολίτευσης να διορθώσει την οικονομία. Αλλά σκέφτεται να απέχει από τις εκλογές σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κατάσταση της χώρας της – μια κίνηση που, αν επαναληφθεί από εκατομμύρια πρώην υποστηρικτές του Ερντογάν, θα μπορούσε να είναι αρκετή για να δώσει τη νίκη στους αντιπάλους του προέδρου.
«Είμαι πραγματικά λυπημένη για την κατάσταση της χώρας», λέει.